Afşin mahalle (Malazgirt bağ)
-
Malazgirt -
Muş■ Koord: 39° 4' 47'' D, 42° 35' 25'' K
Aynalıhoca köy
-
Malazgirt -
Muş■ Şavşatlı Türkler 80'li yıllara kadar bu köyün çoğunluğunu oluşturuyordu. Çoğu yerlerini satıp Batı'ya göçtü, bugünkü nüfusun çoğu Kürttür.
metonio■ Koord: 39° 9' 58'' D, 42° 27' 44'' K
Bostankaya köy
-
Malazgirt -
Muş■ Önemli bir Urartu yerleşiminin izleri ve kale mevcuttur.
SN■ Karapapaklar 1-2 hanedir ve Kürtçe konuşurlar.
Mar(d)astan■ Ermeniler tehcir edilince onların yerine Karapapak Türkleri yerleşti. Karapapakların Bursa'ya yoğun göç etmesi ile birlikte köye Ağrılı Kürtler geldi.
Mustafa■ Bugün Bostankayalı Terekemelerin çoğu Bursa/Yıldırım, Yenişehir ve İnegöl'de ikâmet ediyor.
metonio■ Koord: 39° 12' 0'' D, 42° 38' 59'' K
Çayırdere köy
-
Malazgirt -
Muş■ 20. yy başında
Ermeni yerleşimi.
■ Adını köydeki mucizeli sayılan Hz. Meryem kilisesinden alır. Adı bilinmeyen bir manastır harabesi de vardır.
SN■ Koord: 39° 7' 26'' D, 42° 24' 36'' K
Erence köy
-
Malazgirt (
Aktuzla bucağı) -
Muş■ 350 yılında İran komutanı Şapuhvaraz’ın Abahunik (Malazgirt) ilinde Ermeni kralı Diran’ı esir alıp kör ettirdiği Dalaris/Talaris köyüdür. Tarihçi Puzant bu vaka nedeniyle `kömür` anlamına gelen Adzux adı verildiğini anlatır.
SN■ Koord: 39° 19' 31'' D, 42° 16' 11'' K
Gülkoru köy
-
Malazgirt -
Muş■ Karahasan nahiyesi kurulumu Xarabasor köyünün Sultanmut nahiyesinden nakli-28.02.1936 R.G. Bu köy Patnos ilçesine aktarılacak köyler listesinde var iken uygulanmamıştır.
ishak levent■ Koord: 39° 5' 50'' D, 42° 38' 49'' K
Hasretpınar köy
-
Malazgirt -
Muş■ 20. yy başında kısmen
Ermeni yerleşimi.
■ 9. yy ortalarından itibaren iki yüz yıl süreyle Ermeni toplumunu altüst eden Tondrakçı mezhep hareketinin doğum yeri muhtemelen burasıdır. Hadiseyi 11. yy tarihçisi Lastivertli Arisdakes ayrıntılı olarak anlatır. Iğdır-Erciş-Malazgirt-Hınıs arasındaki 180 km çaplı alanda Tondrag adını taşıyan en az beş köy bulunur. 18. yy’dan önce Kürt Mirdasî aşiretlerinden Banoki aşireti egemenliğine girmiş ve Şeyh Hasan Banoki türbesi önem kazanmıştır.
SN■ © 04.01.1719 Aşayir-i Ekraddan Merdis mensubininden [Kürd Mirdasi aşiretinden] Banoki ve Başıcı aşiretleri maktularının tahsili hususunda... © 18.06.1859 Bulanıklı Şeyh Ahmed Efendi'nin uhdesinde bulunan Şeyh Hasan Banoki Zaviyesi meşihatına ve dervişan taamiyesine yapılan müdahalenin men'i. © 21.11.1892 Muş'un Malazgird nahiyesinin Tendirek köyündeki Molla Hüseyin Banuki Zaviyesi'nin taamiyesine vakfedilen Tendirek ve Okçiyan köyleri hasılatının tedkiki...
deyar heyran■ Koord: 39° 5' 39'' D, 42° 27' 2'' K
Karaali köy
-
Malazgirt (
Karahasan bucağı) -
Muş■ Köyün Müslüman kısmı Çerkes yerleşimi olarak kurulmuş olsa da bu Çerkes muhacirler Yaramış köyüne yerleştirilmiş ve bu köydeki Müslüman kısmına Kürtler yerleşmiştir.
metonio■ Koord: 39° 2' 21'' D, 42° 32' 49'' K
Karakaya köy
-
Malazgirt -
Muş■ Ermenilerin köyü terk etmesinden sonra devlet eliyle Erzurum civarından Türkler yerleştirilmiştir. Lakin 80'li yıllarda bu Türkler köyü terk etmiştir. Günümüzde altı hane hariç köyün tamamına yakını Kürt kökenlidir.
metonio■ Koord: 39° 12' 33'' D, 42° 36' 11'' K
Konakkuran belediye
-
Malazgirt (
Nurettin bucağı) -
Muş■ 20. yy başında kısmen
Ermeni yerleşimi.
■ Nüfusun Müslümanlaşmış Ermeni olduğu rivayet edilir.
SN■ 1880'lere kadar yalnızca Ermeni nüfus varken ilginç bir şekilde 1880lerin sonundan itibaren bir kaç haneden ibaret Kürt nüfus %4800 artıyor ve Ermeni nüfus azalıyor.
metonio■ Koord: 39° 17' 7'' D, 42° 30' 29'' K
Kulcak köy
-
Malazgirt (
Karahasan bucağı) -
Muş■ İstiklal mahkemesi tarafından idam cezası verilmek suretiyle ahıra 24 saat kapatılıp içeri gaz atılarak infaza tabi tutulan Haci Yusuf YURDAKUL ölemeyip yaşama tutunmuştur. Abdo Köyü ve Şêbo ya kadar 20 bin dönüm arazi Yusuf Ağa'ya aitti. Yusuf YURDAKUL daha evvelki yerleşimci köy ahalisinden bir şekilde ele geçirmiş babasının tek evladidir. Şu an Abdo Köyü YURDAKUL sülalesinin yerleşim alanıdır.
cudi■ Koord: 38° 59' 23'' D, 42° 33' 48'' K
Malazgirt ilçe
-
Malazgirt -
Muş■ 5. yy tarihçisi Xorenli Movses’in aktardığı rivayete göre kral Manavaz, Ermeni kral hanedanının kurucusu olan Hayk’ın torunu ve MS 320 yılına dek burada hüküm süren Manavazyan sülalesinin ceddi idi. Muhtemelen Urartu kıralı Menuas (MÖ 9. yy) ile aynı kişidir. İlçe merkezine yakın Adaköy’de Menuas’a ait bir yazıt bulunmuştur. İlçenin Ermeni nüfusunun bir bölümü 1895 olayları sırasında din değiştirerek Müslüman olmuştur. 20. yy başında birçok köyde Hıristiyan ve Müslümanlaşmış nüfusun birlikte yaşadığı görülür.
SN■ Yirminci yüzyılın başlarında Malazgirt kasabasının yerlisi olan azınlık Müslüman aileler tıpkı Adilcevaz, Ahlat ve Erciş'teki gibi ağırlıkla Türk kökenliydi. Ermenilerin terk ettiği şehir merkezine devlet eliyle Ahıskadan, Erzurumdan ve Kars vilayetinden göçen Türkler yerleşti. 1950'lerde Muş'a yerleşen Artvin/Şavşat'lılardan bir kaç aile de Malazgirt'in merkezine yerleştirilmişti. 60'lı yıllardan itibaren çevre köylerden Kürtler de yerleşmeye başladı. 80'li yıllara kadar kasabada Türk çoğunluğu devamlılığını sürdürüyorken PKK'nın ortaya çıkması ve toplu göçlerin başlamasıyla kasaba Kürt çoğunluklu hâle büründü. Askeriyenin de çekilmesi neticesinde her yıl olayların çıkması, asayişsizlik ve bakımsızlık gibi sebeplerden dolayı bugün köyler de, şehir merkezi de berbat hâldedir. Malazgirt'in 75 köyünün kütükte ikisi veya üçü Türk köyü olup bir kaçı da Oset köyüdür. Geri kalanı tamamen Kürttür. Düğnük/Konakkuran gibi köylerde Kürtleşmiş Ermeni aileler de bulunur.
metonio■ Koord: 39° 8' 56'' D, 42° 32' 16'' K
Mollabaki köy
-
Malazgirt -
Muş■ 20. yy başında kısmen
Ermeni yerleşimi.
■ © 10.05.1730 Malazgird'de Molla Baki karyesi ve gayriden 3200 akçe timar mutasarrıfı Yakub'un vefatıyla mahlulünden oğulları İbrahim ve İsmail'e tevcihi.
deyar heyran■ Koord: 39° 11' 39'' D, 42° 33' 21'' K
Nurettin köy
-
Malazgirt (
Nurettin bucağı) -
Muş■ Nureddin adı Ermenice isimden uyarlanmıştır. 723 yılında bu köyde önemli bir kilise meclisi toplanmıştı. Surp Hovhannes Odznetsi manastırı köyün yakınlarındaydı. Geniş manastır mezarlığında bazılarının tarihleri 13. yüzyıla kadar uzanan, incelikle işlenmiş haçkarlar ve mezar taşları bulunmaktaydı.
SN■ Koord: 39° 13' 44'' D, 42° 25' 10'' K
Okçuhan köy
-
Malazgirt -
Muş■ 20. yy başında kısmen
Ermeni yerleşimi.
■ © 21.11.1892 Muş'un Malazgird nahiyesinin Tendirek köyündeki Molla Hüseyin Banuki Zaviyesi'nin taamiyesine vakfedilen Tendirek ve Okçiyan köyleri hasılatının tedkiki.
deyar heyran■ Koord: 39° 9' 14'' D, 42° 28' 39'' K
Yaramış köy
-
Malazgirt (
Karahasan bucağı) -
Muş■ Ermeniler tehcir edilince onların yerine Osetler yerleşti. Osetlerin İstanbul'a göç etmesi ile de köye Ağrılı Kürtler geldi.
Mustafa■ Koord: 39° 2' 29'' D, 42° 33' 57'' K