1917h 📖: Meretağ / Miritağ

E1902 📖: Mérétağ [ Erm/Kr "mîr/bey mahallesi" ]

K1597 📖: Modkan (aş.)

1665 📖: Modkî (dağ)

■ 20. yy başında kısmen Ermeni yerleşimi. Kürt-Sünni/Zaza-Sünni yerleşimi

■ Modki/Modkan ilçe merkezi 1938'de Misi (Açıkalan) köyünden Mirtak'a taşındı. Daha önceki devirde Xuyt (Kavakbaşı) merkezdi. SN

E1902 📖: Norşén [ Erm "yeniköy" ]

1556b 📖: Norşîn

1928 📖: Çukur (idari bölge)

■ 20. yy başında Kürt-Sünni yerleşimi. Şimdi Kürt-Sünni yerleşimi

■ Eski Norşen şimdiki kasaba merkezinin 1 km kadar güneydoğusundadır. Kasaba adı Ermenice olmakla beraber nüfus 16. yy tahririnden itibaren Kürt ve İslam görünür. SN

E1902 📖: Tadvan

E905 📖: Tadvan Դատուան

E474 📖: Tadig | Tadgavan [Tatgavan] Տատկաւան [ Erm "Dadik (ili) kenti" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi. Şimdi Kürt-Sünni yerleşimi

■ Xorenli Movses'in aktardığı rivayete göre kral Vağarşak (MÖ 2. yy?) bu bölgeyi Karnik sülalesinden Dad'a vermiş ve Dadgavan kenti onun adına kurulmuştur. Ancak çok daha eski Urartu kaynaklarında Dati adıyla geçen yerin burası olabilir. Erm Dadik bölgenin, Dadvan kasabanın adıdır. Asıl Tatvan, kasabanın 5 km kuzeyindeki Eskitatvan mevkiindedir. 1930'lu yıllarda yerleşim merkezi demiryolu istasyonu civarına taşındı. SN

■ Tatvan'ın yerli halkı çoğunlukta Kürt olmakla beraber az sayıda da Ahlat'dan göçmüş Türkmenler, Topal Osman isyanına katılmış ve sürgün edilmiş bazı Laz ailelerden oluşmaktadır.

1916h 📖: Karasu

E1403 📖: Xizan (idari bölge) [ Erm "sürgün/göç yeri" ]

■ 20. yy başında kısmen Ermeni yerleşimi. Şimdi Kürt-Sünni yerleşimi

■ Erm «xizan» `a) sürgün, göçmen, başka memlekette eğreti yaşayan kimse ve eğreti yaşanan yer, b) gelin, kız`. Bölge adı olan Hizan'ın aslı bu olmalıdır. Kürtçe «xîzan» `kumlar` mümkün görünmüyor. ■ Eskiden Gayda/Kayalı köyünde olan ilçe merkezi 19. yy ortalarında Karasu köyüne taşındı. SN

Y952 📖: Xliát

A870 A1220 📖Xilâṭ / Xalat

E788 📖: Xılat Խլաթ

■ 20. yy başında kısmen Ermeni yerleşimi. Şimdi Türk yerleşimi

■ Erken Ermeni kayıtlarında Pıznunyats Kağak adıyla Pıznunik ilinin merkezidir. 12. yy'da Şah-ı Armen unvanlı İslam beylerinin başkenti idi. 1556 tarihli Osmanlı tahririnde Ahlat kasabası İslam-Ermeni karışık, köylerin ise üçü İslam ve diğerleri gayrimüslim görünür. 20. yy başında nüfusun yarıdan biraz azı Ermeni idi. Şimdi ilçe merkezi ağırlıkla Türk, köyler Kürttür. ■ Adın `yaban armudu` anlamında ahlatla ilişkisi yoktur. İslam kaynaklarında Arapça axlat `karışıklar` olarak yorumlanır. SN

■ Çoğunluk Türklerden oluşmaktadır. Azınlık olarak Kürt ve Çerkesler mevcuttur.

■ Ukraynadan getirtilen 72 Ahıskalı âilenin geçtiğimiz yıllarda Üzümlü içine veya belli bir mahallesine toplu iskânı gerçekleşmiştir. Manav

1282 📖: Âdelcewz

E1075 📖: Ardzge [Artske] Արծկե

A947 📖: ḍât el-Cewz [ Ar "ceviz düzü" ]

■ Kısmen Kürt-Sünni yerleşimi

■ Ermenice kaynaklarda Artske/Ardzge adı kullanılır. Arapça isim 890 yılı dolayında kısa ömürlü bir beylik adı olarak belirmiştir. ■ İlçeye bağlı köylerden dördü eski Türk köyüdür. Diğerlerinin çoğu Haydaranlı Kürtlerine aittir. SN

■ Çoğunluk Kürtlerden oluşmaktadır. Azınlık olarak Türk ve Çerkezler mevcuttur.

■ İlçe merkezinin şu anki haliyle %65i Türk/Türkmen, %35i Kürd kökenlidir. Danacı/Uri ve Yıldız/Mastafa köyleri halen Türk çoğunlukludur, Çanakyayla, Harmantepe ve Süphan köyleri bir dönem Türk nüfusluyken Kürtleşmiştir. Erikbağı ise İran kökenli Küresünnilerle meskunken yine Kürtler çoğunluk haline gelmiştir. Ayrıca Yıldız köyünün Türkleşmiş Kürt veya Çerkes olduğu iddiası yanlıştır. Kürt çoğunluklu kırsal bölgede Kürtler nasıl Türkleşsin? Ya da Yolçatı ve Aygırgölü'deki Çerkesler Çerkes benliğini korurken Yıldız köyündekiler nasıl birden Türkleşip Türküm desin? metonio