E1902 📖 : Karsak [ Türkçe "aş." ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ Surp Asdvadzadzin Kilisesi ile, erkekler için Ğevontyan ve kızlar için Santukhdyan okullarının bulunduğu büyük bir Ermeni köyü idi. Bölgedeki Ermeni köyleri ekseriyetle 17. asırda kurulmuştu. Manav

■ Koord: 40° 24' 13'' D, 29° 15' 29'' K

1890hk 📖 : Gedelek

■ Köy eskiden İznik ilçesine bağlıydı. Daha sonraları Orhangazi'ye bağlandı. Esasen 15. yüzyılda kurulmuş bir köydür. Fakat Yunan Ordusunun Bursa'yı işgal ettiği dönemde köy halkı katliama uğradı ve bu katliamdan kurtulan olmadı. Cumhuriyetin ilanında sonra Orhangazi'deki diğer Türkmen köy ve kasabalarından gelen insanlar tarafından köy tekrar kuruldu. Köy günümüzde turşu üretimiyle öne çıkmaktadır. Berkay

■ Koord: 40° 26' 55'' D, 29° 15' 39'' K

1890hk 📖 : Hamzali

■ 20. yy başında Gürcü yerleşimi.

■ 1897 yılında Borçka’nın Maçahel bölgesi muhacirleri iskan edildi. SN

■ Koord: 40° 31' 32'' D, 29° 15' 43'' K

1928 📖 : Fındıklı

■ 20. yy başında Bulgaristan göçmeni yerleşimi.

■ 1898’de Bulgaristan muhacirleri yerleştirildi. SN

■ Koord: 40° 29' 21'' D, 29° 16' 4'' K

1890hk 📖 : Gemiç

■ Gemiç Dağı eteklerinde kuruludur. Domanos > Domaniç evrimini akla getirir. Gemos > Gemiç. Köy, çok eski bir yerleşimdir. Manav

■ Koord: 40° 24' 25'' D, 29° 16' 51'' K

1604 📖 : Çeltikçi

■ 1603-04 tarihli devşirme kayıtlarında Hıristiyan köyü olarak anılır. SN

■ Koord: 40° 27' 50'' D, 29° 17' 0'' K

1928 📖 : Müslim Gürle

1468 📖 : Gürle

Y1308 📖 : Kroúlla [ Anadolu Dilleri ]

■ Koord: 40° 24' 20'' D, 29° 18' 1'' K

1928 📖 : Pazaryeri

1890hk 📖 : Pazarköy

1928 📖 : Orhangazi (idari bölge)

■ Koord: 40° 29' 16'' D, 29° 18' 30'' K

1928 📖 : Cedid Gürle [ Türkçe "yeni Gürle" ]

■ 20. yy başında kısmen Ermeni yerleşimi. Şimdi Rumeli göçmeni yerleşimi

■ Gürle’nin ayrı köy olan Ermeni mahallesine 1900 yılında Rumeli muhacirleri iskan edildi. SN

■ Koord: 40° 24' 31'' D, 29° 18' 36'' K

Eski adı: Velipaşa Çiftliği

■ Koord: 40° 27' 56'' D, 29° 19' 10'' K

1928 📖 : Akharım

Eski adı: Ape

■ Köy 16. yüzyılda Orhangazi'ye iskan edilen Türkmenler tarafından kurulmuştur. Günümüzde zeytin tarımı ve zeytinyağı üretiminin yoğun bir şekilde yapıldığı köy halkı bu zanaatı çeşitli tarihlerde bölgeye gelen Çerkes, Boşnak, Arnavutlar'a da öğretmiştir. Berkay

■ Koord: 40° 24' 57'' D, 29° 20' 8'' K

1928 📖 : Cihan

■ Köy Orhangazi ilçe merkezine 5 kilometre uzaklıktadır. Köy halkı 1880'li yıllarda Saraybosna kentinin Canpare köyünden gelen Boşnaklar'dır. Esasen köy Yörükleri göç esnasında konaklamak için tercih ettikleri bir yerdi. Osmanlı Devleti Boşnakları buraya yerleştirince Boşnaklar ile Yörükler arasında çok sert çatışmalar yaşandı. Nihayetinde yörükler bölgeden gittiler ve Boşnaklar köye temelli olarak rahatça yerleştiler. Berkay

■ Koord: 40° 32' 7'' D, 29° 20' 20'' K

1928 📖 : Ortaköy

E1902 📖 : Xaruk

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ 19. yy sonunda 200 hane Ermeni nüfusu ve Meryemana kilisesi vardı. Rivayete göre köy 17. yy’da kurulmuştu. SN

■ Helenistan'ın Makedonya bölgesinde bulunan Vodina'dan getirilen mübâdil Slavlar iskân edilmiştir. Manav

■ Cumhuriyetin ilanından sonra ilk olarak Yunanistan'ın Vodina kentinden gelen Muhacirler köye yerleşir. Ardından Boşnaklar ve Bektaşi Arnavutlar'da köye yerleşir. Berkay

■ Koord: 40° 33' 19'' D, 29° 20' 24'' K

E1902 📖 : Cedid

1604 📖 : Yeniköy

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi. Kafkas göçmeni/Rumeli göçmeni yerleşimi

■ Bursa'da Ermenilerin en yoğun yaşadıkları merkez olmuştur. 1899'da beldede 4 236 Ermeniye karşılık sadece 32 Türk yaşamaklaydı. 1325 H. (1907) tarihli Hudavendigâr Vilâyeti Salnâmesinde, ilçe merkezi Pazarköy'de (Orhangazi) 432 hane variken, o zamanki adıyla Cedit (Yeniköy) 1146 hane gösterilmişti. IraTzourou

■ Koord: 40° 32' 5'' D, 29° 21' 13'' K

1928 📖 : Mamure [ Türkçe "kasaba" ]

1890hk 📖 : Arapgazi

■ 20. yy başında Girit göçmeni yerleşimi.

■ 1900 yılında Girit muhacirleri iskan edildi, Mamure adı verildi. SN

■ Koord: 40° 24' 50'' D, 29° 21' 34'' K

1928 📖 : Dutluca

■ 20. yy başında Manav yerleşimi.

■ Koord: 40° 24' 20'' D, 29° 23' 8'' K

1928 📖 : Yeni Sölöz [ Türkçe "Yenisölöz" ]

1924h 📖 : Tacettin

1907hk 📖 : Ermeni Sölös

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi. Rumeli göçmeni/Pomak yerleşimi

■ 17. asırda Samanlı dağlarına gelmiş bulunan Ermeniler Sölözün yukarısındaki bu yaylada köy kurdular. Sölöz halkı Müslüman olduğu için buraya Gevur Sölöz denmiştir. Vodinanın (Edessa) 55 hâne 370 karışık nüfuslu Lipor (Kato Lipochorion) köyünden 15 hâne takriben 120 Çingene mübâdil buraya iskân edildi. Bugün ''Selânikliler'' olarak bilinirler. Balkan harbinden sonra halihazırda yöreye gelmiş bulunan Drama Pepeleš köylüsü de ayrı bir köyde topluca bir mahallede iskân edilmiş, bir kısım Pepeleşli Geliboludaki Tayfur ile Balıkesirdeki Koca Pınar köylerinde iskân edildi. Daha sonradan bir kaç hâne de Gürcü eklendi. Manav

■ Koord: 40° 22' 54'' D, 29° 23' 31'' K

1928 📖 : Üreğil [ Türkçe "aş." ]

■ Koord: 40° 31' 26'' D, 29° 24' 34'' K

1928 📖 : Müslim Sölöz

Y120 📖 : Solóeis akk. Soloiás (neh)

■ İznik yakınındaki Soloeis ırmağından Plutarxos (öl. 120) söz eder. Sölöz adı bundan uyarlanmıştır. Eski Sölöz’ün yakınında Ermeni muhacirler 17. yy sonlarında Yenisölöz kasabasını kurdular. SN

■ Koord: 40° 23' 40'' D, 29° 24' 59'' K

1911h 📖 : Bayırköy

■ Bursa ile İznik Gölü’nü birbirinden ayıran Arganthonios (Katırlı) Dağı burada olmalı. Manav

■ Köy 1880'li yıllarda Bulgaristan'dan gelen Muhacirler tarafından kurulmuştur. Göçmenler Bulgaristan'ın Osmanpazarı kentinin Enezler, Kırtıl, Cumalı köylerinden gelip Bursa'ya yerleşmiştir. Esasen bizlerin Bulgaristan Muhaciri olarak adlandırdığımız kişilerin soyu Karamanoğlu Türkmenlerine dayanır. Osmanlı Devleti'nin iskan politikası gereğince İç Anadolu bölgesinde yaşayan Karamanoğlu Türkmenleri savaşçı, dirayetli, kalabalık nüfusları gibi özellikleri sebebiyle Balkanlar'a iskan edildiler. Berkay

■ Koord: 40° 21' 29'' D, 29° 25' 3'' K

1928 📖 : Heceler

■ Aslı muhtemelen Hacıaliler olmalıdır. SN

■ Koord: 40° 23' 26'' D, 29° 26' 9'' K

1928 📖 : Çakırlı

■ 1530 yılı Bursa yani eski adıyla Hüdavendigar Vilayeti Tahrir Defterlerinde kasabanın Gürle nahiyesine bağlı olarak kurulduğu Türkmen Taifelerinin Sevk ve iskan kanunu kapsamında bölgeye iskan edildiği açıkça görülmektedir. Kasaba günümüzde halen Türkmen yerleşimi olup, ilçe genelideki diğer kesimlerle akrabalıkları da vardır. Berkay

■ Koord: 40° 31' 7'' D, 29° 27' 2'' K

1928 📖 : Mamca

■ Koord: 40° 23' 18'' D, 29° 27' 30'' K

■ Koord: 40° 33' 6'' D, 29° 27' 49'' K

1928 📖 : Keramet

■ 20. yy başında Manav yerleşimi.

■ Koord: 40° 30' 33'' D, 29° 28' 29'' K

1928 📖 : Narlıca

■ Kasaba İznik gölünü çok iyi gören bir mevki de kurulmuştur. Ayrıca halkı tarım ve hayvancılığı yoğun bir şekilde yapar. Zeytinyağı üretimi, peynircilik, pestil üretimi, koza ve ipek üretimi, artık fabrikalar sebebiyle yapılmıyor olsa da kağnı ve fıçı üretimi de yaygın mesleklerdendi. 18. yüzyılın ortalarında Sadrazam Şehit Ali Paşa rahmetli babasının vasiyeti üzerine bölgede bir köy kurmuştur. Köye çeşme, cami, sıbyan mektebi, talim ocağı kurulmuştur. Köye nüfus olarak ise İç Anadolu'dan getirtilen Türkmen Oymakları iskan edilmiştir. Kasaba Bursa kent merkezine yoğun olarak göç vermekle beraber merkezde yaşayanlar özellikle dolmuş soförlüğü yapmaktadır. Berkay

■ Koord: 40° 23' 12'' D, 29° 28' 57'' K