Aşağıyapıcı mahalle
-
Erdek -
Balıkesir■ 1850 dolayında Yukarı Yapıcı köyünden Rum halkı iskân edildi. 1905’te 360 Rum nüfusu ve Zoodohos Pigi kilisesi vardı.
SN■ Koord: 40° 23' 36'' D, 27° 53' 57'' K
Ballıpınar mahalle
-
Erdek -
Balıkesir■ 1905’te 1082 Rum nüfusu ve Meryemana kilisesi vardı. Mübâdele ile Kavalanın Kokola köyünden gelen Pomaklar iskân edildi. Pomakça canlıdır.
SN■ Koord: 40° 30' 16'' D, 27° 54' 14'' K
Belkıs mahalle
-
Erdek -
Balıkesir■ Belkıs Kalesi veya Harabesi adı verilen antik Kyzikos öreni yakınında 1957 yılında Yukarı Yapıcı köylüleri tarafından kurulmuş köydür. Harabelerin bulunduğu eski Düzler mahallesine de şimdi Belkıs adı verilmiştir.
SN■ Mübâdele ile Dramaya bağlı Kavalanın Kokola köyünden Pomaklar iskân edildi.
Manav■ Koord: 40° 24' 5'' D, 27° 52' 37'' K
BelkısDüzler mahalle
-
Erdek -
Balıkesir■ Antik çağda Marmara Bölgesinin İstanbul’dan sonraki başlıca kenti olan Kyzikos'un kalıntıları mahallenin doğu kısmındadır. Türkiye’de en az üç antik ören yerinde görülen Belkıs/Balkıs adı mitolojik bir şahsiyetle ilgili olmayıp, Yunanca «Paleokastro» (`eskihisar`) adının Türkçeleşmiş halidir.
SN■ Koord: 40° 23' 17'' D, 27° 52' 1'' K
Çakıl mahalle
-
Erdek -
Balıkesir■ 1905’te 1600 Rum nüfusu ve üç kilisesi vardı.
SN■ Koord: 40° 28' 6'' D, 28° 1' 28'' K
Çayağzı mahalle
-
Erdek -
Balıkesir■ Cumhuriyet öncesinde Erdek yarımadasının tek Türk-Rum karışık köyü idi. 1905’te 145 Rum nüfusu ve Kimisis tou Theotokou kilisesi vardı.
SN■ Cumhuriyet öncesinde Erdek yarımadasının tek Manav Müslüman-Rum Ortodoks karışık köyü idi.
Manav■ Koord: 40° 29' 21'' D, 27° 58' 24'' K
Doğanlar mahalle
-
Erdek -
Balıkesir■ 1905’te 465 Rum nüfusu ve iki kilisesi vardı.
SN■ 1924'te Helen Makedonyasındaki Tresino ve Bizovo köylerinden Pomak mübâdiller iskân edildi. Rumların evleri dağın yamacındaydı. Balıkçılık ve kırmızı soğancılık temel geçim kaynağı olup, arazi satışları nedeniyle demoğrafik yapı çeşitlenmektedir.
Manav■ Koord: 40° 31' 0'' D, 27° 44' 52'' K
Erdek ilçe
-
Erdek -
Balıkesir■ 6. yy’da Theophanes ve Prokopios’un eserlerinde zikredilen kasaba, komşu Kyzikos’un gerilemesi üzerine geç Bizans döneminde ön plana çıkmıştır. (Ramsay 162). Adı muhtemelen Yun «ártos» `yuvarlak ekmek, çörek` sözcüğünden gelir.
SN■ Erdekteki Pomakları Bandırmaya bırakan gemide 7 çevre köyü berâber yolculuk etti (Ref: Kavala Kokolalı Pomak Ayşe)
Manav■ Halkın tamamına yakını Mübadele zamanında gelen Selanik ve Girit göçmenlere dayanır. Erdek merkezin nüfus yapısı;Yerli Manavlar, Selanik-Karacaovalı Pomaklar, Giritliler, Tikveşli Pomaklar, Romanlar, sonradan gelen Karadenizliler.
■ Erdekli Ortodoks Rumlar 1903'te Faneromeni manastırı gelirleri üzerinde Peramalılarla (günümüz Karşıyaka) anlaşmazlık yaşadıkları süreçte tepki olarak Protestanlığa geçmişlerdir. (Ozil, 2006: 74)
Abdullah■ Koord: 40° 23' 58'' D, 27° 47' 33'' K
Fener ada
-
Erdek -
Balıkesir■ Halen ıssız olan ve Mola Adaları adıyla anılan adalar grubuna adını veren Aziz Andreas kilisesinin kalıntıları, batıdaki en büyük ada olan Fener Adası üzerinde bulunur.
SN■ Koord: 40° 27' 27'' D, 28° 4' 10'' K
Hamamlı mahalle
-
Erdek -
Balıkesir■ Mübâdiller geldiğinde Hamamlı da Aşağı ve Yukarı Yapıcı köyler gibi boşmuş.
Manav■ Koord: 40° 24' 11'' D, 27° 53' 20'' K
Harmanlı mahalle (Paşalimanı bağ)
-
Erdek -
Balıkesir■ Adaya Yunanca eski adını (Alônêssos = `harmanlı adası`) veren yerleşim burasıdır.
SN■ Yüzde doksan Boşnak, yüzde on Müslüman Giritli ve Müslüman Makedonyalı
Tashw■ Koord: 40° 28' 43'' D, 27° 36' 18'' K
İlhan mahalle
-
Erdek -
Balıkesir■ 1905’te 1320 Rum nüfusu ve iki kilisesi vardı. Mübadelede Pomaklar ve Girit muhacirleri iskan edildi.
SN■ Mübâdele ile Vodina'daki Prebadište (Sosandra) köyünden Pomaklar iskân edildi. Kısmen Giritli yerleşimi. İlhanlar olarak da zikredilir.
Manav■ Koord: 40° 30' 20'' D, 27° 41' 46'' K
Karşıyaka mahalle
-
Erdek -
Balıkesir■ 1905’te 3400 Rum nüfusu ve 11 kilisesi vardı.
SN■ Perama'nın Rum sakinlerinin çoğunluğu 1903'te Faneromeni manastırı gelirleri üzerindeki anlaşmazlık üzerine Katolikliğe geçmişler, Bab-ı Ali'nin bu din değişimini tanımamasından sonra büyük çoğunluğu Ortodoksluğa geri dönmüştür (Ozil, 2006: 66-77).
Abdullah■ Koord: 40° 26' 32'' D, 28° 0' 5'' K
Kestanelik mahalle
-
Erdek -
Balıkesir■ 1905’te 540 Rum nüfusu ve Ayios Nikolaos kilisesi vardı.
SN■ Koord: 40° 29' 14'' D, 27° 59' 23'' K
Narlı mahalle
-
Erdek -
Balıkesir■ 1905’te 450 Rum nüfusu ve Ayios Dimitrios kilisesi vardı.
SN■ 1924'te mübâdele ile Makedonyanın Tresino (Orma) ve Prebadište (Sosandra) köylerinden Pomaklar ile ayrıca Çingene ve Giritliler iskân edildi. Rodalılar ise Halkidikinin Nea Roda köyünde iskân edilmişlerdir.
Manav■ Koord: 40° 28' 26'' D, 27° 41' 26'' K
Ocaklar mahalle
-
Erdek -
Balıkesir■ 1905’te 1150 Rum nüfusu ve Agios Dimitrios kilisesi vardı. Mübadelede Pomaklar iskân edildi. Yaşlılar halen Pomakça konuşur.
SN■ Köy statüsünü yeni kazanmış yerleşimlerdendir.
Manav■ Koord: 40° 26' 42'' D, 27° 45' 27'' K
Ormanlı mahalle
-
Erdek -
Balıkesir■ 1905’te 725 Rum nüfusu ve Ayios Vasilios kilisesi vardı. 1924’te Serezli mübâdiller iskân edildi.
SN■ Koord: 40° 30' 30'' D, 27° 50' 21'' K
Paşalimanı mahalle
-
Erdek -
Balıkesir■ Paşalimanı Paşa adasının limandır. Ada 20. yy’a dek Aloni veya Aloniso [Yun `harmanyeri adası`] adıyla anılırdı. Adı geçen paşa büyük olasılıkla 1571’de burada bir müddet kalan Kıbrıs fatihi Lala Mustafa Paşa olmalıdır. Adanın Rum nüfusu 1918 Mayıs ayında boşaltılmış, ada halkı Bandırma’da ikamete mecbur edilmiştir.
SN■ Koord: 40° 29' 22'' D, 27° 36' 25'' K
Poyrazlı mahalle (Paşalimanı bağ)
-
Erdek -
Balıkesir■ Gedeon’un Proikonnêsos (İstanbul 1895) adlı eserine göre Vôreîs (`kuzeyliler`) antik Kizikos ahalisini oluşturan altı aşiretten biri olup köyün adı bundan gelmektedir. (Ertüzün, Kapıdağı Yarımadası ve Çevresindeki Adalar, s. 281).
SN■ Koord: 40° 29' 40'' D, 27° 38' 5'' K
Tatlısu mahalle
-
Erdek -
Balıkesir■ 17. yy’da Kum Limanı mevkii yakınında İran muhaciri Ermeniler tarafından kurulduğu anlatılır.
SN■ Koord: 40° 24' 34'' D, 27° 55' 8'' K
Turan mahalle
-
Erdek -
Balıkesir■ 1905’te 485 Rum nüfusu ve Aziz Şehit Paraskevi kilisesi vardı.
SN■ Mübâdele ile Vodinanın Tresino köyünden Pomaklar iskân edildikten 3 sene sonra Bihaćlılar iskân edildi.
Manav■ Koord: 40° 30' 18'' D, 27° 46' 41'' K
Tuzla mahalle (Paşalimanı bağ)
-
Erdek -
Balıkesir 1902hk 📖:
Xuxliya [
Yunanca xoxliás "büklümlü (salyangoz gibi helezoni)" ]
■ Koord: 40° 27' 40'' D, 27° 39' 37'' K
Yukarıyapıcı mahalle
-
Erdek -
Balıkesir■ 1905’te 660 Rum nüfusu ve Metamorfosis kilisesi vardı.
SN■ Mübâdele ile Kavalanın Kokola köyünden gelen Pomaklar iskân edildi. Aşağı Yapıcı köyündeki Pomaklardan buraya taşınanlar oldu.
Manav■ Koord: 40° 25' 50'' D, 27° 52' 57'' K