Y952 📖: Xliát

A870 A1220 📖 📖: Xilâṭ / Xlat

E788 📖: Xlat Խլաթ

■ 20. yy başında Türk yerleşimi. Türk/Kürt-Sünni yerleşimi

■ Erken Ermeni kayıtlarında Pıznunyats Kağak adıyla Pıznunik ilinin merkezidir. 12. yy’da Şah-ı Armen unvanlı İslam beylerinin başkenti idi. 1556 tarihli Osmanlı tahririnde Ahlat kasabası İslam-Ermeni karışık, köylerin ise üçü İslam ve diğerleri gayrimüslim görünür. 20. yy başında nüfusun yarıdan biraz azı Ermeni idi. Şimdi ilçe merkezi ağırlıkla Türk, köyler Kürttür. ■ Adın `yaban armudu` anlamında ahlatla ilişkisi yoktur. İslam kaynaklarında Arapça axlat `karışıklar` olarak yorumlanır. SN

■ Çoğunluk Türklerden oluşmaktadır. Azınlık olarak Kürt ve Çerkesler mevcuttur.

■ Ukraynadan getirtilen 72 Ahıskalı âilenin geçtiğimiz yıllarda Üzümlü içine veya belli bir mahallesine toplu iskânı gerçekleşmiştir. Manav

■ 20. yüzyılın başında Ahlat'ın merkez mahallesindeki 200 haneden 185'i Müslim, 15'i Ermeni'dir. metonio

■ İlçe merkezi yaklaşık eşit oranlarda Türk ve Kürt nüfustan oluşmaktadır gölge

■ Koord: 38° 45' 19'' D, 42° 29' 38'' K

E1902 📖: Harabeşehir

■ 20. yy başında kısmen Ermeni yerleşimi.

■ Ahlat'ın Müslüman Türk çoğunluklu mahallelerinden biriydi, Ermeniler dışında 24 Türk sülale bulunuyordu. metonio

1928 📖: Tahtısüleyman

■ Ahlat'ın Müslüman Türk mahallelerinden biri olup 16 yerel sülale bulunmaktadır. metonio

1928 📖: İkikubbe

1925h 📖: İkikale

■ Ahlat'ın Müslüman Türk mahallelerinden biri olup 28 sülale bulunuyordu. metonio

1925h 📖: Kulaksız

1556b 📖: Madnavans

E905 📖: Madnavank gen. Madnavanits Մատավանք [ Ermenice "yakın manastır" ]

■ 1348 veya 1490 yılından itibaren kaydedilen `Onbir Mihraplı Meryemana` veya Madnavank (tamlayan hali Madnavants) manastırından adını alan köy 20. yy’a dek meskûn bir mağara yerleşimi idi. Eski yerleşim alanı 1930’lardan sonra terkedilerek halkı yakındaki Kulaksız mezrasına taşındı. SN

■ Ahlat'ın Müslüman Türk mahallelerinden biri olup 3 sülale bulunuyordu. metonio

E1900~a 📖: Dunıs

1556b 📖: Dunk / Dunik [ Ermenice "haneler" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ 1912’de 280 nüfuslu Ermeni köyü idi. (VanV). O devirde ünlü bir Hıristiyan dinî ziyareti olan Surp Hatsbuzit manastırı halen `Abdurrahman Gazi türbesi` adıyla ziyaret edilmektedir. Gerek Ermeni geleneğindeki Aziz Hatsbuzit’in, gerek Abdurrahman Gazi’nin mitolojik şahsiyetler olduğu aşikârdır. SN