? mezra
-
Kemah (
Alpköy bucağı) -
Erzincan■ Bugünkü adı bilinmemektedir.
■ Garni/Karni deresi üzerindeki mezra yakınında 2000 mt rakımda 'Avak Vank' adı verilen manastırın acıklı durumdaki kalıntıları bulunur. İsa'nın havarilerinden Tateos ve Bartholomeos tarafından kurulduğu rivayet edilen manastır 1895 olaylarında tahrip edilmiş, 1903'te yapıyı yeniden canlandırmaya çalışan Peder Vartan'ın oğlu burada öldürülerek aynı yere defnedilmiştir.
SN■ Koord: 39° 41' 7'' D, 39° 13' 56'' K
Alpköy köy
-
Kemah (
Alpköy bucağı) -
Erzincan■ Ermelik bucağına bağlı Alpuşu köyü 12.6.1956 tarihli kararla Alp İstasyonu civarına nakledilerek Alpköy adı verilmiştir.
SN■ Sünni Türk ve az sayıda Müslümanlaşmış Ermeni yerleşimidir. Sünni Türk ve Müslümanlaşmış Ermeni kökenli nüfus 1943 yılında Tan köyünden gelmiştir. Köyün arazisi 1943 yılında Tan'dan gelen 11 hane tarafından Sağıroğulları'ndan satın alınmış ve 1947 yılında köy resmen kurulmuştur.
N.N■ Koord: 39° 37' 12'' D, 39° 11' 36'' K
Atma köy
-
Kemah -
Erzincan■ Diğer Atma Fırat’ın karşı yakasında, İliç ilçesindedir.
SN■ Koord: 39° 34' 49'' D, 38° 47' 21'' K
Ayranpınar köy
-
Kemah -
Erzincan■ 20. yy başında kısmen
Ermeni yerleşimi.
■ Maregli Krikor Bağdikyan’ın tehcir ve sürgün anıları Kemaxi Badmutyun adıyla 1984’te Los Angeles’te yayımlanmıştır.
SN■ Koord: 39° 38' 5'' D, 38° 59' 53'' K
Boğaziçi köy
-
Kemah -
Erzincan■ Sırvandzyants ve Eprigyan’a göre köyün asıl adı Erm «Surp Takavor» `hazreti hünkâr` olup, daha sonra bu adın Rumca eşdeğeri olan Vasilios benimsenmiştir. Rivayete göre İsa’nın çarmıhının bir çivisi burada korunmaktaydı. 17. yy başında buradan Tekirdağ’a göçen Ermeniler bu çiviyi de beraberlerinde götürdüler. ■ Tahrir kayıtlarına göre 1516, 1530, 1568 ve 1593’te bütünüyle Hıristiyan nüfusu vardı.
SN■ Koord: 39° 34' 43'' D, 38° 54' 11'' K
Çangılvankı mevki
-
Kemah (
Alpköy bucağı) -
Erzincan■ Ermenilere Hristiyanlığı getiren Aziz Krikor (Gregor) Lusavoriç'in son yıllarında inzivaya çekildiği mağara Sebuh Dağı zirvesinin hemen altında 2600 mt rakımdadır. Bu yerde 9. ila 11. yy'da inşa edilen manastır kompleksi, mevkiin sapalığından dolayı nispeten sağlam kalabilmiştir.
SN■ Koord: 39° 43' 48'' D, 39° 11' 33'' K
Doğan köy
-
Kemah (
Alpköy bucağı) -
Erzincan■ 20. yy başında
yerleşimi. Şimdi
Alevi yerleşimi
■ Kral Dikran’ın MÖ 1. yy’da Asur ülkesinden getirdiği tanrı Bar-şamma’nın fildişi ve gümüşten heykelinin bulunduğu tapınak merkezi idi. Ermenilere Hıristiyan dinini getiren Aziz Krikor’un naaşı ölümünden bir süre sonra Erzincan’ın Sebuh dağında bulunarak buraya getirildi ve burada defnedildi. Oğlu Vrtanes ile torunu Husig de burada gömülüymüş. 19. yy sonunda 30 nüfus Ermeni ve Alevi karışık idi.
SN■ Koord: 39° 39' 24'' D, 39° 8' 40'' K
Doğanbeyli köy
-
Kemah (
Doğanbeyli bucağı) -
Erzincan■ Cumhuriyet döneminde Ermenik/Doğanbeyli nahiyesi 16.-17. yy kayıtlarındaki Vadivank kazası ile örtüşür.
SN■ © 16.02.1847 Hacı İbrahim'in Harput'da Gercanis kazasına tabi Ermenek köyünde ...
deyar heyran■ Koord: 39° 42' 0'' D, 39° 1' 59'' K
Dolmabahçe mezra
-
Kemah (
Bozoğlak bucağı) -
Erzincan■ 16.-17. yy kayıtlarında anılan Vadi-vank kazasının merkezidir. Kaza bugünkü Refahiye’nin güneydoğu kesimini oluşturan Cengerli bucağı ile Kemah’ın kuzeyindeki Doğanbeyli bucaklarını kapsar.
SN■ © 09.12.1836 Erzurum sancağının Gercanis nahiyesine bağlı Vadivank nahiyesinin Kerar Karyesi ...
deyar heyran■ Koord: 39° 40' 31'' D, 38° 50' 52'' K
Eriç köy
-
Kemah (
Oğuz bucağı) -
Erzincan■ Ermenice çok sayıda yer adında görülen aric unsurunun anlamı muğlaktır; eski ve yeni sözlüklerde yer almaz. Karş. Amariç, Arçoariç, Çınariç, Fideriç, Gagariç, Havtariç, Kağdariç, Kaylariç, Kinadariç, Kotariç, Kımbariç, Lusadariç, Pakayariç, Pıtariç, Sevariç, Tavtariç, Vanariç, Zartariç.
SN■ Koord: 39° 31' 9'' D, 38° 52' 45'' K
Gökkaya köy
-
Kemah (
Alpköy bucağı) -
Erzincan■ Avak Vank (Büyük Manastır) adı verilen Ermeni manastırının kalıntıları bu köyün kuzeyindedir.
SN■ Koord: 39° 39' 50'' D, 39° 13' 11'' K
Hakbilir köy
-
Kemah (
Bozoğlak bucağı) -
Erzincan■ 20. yy başında
Ermeni yerleşimi.
■ Tercan Çadırkaya’daki ünlü Pakaric ile aynı adı taşıyan küçük bir köydür. 1921’de Talat Paşa’yı Berlin’de öldüren Soğomon Tehliryan bu köyde doğmuştur.
SN■ Koord: 39° 41' 15'' D, 38° 54' 15'' K
Karadağ köy
-
Kemah -
Erzincan■ Eski haritalarda Muşekrek köyünün doğusunda gösterilir. Şimdiki Karadağ köyünün Muşekrek, Parmakkaya köyünün ise Ekviran/Erkağan olması ihtimali düşünülmelidir.
SN■ Koord: 39° 39' 20'' D, 39° 6' 22'' K
Kemah ilçe
-
Kemah -
Erzincan■ Tarihçi Horenli Movses kral Ardaşes (MÖ 2. yy) zamanında tanrı ve tanrıça heykelleriyle donatıldığını, onun oğlu II. Dikran’ın da Yunan heykeltraşlarına tanrıça Anahit heykelini sipariş ederek bu kentteki tapınağa yerleştirdiğini anlatır. 3. ve 4. yüzyıllarda Arşaguni hanedanından olan kralların çoğu bu kentte gömülü idi. Erken kaynaklarda Ani ve Gamax/Kamax adları bir arada kullanılır. Erm Daranağik ve Yun Daranalia vilayet adıdır.
SN■ © 09.10.1849 Kemah kazasında meskun Şadili Aşireti ile Şiran kazası ahalisi ...
deyar heyran■ Koord: 39° 36' 10'' D, 39° 2' 7'' K
Kemah idari birim
-
Kemah -
Erzincan■ Eski Ermeni tarihinde Taranaği adı verilen bölge bugünküKemah ve Refahiye ilçelerini kapsar. Hıristiyanlık öncesi dönemde önemli bir dini kült merkezi idi.
SN■ Koord: 39° 38' 59'' D, 38° 57' 39'' K
Kemeryaka köy
-
Kemah -
Erzincan■ Kemah’a yakın Dzınanaric Meryemana Manastırı 17. yy başlarına ait Kemahlı Rahip Grigor Vekayinamesinde ayrıntılı olarak anlatılır. Ermenice çok sayıda yer adında görülen aric bileşeni için Erzincan Kemah Eriç maddesine bakınız.
SN■ Koord: 39° 33' 1'' D, 39° 4' 7'' K
Köhnem dağ
-
Kemah -
Erzincan■ Kohanam dağ kütlesinin (veya daha güneyde bulunan Keklikkıran tepesinin), Sebuh ise 3045 mt yüksekliğindeki ana zirvenin adıdır. Ermeni kilisesinin kurucusu Aziz Krikor Lusavoriç yak. 325 yılında bu dağda bulunan bir mağarada inzivaya çekilmiş ve burada ölmüştür. Her iki isim 4./5. yy tarihçisi Agathangelos tarafından zikredilir.
SN■ Koord: 39° 44' 24'' D, 39° 12' 7'' K
Kömür köy
-
Kemah -
Erzincan■ 20. yy başında
Ermeni yerleşimi. Şimdi
Alevi yerleşimi
■ İsmin aslı Türkçe Kömür olabilir. Ancak Eprigyan yerel Ermeni ahalinin köye eskiden beri Komer adını verdiğini belirtir. Yakında bulunan Nisibinli Aziz Yakup manastırının Türkmenler tarafından 1416 yılında tahrip edildiği ancak sonradan yeniden canlandırıldığı kayıtlıdır. Harabesi acıklı durumdadır.
SN■ Koord: 39° 39' 22'' D, 39° 3' 12'' K
Kuşlu mezra
-
Kemah -
Erzincan■ 20. yy başında
Ermeni yerleşimi.
■ 19. yy sonunda 50 Ermeni nüfusu vardı.
SN■ Koord: 39° 37' 39'' D, 38° 54' 36'' K
Sarıyazı köy
-
Kemah (
Alpköy bucağı) -
Erzincan■ 1522/1530 tarihli Osmanlı tahririnde burada Meyranlı Deresi kaydedilmiştir, ancak Meyranlı köyü yoktur.
SN■ Koord: 39° 36' 23'' D, 39° 21' 20'' K
Tandırbaşı köy
-
Kemah -
Erzincan■ 20. yy başında
Ermeni yerleşimi.
■ 1914 dolayında 312 Ermeni ve 45 Türk nüfus ile iki kilise kaydedilmiştir.
SN■ Koord: 39° 39' 55'' D, 38° 59' 25'' K
Tanköy köy
-
Kemah -
Erzincan■ Sünni Türk(bir kısmı Alevilikten Sünniliğe geçmiş) ve az sayıda Müslümanlaşmış Ermeni yerleşimidir. Köyün nüfusu 1516-1591 tarihli mufassal tahrir defterlerine göre tamamen Hristiyan Ermenilerden oluşmakta iken, 1642 tarihli avarız defterine göre Müslümanların ve Hristiyanların birlikte yaşadığı Kemah köyleri arasında, Hristiyanların en yoğun yaşadığı üç önemli köyden biri olarak kaydedilmiştir. Köyün bir özelliği de tamamının Hristiyan Ermenilerden oluştuğu en eski dönem kayıtlarından bu güne kadar isminin hiç değişmemiş olmasıdır. Bu durum Ermenice Tan kelimesinin, Türkçede ''günbatımı'' anlamına gelen Tan kelimesi ile eşsesli olması sebebiyle değiştirilmesine gerek duyulmamış olması ile açıklanabilir.
N.N■ Koord: 39° 33' 37'' D, 39° 2' 38'' K
Tuzla köy
-
Kemah -
Erzincan■ Bir dönem Türkiye birlik Partisi lideri olan Alevi politikacı Mustafa Timisi (1936- ) aslen buralıdır.
SN■ Koord: 39° 37' 59'' D, 39° 4' 59'' K
Yukarı Pekeriç mezra
-
Kemah (
Bozoğlak bucağı) -
Erzincan■ 20. yy başında
Ermeni yerleşimi.
■ 1530 tarihli tahrirde Pekeriç-i Büzürg (Büyük Pekeriç), 1916 askeri haritasında Yukarı Pekeriç adıyla görülen köy olmalıdır. Halen Küçük Pekeriç’e bağlı mezradır.
SN■ Koord: 39° 40' 34'' D, 38° 52' 50'' K
Yücebelen köy
-
Kemah (
Oğuz bucağı) -
Erzincan■ Geçmişi Milat öncesine dayanan Üskübürt Kalesi ve Berdik (Erm `kalecik`) Kalesi adlı kaleleri mevcuttur.
SN■ Kemah'a 38 km mesafedeki bu köyün kuruluşu M.Ö. I. yy a kadar uzanmaktadır. Üskübürt Kalesi, Berdik kalesi ve Bekçayırı su göleti köy hudutları içerisinde bugün hala durmaktadır. Munzur sıragövdeliğinden müteşekkil olan köyün güney tarafı uçsuz bucaksız bereketli mera- yaylalarla çevrilidir. Celakor dağı 3214m, ile köydeki en meşhur zirvedir. İnliyendağ 3035 m, Büyük Aygörmez tepeleri 3218 m, Beflig Dağı 3222 m ve Böçüdeligin Dağ ile Dersime sınırdır. Gapır, Dolayurt, Köntür, Jangot, Kuzu pegleri ve Pin yaylalarına çıkarlar.
ZEYNO■ Koord: 39° 30' 10'' D, 38° 54' 53'' K