Adabağ köy
-
Tatvan -
Bitlis■ 1556 Osmanlı tahririnde Ahlat ilçesinde Müslim nüfusu olan üç köyden biridir.
SN■ Koord: 38° 37' 54'' D, 42° 28' 9'' K
Beştaş mezra (Adabağ bağ)
-
Tatvan -
Bitlis■ Köy halkının eski Eruh ağaları sülalesinden oldukları söylenir.
SN■ Koord: 38° 38' 58'' D, 42° 26' 21'' K
Çağlayan mahalle (Tatvan bağ)
-
Tatvan -
Bitlis■ Mahallenin eski adı burada Van Gölüne dökülen Tux veya Tuğx Irmağından (Küçüksu) gelir. Muhtemelen Urartu diline ait bir isim olup Türkçe Tuğ ile alakası yoktur. ■ 10. yy'a ait olan Tux Hz. Meryem kilisesinin harabesi şimdiki Çağlayan köyünün güneyindeki tepededir. Muhtemelen şaşırtma maksadıyla Tatvan'ın yeni kent merkezine Tuğ Mahallesi adı verilmiştir.
SN■ Koord: 38° 28' 18'' D, 42° 18' 6'' K
Çanakdüzü köy
-
Tatvan (
Reşadiye bucağı) -
Bitlis■ Köyün kuzeyinde yaya 2 saat mesafede göle hakim çarpıcı bir mevkide 10. yy’a ait Surp Kevork (St. George) manastırı harabesi vardır.
SN■ Koord: 38° 28' 11'' D, 42° 38' 16'' K
Çavuşlar köy
-
Tatvan (
Reşadiye bucağı) -
Bitlis■ 1870’lerde 4000 nüfuslu bir kasaba ve Kerdigan/Kercigan kaza merkezi idi. 1878 ve 1895’te tahrip edildi.
SN■ Koord: 38° 24' 54'' D, 42° 31' 53'' K
Çekmece köy
-
Tatvan -
Bitlis■ Urartu ören yerleri Ermeni kültüründe çoğu zaman efsanevi Asur kraliçesi Şamiram’a (= Asurca Şammuramat) atfedilir.
SN■ Koord: 38° 33' 30'' D, 42° 14' 49'' K
Doluca mezra (Budaklı bağ)
-
Tatvan (
Reşadiye bucağı) -
Bitlis■ Gürpınar’da Nanik, Bahçesaray’da Nanıkas (Nanıgants) ve Nanis (Nanits), Hizan’da Nanvan köy adları ortak yapıdadır.
SN■ Koord: 38° 24' 36'' D, 42° 43' 58'' K
Düzcealan köy
-
Tatvan (
Reşadiye bucağı) -
Bitlis■ Küçük bir ovada birbirine çok yakın olan Düzcealan, Kolbaşı, Oruçlu ve Yassıca köyleri kastedilmiş olmalıdır.
SN■ Koord: 38° 27' 13'' D, 42° 26' 59'' K
Göllü köy
-
Tatvan (
Reşadiye bucağı) -
Bitlis■ Köye adını veren Yeğeki (`durgunsu, saz`) gölü 5. yy’da tarihçi Xorenli Movses tarafından zikredilmiştir. 16. yy’da Eğekıs veya Ağkıtsor adıyla anılan sancak ve kazanın merkeziydi. Evliya Çelebi’de müstakil Kürt beyliği görünür. 19. yy sonlarında hala kazadır.
SN■ Koord: 38° 26' 51'' D, 42° 36' 43'' K
Güntepe köy
-
Tatvan (
Reşadiye bucağı) -
Bitlis■ Tatvan'da Engesor adında iki köy vardır. Şimdi Dalda adı verilen diğerinin yazım hatası olduğu düşünülebilir.
SN■ Koord: 38° 21' 58'' D, 42° 37' 38'' K
Kıyıdüzü köy
-
Tatvan -
Bitlis■ A. H. Layard Ağustos 1850'de bu köyden geçmiş ve adını Keswack olarak vermiştir.
sumela■ Koord: 38° 34' 33'' D, 42° 22' 48'' K
Küçüksu köy
-
Tatvan (
Küçüksu bucağı) -
Bitlis■ 19. yüzyılda Güzeldere (Erm: Aznvats Çur veya Aznvatsor) nahiyesi merkezi idi. Ağtamar kilisesinin bu köyden götürülen taşlarla inşa edildiğini tarihçi Tovma Ardzruni anlatır.
SN■ Koord: 38° 26' 28'' D, 42° 19' 14'' K
Nemrut dağ
-
Tatvan -
Bitlis■ Ermeni efsanelerinde, İncil’de lanetle anılan ilah Baal/Beel’in dağı olarak anlatılır. İslam mitolojisinde Nemrud benzer işleve sahiptir.
SN■ Koord: 38° 37' 37'' D, 42° 14' 14'' K
Örenlik köy
-
Tatvan -
Bitlis■ Aleman Hanı adıyla bilinen 16. yy kervansarayı karayolu yakınındadır.
SN■ Koord: 38° 28' 49'' D, 42° 14' 10'' K
Sarıdal köy
-
Tatvan (
Reşadiye bucağı) -
Bitlis■ Kesan (Erm Getsan) ırmağı burada doğarak Van Gölü yakınındaki Göllü Ovasında kaybolur. ■ Köye bağlı Yorgalar (Çemêhani) mezrasındaki Nakşi tekkesi kaydedilmiştir. Yeri tespit edilemedi.
SN■ Koord: 38° 15' 20'' D, 42° 32' 31'' K
Sarıkum köy
-
Tatvan -
Bitlis■ 20. yy başında 100 hane Ermeni nüfusu ve Aziz Teotoros adına kilisesi vardı.
SN■ Koord: 38° 37' 8'' D, 42° 25' 17'' K
Sorgun ölü yerleşim
-
Tatvan -
Bitlis■ Bu mevkide bulunan eski Ermeni köyü tamamen yıkılarak yerine Komando Tugayı kışlası inşa edilmiştir.
SN■ Koord: 38° 31' 51'' D, 42° 20' 16'' K
Tatvan ilçe
-
Tatvan -
Bitlis■ Urartu yazıtlarında Dadi/Tadi adıyla geçen bölgenin (Güzeldere vadisi?) adını taşıyan kasabadır. Xorenli Movses’in aktardığı mitolojik öyküye göre kral Vağarşak (MÖ 2. yy?) bu bölgeyi Karnik sülalesinden Dad’a vermiş ve Dadgavan kenti onun adına kurulmuştur. ■ Asıl Tatvan, kasabanın 5 km kuzeyindeki Eski Tatvan mevkiindedir. 1930’lu yıllarda yerleşim merkezi demiryolu istasyonu civarına taşındı.
SN■ Tatvan'ın yerli halkı çoğunlukta Kürt olmakla beraber az sayıda da Ahlat'dan göçmüş Türkmenler, Topal Osman isyanına katılmış ve sürgün edilmiş bazı Laz ailelerden oluşmaktadır.
■ Koord: 38° 31' 26'' D, 42° 17' 29'' K
Top mezra (Eğritaş bağ)
-
Tatvan (
Küçüksu bucağı) -
Bitlis■ 20. yy başında Surp Sarkis kilisesi vardı. Top adının kaynağı açık değildir; Türkçe olması ihtimali düşüktür.
SN■ Koord: 38° 24' 12'' D, 42° 16' 11'' K
Ustabaşı mezra (Budaklı bağ)
-
Tatvan (
Reşadiye bucağı) -
Bitlis■ Eski Pir Mezarı mevkii metruk ve harabedir. Karayolu üzerindeki yeni yerleşimin ayrı adı var ise tespit edilemedi.
SN■ Koord: 38° 22' 13'' D, 42° 42' 12'' K
Yayıklı mezra (Göllü bağ)
-
Tatvan (
Reşadiye bucağı) -
Bitlis■ Aslen Farsça bir sözcük olan
asp-rês `at koşusu alanı, çevgan veya polo sahası` anlamındadır. Karş. Tosya Kayaönü köyü.
SN■ Koord: 38° 25' 45'' D, 42° 39' 10'' K
Yelkenli köy
-
Tatvan (
Reşadiye bucağı) -
Bitlis■ 1895’te Kerdigan kazasının mahvolması üzerine bir süre sonra Sorp köyü merkez olmak üzere Reşadiye nahiyesi örgütlendi. Cumhuriyetin ilk yıllarında Van’ın Gevaş ilçesine bağlı iken daha sonra Tatvan’a bağlandı. ■ Sorplu Aziz Sarkis (ö. 1401) sayesinde ün kazanan Surp Garabed manastırı köy yakınında göle hakim bir tepededir. 1895’te tahrip ve terk edildi.
SN■ Koord: 38° 29' 26'' D, 42° 32' 2'' K