Yalınca mahalle
-
Tekman -
Erzurum■ 18. yy sonlarında İran’daki iç karışıklıklar dolayısıyla göçen halkın kurduğu köye Farsça kaynaklarda Sefere Siyeh (`kara sürgün`) adı verilir. Aslen İranlı olan halk zamanla Zaza dilini benimsemiştir.
SN■ Köyün 18. yy son demlerinde İran'daki Afşar hanedanı iç karışıklığında Hamedan, Hürremabad, Meşhed gibi şehirlerde yaşarken Adil veya İbrahim Şah döneminde göç eden halk tarafından kurulduğu Osmanlı sefâretnâmelerinde geçmektedir. Sefâretnâmelerde Doğu Anadolu'ya yine aynı şehirlerden göç ettiği söylenen ve bu coğrafyaya yerleşen toplulukların Muş / Varto, Tunceli / Hozat, Ovacık ve Elazığ / Palu, Erzurum / Hınıs, Tekman gibi ilçelerde kurdukları köylerin ve yerleştikleri bölgelerin küme teşkil etmemesinden halkın Afşar devleti tarafından bilinçli ve kontrollü olarak göç ettirilmiş olduğu kanaâtine varılabilir. XVIII. asırda kaleme alınmış olan Mustafa Nâzif Efendi'nin İran Sefâretnâmesi'nde ve yine aynı asırda kaleme alınmış olan Alêmdar Mehmed Ağa'nın Buhara Sefâretnâmesi'nde köyün isminin "Safara syeh" olduğu geçmektedir. Aslen İranlı olan, 19. ve 20. asırda çevredeki Zaza halkıyla etkileşimin artmasından ve Zaza nüfusunun sayıca fazla olmasından dolayı Zazalaşan halkın köye verdiği bu ismin Farsça "Sefer-e Sîya" yani Kara Yol deyiminden evrilmiş olma ihtimali, köye çevre köylerdeki Kürd halkının yine aynı anlama gelen ve sonradan "Kelereş"e evrilen "Gerareş" ismini vermesiyle ve halkın göç ile geldiğinin bilinmesiyle çok daha kuvvetlenmiştir.
■ Farsça زمان سیاه, Türkçe Kara Sefer, Kürtçe Gera Reş olan köyün ismi 53892/1942 sayılı Bayındırlık kararnamesi ile Yalınca yapılmıştır.
SVN■ Koord: 39° 41' 22'' D, 41° 20' 23'' K
Geçit mahalle
-
Tekman -
Erzurum■ Erzurum-Hınıs yolunun kilidi mevkiinde olan köy, 7. yy’da Tekman ilçesine tekabül eden Martaği ilçesinin başlıca hisarı idi. Mard/Mart burada muhtemelen `Med (Kürt)` anlamındadır. Birçok Ermenice vilayet adında görülen «aği» ekinin anlamı açık değildir.
SN■ Koord: 39° 43' 48'' D, 41° 23' 58'' K
Katranlı mahalle
-
Tekman -
Erzurum■ Köy ilk kuruluşunda 12 hane olarak kurulmuş daha sonra çoğalmış olup köyden göçenler hariç şu an 90 hane olmuştur. Köyün adı petrol üründen biri olan katrandan gelmektedir. 1963-1967 yıllarına kadar buradan çıkarılan Katran hasta olan hayvanların ayağına sürülerek ilaç olarak kullanılmıştır. Ayrıca Katranlı köyünün 1 km ilerisinde Nift deresi bulunup orası da ismini bir petrol ürünü olan 'Neft'ten almaktadır.
SVN■ Koord: 39° 42' 1'' D, 41° 26' 54'' K
Tekman ilçe
-
Tekman -
Erzurum■ İdari birim adı Tekman, kasaba adı Tatos’tur.
SN■ Koord: 39° 38' 30'' D, 41° 30' 25'' K
Ilıgöze mahalle
-
Tekman -
Erzurum■ Tarihi yaklaşık üç asır öncesine dayanan Zoğnî, Çilan Ağa tarafından kurulmuştur ve halen köyde Çilan Ağa’nın torunları ve sonradan Dimîlî aşiretinden yerleşenler yaşamaktadır. Köyün kurucusu Çilan Ağa, Spîkan aşiretine mensuptur. Spîkan aşireti ismini Soran ve Mahabad arasında kalan Sîbeken bölgesinden almıştır. II.Mahmud Spîkan aşiretini Muş Ovası'na yerleştirmiştir. Burada bir asırı aşkın bir süre yaşandıktan sonra Osmanlı da iktidar değişikliği sonucu aşiretle olan uyuşmazlıklar nedeniyle ilişkiler bozulmuş ve aşiret Muş Ovası'nı terk ederek 18. yüzyılın sonlarına doğru Tekman’a yerleşmişlerdir.
SVN■ Koord: 39° 37' 2'' D, 41° 34' 30'' K