E1902 1928 📖Ortoru / Vortoru

1835b 📖: Kç. Tu / Tuy

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ Asıl Tu/Tuy köyü 1,5 km güneydeki Büyüktuy köyüdür. Ermenice adı Ortoru olan bu köye Türkçe Küçüktuy adı verilir. SN

1835b 📖: By. Tu

E506 📖: Tu Դու

U 📖: Utu

■ Kısmen Kürt-Sünni (Cemaldini) yerleşimi

■ MÖ 9. yy'da Urartu yazıtlarında yerel krallık olarak zikredilen Utu olmalıdır. Ermenice kaynaklarda 5. yy'dan itibaren Tu adıyla anılır. Türkçe Tuy muhtemelen Ermenice adın tamlayan hali Tui'den türemiştir. SN

1835b 📖: Pusudere

■ Sünni Türk yerleşimi

1928 📖: Pertek

E1902 📖: Pertag Բերդակ [ Erm "kalecik" ]

■ 93 Harbi yıllarında köyün Türk-Sünni halkının bir kısmı Sivas ve Maraş'a göç etmiş. Yakın zamanlarda bir kısım Doğubeyazıtlı Kürtler yerleşti. metonio

1916h 📖: Gerdekkaya

1835b 📖: Gölciğez

1835b 📖: Karavelet

■ Erzurum'a bağlı Ağcalar, Alibezirgan, Alvar, Çakmak, Çiçekli, Gerdekkaya, Karavelet, Korucuk ve Sığırlı köyleri birbiriyle kısmen akraba olup Türk-Sünnidirler. Kanuni döneminde Tebriz üzerinden yerleştirilmiş köylerdir. Karavelet'te bu nüfus dışında 93 Harbi döneminde Kars üzerinden yerleşmiş Türkler de bulunuyor. metonio

1928 📖: Korucuk

E1912 📖: Yezermek

1835b 📖: Ezirmik / İzelmik

1928 📖: Çamlıca Komu

■ Kürt-Sünni yerleşimi

1835b 📖: Haykürd [ Erm "Ermeni mezhebine mensup Hıristiyan Kürt" ]

1835b 📖: Ağcalar

1835b 📖: Sos [ Erm sôs "çınar" ]

1928 📖: Pisyanlı Komu [ Kr pisyan "oğullar (aş.)" ]

■ Kürt-Sünni (Okçiyan) yerleşimi

1835b 📖: Orduzu / Ortuzi [ Erm ]

1835b 📖: Çöğender

1835b 📖: Baldızı

1835b 📖: Çakmak yk.

1835b 📖: Porsuk

■ 1835 yılı erkek nüfus sayımında 88 Müslüman Türk bulunmaktadır. metonio

K 📖: Goma Laza [ Kr "Laz ağılı" ]

1928 📖: Hamidin Komu

■ Kürt-Sünni (Redkan) yerleşimi

■ Ailelerin dedeleri Erivan'dan (Şamiran ve Beyremeli köylerinden) Kars ve Iğdır çevresine. Oradan Bayburt'a, oradan Muş Bulanık Hoşgeldi köyüne. Oradan da bu köye göç etmişler. Bu köy, verdiği göç ile Hasankale'nin birçok köyünü Kürtleştirmiştir. Qazi

1835b 📖: Meceldi / Müceldi

1928 📖: Acı

■ Kürt-Sünni/Türk yerleşimi

1835b 📖: Keyvank / Kevanek [ Erm kaylvank "kurt manastırı" ]

1835b 📖: Deliler

1665 📖: Alvar

E506 📖: Alvar

■ Tarihçi Parpetsi'ye göre 438 yılında Mamigonyanların isyanını bastırmak üzere sefere çıkan Sasani komutanı Şapuh Mihranî bu köyde ordugâh kurmuştu. ■ Yer adı Türkçe kökenli olmadığı halde yanlışlıkla Türkçe sanılarak korunmuştur. SN

1835b 📖: Kırnuç

E506 📖: Mıgnarinç Մկնառինչ [ Erm ]

■ 5. yy vakanüvisi Ğazar Parpetsi'nin Tu (Büyüktüy) köyünden iki fersah doğuda olduğunu belirttiği Mknar'inç köyü olması kuvvetle muhtemeldir. (Sagona 47). SN

1835b 📖: Bulkasım / Bulğasım

1928 📖: Karakale yk.

1835b 📖: Hins

E474 📖: Hintsk Հինձք [ Erm ]

■ Nerses Bartev gatoğigos (ö. 373) tarafından kurulduğu rivayet edilen Garmirvank manastırı bu köyün yakınındaydı. Eprigyan (II.330-331) bu manastırın 1828'e dek zengin ve güçlü bir kurum iken 19. yy sonlarında zaruret içine düştüğünü anlatır. SN

1835b 📖: Mali Komu [ Kr malikom "mezraevi" ]

1928 📖: Kotandüzü

1835b 📖: Serçeboğazı

■ Kısmen Kürt-Sünni (Redkan) yerleşimi

■ Hasankale (Pasinler) Lazkom (Taşağıl) köyünden, Redkan aşiretinden aileler Sansor (Taşlıgüney), Hertiv (Otlukkapı) ve Serçeboğazı köylerine göç etmişler. Tamamı akraba olan bu ailelerin dedeleri, yüz yıl önce Erivan'ın Şamiran ve Beyremeli köylerinden gelmişler. Qazi

■ Türkler ve Kürtlerin birlikte yaşadığı bir köydür. Kürtlerin çoğu Taşağıl köyünden gelip yerleşmiştir. metonio

1835b 📖: Kalbulas / Galbulas yk.

1835b 📖: Tizgi

1928 📖: Hanahmet

1928 📖: Başviran

1916h 📖: Rabat [ Erm "han?" ]

■ Kürt-Sünni yerleşimi

E1902 📖: Hertev

1835b 📖: Hertev / Hertiv [ Erm "samanlı" ]

1665 📖: Artıf

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ Evliya Çelebi `Ermeni köyü` olduğunu bildirir. 1895 katliamlarında yağmalanan köylerdendir. SN

■ Hasankale (Pasinler) Lazkom (Taşağıl) köyünden, Redkan aşiretinden aileler Sansor (Taşlıgüney), Hertiv (Otlukkapı) ve Serçeboğazı köylerine göç etmişler. Tamamı akraba olan bu ailelerin dedeleri, yüz yıl önce Erivan'ın Şamiran ve Beyremeli köylerinden gelmişler. Qazi

■ Köyde Kürt nüfus da mevcut olmakla birlikte köyün ekserisi Türk asıllıdır. Kürt nüfus sonradan göç yoluyla buraya gelmiş olup köy aslen Türk yerleşimidir. İzzetnihat

1928 📖: Hasankale

1876a 📖: Pasin Ulya [ Tr "yukarı Pasin" ]

1665 📖: Hasanabad

E474 📖: Vağarşavan [ Erm "Vağarşak kenti" ]

E474 📖: Paseank Բասեանք (idari bölge) [ Erm "Pasean'lar" ]

Y-399 📖: Phasianoi (idari bölge) [ AnaD "Pasian'lar" ]

■ Pasinler adı verilen bölge Yukarı Pasin (şimdi Pasinler ilçesi) ve Aşağı Pasin (Horasan ilçesi) olmak üzere iki bölgeden oluşur. Ermenice Baseank'/Paseank bölge adı 5. yy'dan itibaren kaydedilmiş olup, Türkçedeki gibi daima çoğul kullanılır. MÖ 399'da yazan Ksenophon'a göre Phasianoí `Phasis'liler` Aras nehri boyunda yaşayan bir halktı. Gürcistan'da Batum yakınındaki Poti (antik Phasis) kenti aynı adın izini taşır. ■ Vağarşavan kenti tarihçi Horenli Movses'e göre 2. yy'da kral Vağarşak tarafından yapılmıştı. Bilinen bir tarihi kişiye tekabül etmeyen Hasankale adı muhtemelen *Basean Kal'ası adından uyarlanmıştır. SN

■ Gürcüce: Basiani (ბასიანი) ''Basiler''. Eski bir Kolh (Proto-kartvel) boyu adından geldiği öne sürülmüştür. GEO

1835b 📖: Axa

■ Sünni Türk yerleşimi

■ Narman'dan göçle yerleşilmiş Türk-Sünni köyüdür. metonio

1835b 📖: Tımar

1820z 📖: Ketvan [ Erm ]

■ Kısmen Kürt-Sünni yerleşimi

■ © 25.10.1820 Erzurum'da Yukarı Pasin'de Ketvan karyesinde İbrahim Ağa'nın bina eylediği mescide minber vazı ile cuma ve bayram namazları kılınmak için izin verilmesi ve hitabetinin tevcihi. deyar heyran

■ Köye bağlı Kireçli mezrası Kürd yerleşimi olup, köyün kendisi Türk yerleşimidir. İzzetnihat

E1902 📖: Gındeği

1514 📖: Kındeği [ Erm ]

1835b 📖: Surbehan [ Erm "Aziz Ohan(nes)" ]

E1004 📖: Aksikoms | Surp Ohan

■ 1004/1005 tarihli Stepanos Taronetsi vekayinamesinde göre Paseank (Pasinler) ülkesinde bulunan Aksigoms Manastırı, burada türbesi bulunan Peder Hovhannes adlı aziz kişiden dolayı halk tarafından Surp Ohan olarak anılmaktaydı. SN

1835b 📖: Ügümü

E1075 📖: Ogomi [ Erm ]

■ Lastivertli Aristakes Tarihi, Ogomi kentinin 1055'te Türklerce istila ve yağma edilmesini ayrıntılı olarak tasvir eder. SN

1916h 📖: Timar Yaylası

1916h 📖: Plur / Pulur

E1075 📖: Plur Բլուր [ Erm "höyük" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ 11. yy vekâyinamelerine göre Selçuklu istilaları sırasında bu kasabada toplanan 7000 nüfus ve 60 din adamı Türkler tarafından kılıçtan geçirilmişti. SN

1835b 📖: Sansor / Sanasor [ Erm ]

■ Kürt-Sünni yerleşimi

■ Hasankale (Pasinler) Lazkom (Taşağıl) köyünden, Redkan aşiretinden aileler Sansor (Taşlıgüney), Hertiv (Otlukkapı) ve Serçeboğazı köylerine göç etmişler. Tamamı akraba olan bu ailelerin dedeleri, yüz yıl önce Erivan'ın Şamiran ve Beyremeli köylerinden gelmişler. SN

1723z 📖: Danişmend yk.

■ © 07.01.1723 Danişmend Türkmen cemaatinin konar göçer taifesinden oldukları... deyar heyran

1835b 📖: Miyadîn [ Tr "meydanlar" ]

1835b 📖: Tepecik

1835b 📖: Ağzehir / Ağzihir

■ Alevi-Türk yerleşimi

1835b 📖: Epsemce

■ Sünni Türk yerleşimi

■ Alvar'dan gelen Sünni Türkler tarafından kurulmuş bir köydür. metonio

E1902 1928 📖Tortan Թորդան [ Erm ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ Karş. Kemah Doğan (Tordan) köyü. SN

■ 1835 erkek nüfus sayımında 51 Müslüman Türk ve 125 Hristiyan Ermeni nüfus bulunmaktadır. metonio

1835b 📖: Yeniköy

E1902 📖: Ekebad

1835b 📖: Yekabad

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ Eprigyan'a göre 19. yy sonunda nüfusu Emeni idi, ancak eskiden Gürcü haneleri de vardı. SN

1835b 📖: Kızılviran

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi. Kısmen Alevi yerleşimi

E1912 📖: Badijvan [ Erm ]

1835b 📖: Badicvan

1702 📖: Badijuin

■ 20. yy başında kısmen Ermeni yerleşimi. Şimdi Alevi-Türk yerleşimi