? ölü yerleşim
-
Erciş -
Van■ Bugünkü adı bilinmemektedir.
■ Koord: 39° 12' 34'' D, 43° 17' 44'' K
? mahalle
-
Erciş -
Van■ Bugünkü adı bilinmemektedir.
■ Koord: 39° 10' 49'' D, 43° 18' 32'' K
Ağaçören mezra
-
Erciş -
Van■ Kısmen Koçköprü barajı altında kalmıştır.
SN■ Koord: 39° 8' 48'' D, 43° 19' 12'' K
Akçayuva mahalle
-
Erciş -
Van■ 20. yy başında S. Hovhannes kilisesi vardı.
SN■ Koord: 38° 58' 15'' D, 43° 5' 17'' K
Aksakal mahalle
-
Erciş -
Van■ 1930 Zilan katliamı sırasında tahrip edilen köylerdendir.
SN■ Koord: 39° 10' 37'' D, 43° 25' 31'' K
Alkanat mahalle (Erciş bağ)
-
Erciş -
Van■ Koord: 39° 0' 43'' D, 43° 22' 0'' K
AşağıAkçagedik mahalle
-
Erciş (
Kocapınar bucağı) -
Van■ Kürtçe «hirîşo» `çamaşır yeri, yunak` halk etimolojisidir. 1930 Zilan katliamı belgelerinde ’Hiraşen’ görülür.
SN■ Koord: 39° 8' 49'' D, 43° 6' 56'' K
AşağıIşıklı mahalle
-
Erciş -
Van■ 7. yy kayıtlarında Ağihovid (Erciş) ilinin merkezi olarak geçen Zarişat, şimdiki Erciş kasabasının kuzey bitişiğindeki bu yer olmalıdır. `Yanıkşehir` adını hangi vesileyle edindiği anlaşılamadı. ■ Zilan Vadisi Kürtlerinin liderlerinden Seyid Ali’nin 1908’de bu köyde yakalanarak idam edilmesi, Zilan ayaklanmasını hazırlayan nedenler arasında sayılır.
SN■ Koord: 39° 3' 19'' D, 43° 20' 15'' K
Bayramlı mahalle
-
Erciş -
Van■ Beglaryan haritasına göre Bayramlı ayrı köy olup, Asraf bugünkü Görüşlü köyü, Antsav ise onun birkaç km doğusunda bulunan Üçoğul mezrasıdır. Yerinde tespit edilemedi.
SN■ Kilise harabesi vardır.
C.G.■ Koord: 38° 58' 13'' D, 43° 11' 34'' K
Çakırbey mahalle
-
Erciş -
Van 1928 📖:
Zîlan (idari bölge)
■ Bir dönem Zilan nahiyesi merkez köyü idi. Zilan esasen buradan geçen derenin ve vadinin adıdır.
SN■ Koord: 39° 9' 19'' D, 43° 21' 24'' K
Çatakdibi mahalle
-
Erciş -
Van■ Erciş’e yakın olması sebebiyle civar köylerden Sünni Kürtler de yerleşmiştir.
C.G.■ Koord: 39° 2' 30'' D, 43° 18' 6'' K
Çelebibağı mahalle
-
Erciş -
Van■ Asur vekyinamelerinde Urartu’nun eski başkenti olarak anılan Arzaşkun/Arzaştu kenti burası olmalıdır. Eski Erciş kalesi çevresindeki yerleşim Van Gölü yükseldiği için terk edilmiş ve Agants mevkiinde şimdiki Erciş kasabası kurulmuştur. Eski yerleşimin olduğu bölge 19. yy’dan bu yana Çelebibağı adıyla tanınır.
SN■ Kürtler çevre köylerden çok deprem sonrasında Hakkari'den gelmiştir.
metonio■ Çelebibağı Kasabası'nda eskiden sadece "yerli" yahut Karakoyunlu Türkmenleri yaşardı. Günümüzde ise Kürt köylerinden yoğun göç almıştır.
Murat Çolak■ Koord: 38° 58' 57'' D, 43° 18' 45'' K
Çınarlı mahalle (Erciş bağ)
-
Erciş -
Van■ Koord: 39° 0' 43'' D, 43° 20' 44'' K
Doğancı mahalle
-
Erciş -
Van■ Köy çok tarihi bir köydür. Köy halkı Erciş'in yerlisi Karakoyunlu Türkmeni'dir.
Murat Çolak■ Köyde şuan Hemoyî aşiretine mensup Kürtler yaşamaktadır.
Hemê■ Koord: 39° 13' 30'' D, 43° 23' 43'' K
Erciş ilçe
-
Erciş -
Van A870 📖:
Erciş (başka yer)
■ Çelebibağı açığında bulunan eski Erciş kalesinin Van Gölüne batması üzerine ilçe merkezi 19. yy’dan önce şimdiki yeri olan Agants/Egans köyüne taşınmıştır. • İlçedeki eski adların yaklaşık yarısı Ermenice, birkaçı Kürtçe, diğerleri Türkçedir. Ermeni nüfusun büyük bölümü 1828 harbinde Rusya’ya göçtü, boşalan köylere Rusyadan göçen Azeri Türkleri iskân edildi, ıssızlaşan Zilan vadisine ise Haydaranlı Kürtleri yerleşti. 19. yy sonunda toplam 120 civarında köyün 20 kadarının nüfusu Ermeni idi. Zilan vadisindeki Kürt köylerinin çoğu 1930 katliamından sonra terk edilmiştir.
SN■ Erciş adının en eski sesletilişi olasılıkla, burada kurulu bulunan ve Urartu kralı Argişti dönemine tarihlenen kaleden gelmektedir. Urartu yazılı belgelerinde Erciş civarında Argiştihinili (Argişti'nin kenti/şehri) adlı bir yerleşimin bulunduğu belirtilmektedir. Sonuç olarak Erciş adı Urartu kralı Argişti'nin isminden bozma olabilir.
ahmet uhri■ © 22.01.1863 Erzurum ve Hakkari eyaletleri dahilinde kain Malazgird, Sarısu, Patnos ve Erciş kazalarında meskun Hasnanlı ve Haydaranlı Aşiretleri aralarındaki husumetten doğan olayları önlemek üzere Anadolu Ordusu tarafından Miralay İsmail Bey'in görevlendirildiği.
deyar heyran■ Yoğun bir Azeri kökenli nüfusu olan Erciş'te Kürtler, Kırgızlar ve az sayıda Romanlar da yaşamaktadır.
■ Koord: 39° 1' 47'' D, 43° 21' 35'' K
Gölağzı mahalle (Erciş bağ)
-
Erciş -
Van■ Yerel halk köy adını Purmak şeklinde söyler.
SN■ Koord: 38° 59' 56'' D, 43° 21' 10'' K
Gültepe mahalle
-
Erciş -
Van■ Bozyaka köyünden ayrıldı.
SN■ Koord: 39° 8' 30'' D, 43° 8' 22'' K
Hasanabdal mahalle
-
Erciş -
Van■ Zilan Vadisi köylerindendir. Nüfus 19. yy başlarına dek Ermeni idi; halen Zilan Kürtleridir. Köy mezarlığındaki tarihi lahitlerin hangi kültüre ait olduğu açık değildir; `eski Türklere` ait olduğu iddiası fanteziden ibarettir.
SN■ Köyün batısında bir tepe üzerinde siyah kalker taşından sandukalı eski Türk tipi mezarlar bulunmaktadır. Fakat bu mezarların köyün tarihine etki edecek bir bağının olup olmadığı bilinmemektedir.
Murat Çolak■ Koord: 39° 12' 12'' D, 43° 22' 22'' K
Ilıca mevki
-
Erciş -
Van■ 20. yy başında kısmen
Ermeni yerleşimi.
■ Zilan (şimdiki adı Ilıca) ırmağı adını buradaki sıcak su kaynağından alır. 20. yy başında vadi nüfusu Ermeni veya Kürtleşmiş Ermeni idi. 1930 yılındaki katliamda bu vadideki tüm köyler tahrip edildi ve halkı topluca öldürüldü.
SN■ Koord: 39° 13' 21'' D, 43° 23' 4'' K
Kasımbağı mahalle
-
Erciş -
Van■ Kasımbağı'nın yerlileri Karakoyunlu Türkmenleri ile Küresünni Azerbaycan Türkleri'dir. Kürtler çevre köylerden gelmiştir.
Murat Çolak■ Koord: 38° 59' 36'' D, 43° 20' 7'' K
Keklikova mahalle
-
Erciş (
Deliçay bucağı) -
Van■ Ardzıvaper Surp Asdvadzadzin (`kartallı Meryemana`) manastırı bu köyde idi.
SN■ Koord: 39° 4' 11'' D, 43° 26' 45'' K
Keleşköy mahalle
-
Erciş -
Van■ 20. yy başında
Ermeni yerleşimi.
■ 1201 yılına ait kitabesi bulunan Medzop Ermeni manastırı burada idi. Timur harpleri hakkında önemli bir vekayiname yazan Tovma Metsopetsi bu manastırın mensuplarındandı. 1907’de sağlam durumda fotoğraflanan anıtsal kiliseden geriye iz kalmamıştır. Keleşköy adı muhtemelen Keşişköy veya Kiliseköy’den bozmadır.
SN■ Koord: 39° 9' 28'' D, 43° 11' 44'' K
Kızıldere mezra
-
Erciş -
Van■ 1930 Temmuz'unda çevre köylerden gelerek Zilan deresi vadisine toplanan binlerce Kürt bu yörede Türk askeri birliklerince makineli tüfek ateşiyle öldürülmüş ve cesetleri imha edilmiştir. Çevre köylerinin tümü askeri birliklerce tahrip edilmiştir.
SN■ Koord: 39° 15' 24'' D, 43° 24' 51'' K
Kocapınar mahalle
-
Erciş (
Kocapınar bucağı) -
Van■ 7. yy’dan itibaren belgelenen Ağihovid ( = Erciş) iline adını veren yerleşimdir. Köyün kuzeydoğusunda, tarihi Van-Erzurum yolu üzerinde Aği Geçidi bulunur. ■ L > Ğ dönüşümü Eski Ermenicede standarttır. Aği adı her zaman `tuzlu` anlamında yorumlansa da, başka bir yabancı adın devamı olması mümkündür.
SN■ Koord: 39° 5' 54'' D, 43° 12' 6'' K
Koçköprü mahalle
-
Erciş (
Deliçay bucağı) -
Van■ Daha önce 1 km kadar kuzeyde bulunan köy, aynı adı taşıyan barajın yapımıyla bugünkü yerine taşındı. ■ Zilan vadisinin bu noktadan yukarıda bulunan otuz kadar köyünün halkı Temmuz 1930'da Zilan Katliamı adı verilen olayda TC askeri birliklerince yok edilmiş ve köyleri boşaltılarak tahrip edilmiştir. Dönemin kaynaklarına göre katliama maruz kalan köyler şunlardır: Aks (Doluca), Aryutin (Oyalı), Aş. Partaş (Ağaçören), Babazeng (Aksakal), Binesi (?), Birhan, Bunizi (?), Çakırbey, Doğancı, Gosk (?), Hallacköy (?), Harhus (Yünören), Hasanabdal, Hiraşen (Akçagedik), Hostekar (Ağırkaya), Karakilis (İşbaşı), Kardoğan, Kelle (Evbeyli), Kerx (Köycük), Kilise, Kızılkılise (Sabanbüken), Komik (?), Kömer (Köşk), Koçköprü, Kündük (Tandırbaşı), Kuruçem, Mescitli, Mığare (Mağara), Mülk (x), Mürşit (x), Pelexlu (?), Şehirbazar, Şeytanava (x), Söğütlü, Şor (Taşkapı), Şorik (İkizçalı), Süvarköy (x), Tendurek (Gergili), Yk. Koçköprü, Yk. Partaş (Ağaçören), Yekmal (Yalındam), Yılanlı, Ziyaret, Zorava (Yöreli).
SN■ Koord: 39° 7' 2'' D, 43° 19' 48'' K
Köşk mezra
-
Erciş -
Van■ Koord: 39° 9' 0'' D, 43° 22' 42'' K
Köycük mahalle
-
Erciş -
Van■ Köyde bulunan Surp Yeğişe kilisesi rivayete göre yöredeki Müslüman Kürtlerce de ziyaretgâh kabul edilmekteydi.
SN■ Koord: 39° 13' 23'' D, 43° 16' 18'' K
Kuruçem mahalle (Taşkapı bağ)
-
Erciş -
Van■ Koord: 39° 16' 9'' D, 43° 27' 47'' K
Küplü mezra
-
Erciş (
Kocapınar bucağı) -
Van■ 'Küplü' adı genellikle bir yerin eski Ermeni yerleşimi olduğuna delalet eder. Türk halkı Ermenileri küp olarak değerlendirir.
SN■ Koord: 39° 3' 59'' D, 43° 14' 56'' K
Mülk ölü yerleşim
-
Erciş -
Van■ Koord: 39° 11' 47'' D, 43° 18' 24'' K
Oyalı mezra
-
Erciş -
Van■ 20. yy başında
Ermeni yerleşimi.
■ 1930 Zilan katliamı sırasında tahrip edilen köylerdendir.
SN■ Koord: 39° 5' 49'' D, 43° 21' 25'' K
Örene mahalle
-
Erciş -
Van■ Mahalle halkı Karakoyunlu Türkmenleri ile Küresünni Aşireti Azerbaycan Türkleri'nden oluşmaktadır.
SN■ Koord: 39° 0' 45'' D, 43° 19' 17'' K
Pınarlı mahalle
-
Erciş (
Kocapınar bucağı) -
Van■ Önemli bir ziyaret makamı olan Medzop manastırının hemen aşağısındaki konak yeridir.
SN■ Koord: 39° 9' 15'' D, 43° 11' 16'' K
Salmanağa mahalle
-
Erciş (
Deliçay bucağı) -
Van■ 7. veya 8. yy’da kurulan Ardzıvaper(t) manastırı kilisesi halen taş yığını halindedir. Ermenice isim muhtemelen Urartuca bir addan uyarlanmıştır.
SN■ Koord: 39° 2' 53'' D, 43° 26' 1'' K
Haritada yeri belli olmayanlar.
ölü yerleşim
-
Erciş -
Van■ Bugünkü adı bilinmemektedir.