Ağıllı köy
-
Muş Merkez (
Geliguzan bucağı) -
Muş■ Köyün kuzeyindeki dağda Susants veya Zozgants adlı kale harabesi bulunmaktaydı. Kürtçe Dera Soradari adı verilen manastır harabesi bunun yakınındaydı.
SN■ Koord: 38° 36' 4'' D, 41° 26' 27'' K
Arıköy köy
-
Muş Merkez (
Geliguzan bucağı) -
Muş■ Talvorik vadisinin başlangıcını oluşturan Aliyan deresi 19. yy’da Sasun isyanının odak noktalarından biriydi. Yer adlarının çoğu Kürtçe olduğu halde köken veya kimlik açısında Ermeni oldukları anlaşılıyor.
SN■ Koord: 38° 37' 49'' D, 41° 19' 48'' K
Cevizlidere köy
-
Muş Merkez (
Geliguzan bucağı) -
Muş■ Çok sayıda müstakil mahalleden oluşan dağınık bir yerleşimdir. 20. yy başında mahalleler Aliants, Ambar, Punkeğ, Xartsınkom, Komer, Ğaribcan, Mıxitar, Mazresa, Kerig, Dağvenik, Hosel, Huseyntsik, Xasoyimezre, Çol, Gavrdi, Küğ, Reşik, Semal, Şenik olup tümü Ermeni veya Kürt dilli Ermeni yerleşimiydi.
SN■ Ermenilerin eski şarkılarında dahi bahsettiği bu yerleşim Kürt aşiretleri tarafından dağıtıldı ve çoğu göçe zorlandı. Günümüzde Sason ve Xiyan aşiretlerinden Kürtler yaşıyor. Köyün büyük çoğunluğu korucu ve muhafazakar İslamcıdır.
metonio■ Koord: 38° 35' 20'' D, 41° 20' 48'' K
Ekindüzü köy
-
Muş Merkez (
Geliguzan bucağı) -
Muş E1878b 📖:
Şadax (idari bölge)
■ Şadax adı verilen vadinin başlıca köyüdür. Köyün hemen doğusunda bulunan Şuşan veya Susan Kalesi 10. yy’dan itibaren kaydedilmiştir. 19. yy’da köyün yakınında Aziz Sahak’ın babasının reliklerini barındıran Surp Atanakines Manastırı bulunmaktaydı.
SN■ Koord: 38° 37' 12'' D, 41° 24' 38'' K
Sıpğank mezra (İnardı bağ)
-
Muş Merkez (
Geliguzan bucağı) -
Muş■ 1901 yılında yörenin Kürt ağası Beşarê Xalîl'e haraç ödeyemeyen veya ödemeyi reddeden köy halkından 34 kişinin kiliseye doldurulup yakıldığı anlatılır. Türküsü vardır.
SN■ Koord: 38° 30' 7'' D, 41° 21' 38'' K
Üçevler köy
-
Muş Merkez (
Geliguzan bucağı) -
Muş■ Dağda bulunan eski köyün 1904 isyanında tahrip edilmesinden sonra hayatta kalan köylülerin dereboyunda yeni köyü inşa ettikleri anlatılır. Köyün 3 km kadar kuzeybatısında 20. yy başında ziyaret mahalli olan Dzidzernavank (`kırlangıç manastırı`) harabesi bulunurdu.
SN■ Muş'un Ermeni kimliğini koruyan son kişilerden Armen Kalsdyan'ın köyüdür.
metonio■ Koord: 38° 38' 30'' D, 41° 22' 38'' K