Altıeylül ilçe
-
Altıeylül -
Balıkesir■ 2014 yılında Balıkesir Merkez ilçesinin bölündüğü iki yapay ilçeden biridir. Balıkesir’in 1922 yılında Yunan işgalinden kurtuluş günü anısına Altıeylül adı verildi.
SN■ Koord: 39° 38' 42'' D, 27° 51' 48'' K
Ayvalık ilçe
-
Ayvalık -
Balıkesir■ Daha önce önemsiz bir yer iken 18. yy sonlarında Rum kasabası olarak iskân edilmiş ve 1821 tarihine dek geniş ayrıcalıklara sahip Rum yönetimine sahip olmuştur. Ayvalık adı en inandırıcı olasılıkla Eolya (Kuzey Ege) ruhani yönetim birimi merkezi anlamında Eóliko sıfatından bozmadır. 19. yy sonlarına doğru beliren Rumca Kidónies adı Türkçe Ayvalı sözcüğünden çeviridir.
SN■ Koord: 39° 18' 48'' D, 26° 42' 17'' K
Balya ilçe
-
Balya -
Balıkesir 1530t 📖:
Balya (idari bölge)
■ Strabon (yeri bilinmeyen) Andeira ile bu yer arasında 26 km uzunluğunda yer altı mağarası olduğunu belirtir.
SN■ © 14.10.1837 Saruhan sancağında çadırlarda oturan Cabbarlı aşiretinden bazı kimseler Biga sancağının Balya kazasında bulunan Arablı aşiretinden Hacı Pehlivan oğlu Halil ile zevcesini katl ve altı hanenin emval ve eşyalarını gasp eylediklerinden...
deyar heyran■ Koord: 39° 44' 58'' D, 27° 34' 39'' K
Bandırma ilçe
-
Bandırma -
Balıkesir■ Antik Kyzikos kentinin doğusundaki körfezin adı muhtemelen daha geç dönemde kurulan limana verilmiştir. Sicilya’daki Palermo kenti (Yunanca Pánormos) ile aynı adı taşır.
SN■ Koord: 40° 21' 9'' D, 27° 58' 9'' K
Bigadiç ilçe
-
Bigadiç -
Balıkesir■ Pigadia adı Atroa’lı Aziz Petros’un (773-837) bu yörede kurduğu manastır münasebetiyle anılır.
SN■ İlçe genel olarak Yörük (Sünni) ve Çepni (Alevi) karakterli bir yapı göstermektedir
■ Bizans zamanında Küçük Asya'ya iskân edilen Slavları akla getirir. Slavca olan -itsa küçültme eki söyle gelmiş olmalı.
Manav■ Koord: 39° 23' 33'' D, 28° 7' 48'' K
Burhaniye ilçe
-
Burhaniye -
Balıkesir■ II. Abdülhamid’in oğlu şehzade Burhaneddin Efendi (1885-1949) onuruna adlandırılan kasabaya Rumeli muhacirleri iskan edildi.
SN■ Koord: 39° 30' 25'' D, 26° 58' 29'' K
Dursunbey ilçe
-
Dursunbey -
Balıkesir■ Dursunbey idari birim adı, Balat halen kullanılan kasaba adıdır. Antik Çağ’da Abriettene bölgesinin merkezi olan Hadrianei(on) kentinin çok sayıda sikkesi mevcuttur.
SN■ Dursunbey genel olarak konar-göçer yörük aşiretlerinin iskana geçmesiyle kurulmuş olan yörük köyleri ile tanınır. Konar-göçer Türk aşiretleri'nin izleri bu köylerde görülmektedir.
■ Koord: 39° 35' 7'' D, 28° 37' 34'' K
Edremit ilçe
-
Edremit -
Balıkesir■ Şimdiki Burhaniye Ören mevkiinde bulunan antik Adramytteion 11. yy’da Çaka Bey tarafından tahrip edildikten sonra terkedilmişti. Aynı isimli yeni kent 1109 yılı civarında Aleksios Komnênos’un komutanı Philokalês tarafından bugünkü yerinde kuruldu.
SN■ Edremit ilçesinin ahalisi 1878 ve Balkan Savaşlarından sonra ilçeye göç eden Rumelililer ve Adalılarla, Kazdağları'nın Tahtacı Türkmenlerdir. Kazdağlarındaki Türkmen köylerinde gelenek ve görenekler hala yaşatılmaktadır.
■ Midilli livası Molova kazası Petrecik köyünden gelip, Balıkesir ili Edremit ilçesi Turhanbey Mahallesinde iskan edilen Kocabıyık Mehmet oğlu Hüseyin'e ait tasfiye talepnamesi. 21.05.1925
Manav■ Koord: 39° 35' 50'' D, 27° 1' 15'' K
Erdek ilçe
-
Erdek -
Balıkesir■ 6. yy’da Theophanes ve Prokopios’un eserlerinde zikredilen kasaba, komşu Kyzikos’un gerilemesi üzerine geç Bizans döneminde ön plana çıkmıştır. (Ramsay 162). Adı muhtemelen Yun «ártos» `yuvarlak ekmek, çörek` sözcüğünden gelir.
SN■ Erdekteki Pomakları Bandırmaya bırakan gemide 7 çevre köyü berâber yolculuk etti (Ref: Kavala Kokolalı Pomak Ayşe)
Manav■ Halkın tamamına yakını Mübadele zamanında gelen Selanik ve Girit göçmenlere dayanır. Erdek merkezin nüfus yapısı;Yerli Manavlar, Selanik-Karacaovalı Pomaklar, Giritliler, Tikveşli Pomaklar, Romanlar, sonradan gelen Karadenizliler.
■ Erdekli Ortodoks Rumlar 1903'te Faneromeni manastırı gelirleri üzerinde Peramalılarla (günümüz Karşıyaka) anlaşmazlık yaşadıkları süreçte tepki olarak Protestanlığa geçmişlerdir. (Ozil, 2006: 74)
Abdullah■ Koord: 40° 23' 58'' D, 27° 47' 33'' K
Gömeç ilçe
-
Gömeç (
Armutova bucağı) -
Balıkesir■ Armuteli/Armutova eski nahiyenin, Gömeç ise merkez kasabanın adıdır.
SN■ Gömeç ilçe merkezinde Boşnaklar, Bulgaristan ve Yunanistan göçmenleri, Ege Adalarından göçenler, Girit Müslümanları, yerel Türkler ve çok az sayıda Çerkes ve Kürt nüfus bulunmaktadır. Boşnaklar "plurality" sahibidir ve son 6 belediye başkanı Boşnaktır. Köylerin ise tamamı Yörüktür.
metonio■ Koord: 39° 23' 20'' D, 26° 50' 30'' K
Gönen ilçe
-
Gönen -
Balıkesir■ Büyük İskender’in MÖ 334’teki tarihi zaferine tanık olan Granikos nehri şimdiki Biga Çayıdır. Gönen adı «Granikeion» > «*Göre(n)gen» biçiminden evrilmiş olmalıdır.
SN■ Gönen ve çevresinde daha çok Kafkas göçmenleri (Çerkes) ve Balkan göçmenleri (Muhacır) vardır. Yerli Türk ahalisine ise Manav olarak tabir edilen Türkmenlerdir. Bazı yerleşim birimleri ise Yörük köyü olarak tanımlanır.
■ Manavlar Türk olmayan yerlilerdir, Türkmenler daha sonradan az miktarda gelmişler hemen manavlaşmışlardır. Yörükler'in bölgeye iskânı 1890 senesine denk gelir. Çevredeki Bulgar yerleşimleri 5 kâfile hâlinde Bandırma'dan gemiye binip Bulgaristan kontrolündeki Dedeağaç'a taşınmışlardır. 20 martta başlayan sevkiyat mayısa kadar sürmüş, takriben 2700 Bulgar Küçük Asya'yı terketmiştir. Dimetoka'dan Tahirova adlı mahalde meskun muhacirler için bir mescid ve mekteb inşası. H-24-08-1281
Manav■ Koord: 40° 6' 16'' D, 27° 39' 24'' K
Havran ilçe
-
Havran -
Balıkesir■ Roma imp. Aurelianus (270-275) onuruna adlandırılmış olması gerekir. Havran adı *Avriliyan > *Havriyan yoluyla antik isimden türemiştir.
SN■ Çiğitzade mahallesi Kafkasya göçmeni (Çerkes) yerleşimidir
Tashw■ İlçeye bağlı 30 kadar köyde Manavlar oturur. Edremid kazasının Havran-ı kebir karyesindeki Rum Mektebi'nin müceddeden inşası. (1321N-09) H-22-09-1321
Manav■ 30 kadar köyün tamamında Manavlar oturmaz. İlçedeki köylerin çoğu Manav köyü olsa da bazı köyler sonradan Yörükler için kurulmuştur.
morbid■ Koord: 39° 33' 26'' D, 27° 5' 58'' K
İvrindi ilçe
-
İvrindi -
Balıkesir■ 20+ hane Çerkes yerleşimi (Şapsığ), 20 + hane Pomak yerleşimi (Nevrekop-Goltse Detsev). Eski adı Rumca Avrandi
qartof■ Rumlar 1914 nisanında Balya'ya sürgün edildi. Madra dağı eteklerinde Yörük yerleşimleri yaygındır. Ovadaki büyük köylerin Manav olduğu rivâyet edilir.
Manav■ Sadece Çerkes ve Pomak yerleşimi değildir. 1940-1950 göçmeni Bulgaristanlı Türkler de ikamet eder.
gul■ İlçe merkezinin yarısı Çerkes ve Pomak, diğer yarısı ise Türk yerleşimidir.
Tashw■ Koord: 39° 34' 51'' D, 27° 29' 8'' K
Karesi ilçe
-
Karesi -
Balıkesir■ 2014 yılında Balıkesir Merkez ilçesinin bölündüğü iki yapay ilçeden biridir. Balıkesir vilayetinin Osmanlı dönemindeki adı olan Karesi adı verildi.
SN■ Koord: 39° 40' 59'' D, 27° 51' 57'' K
Kepsut ilçe
-
Kepsut -
Balıkesir■ Daha çok Manav (Yerli Türk) karakterli köyler ağırlıktadır. Bunun yanında Yörük köyleri, muhacır köyleri ve Tahtacı Türkmen köyleri bulunmaktadır.
■ Koord: 39° 41' 17'' D, 28° 9' 16'' K
Manyas ilçe
-
Manyas -
Balıkesir■ Manyas adı, eski ilçe merkezi iken şimdi Soğuksu adı verilen Poimánenos (“çobanlı”) kasabasının ilk hecesi düşürülerek Türkçe telaffuza uyarlanmış biçimidir. İdari bölge adıdır. Bugünkü ilçe merkezi 19. yy başlarında Kırımlı Tatar muhacir yerleşkesi olarak kurulan, daha sonra Çerkes muhacirlerin gelmesiyle nüfusu artan Tatarköy’dür.
SN■ 1877 Osmanlı-Rus savaşı sonucunda Kırım Türklerinden 25 hanelik göçmen kafilesi Romanya'dan bu bölgeye yerleşmiştir. Bunun sonucu olarak, bölgede yaşayan köylüler, buraya Tatarköyü adını vermişlerdir. Bundan 15 yıl sonra, 1892/3’te, Kafkasya’dan 25 hanelik bir göçmen kafilesi daha gelerek, ilçede Maltepe olarak bilinen tepenin eteklerine yerleşince Manyas, Gürcü, Çerkez, Dağıstan, Kabartay vb. kültürden gruplarla renklenmiştir. Sonraki dönemlerde, sıklıkla Balkanlardan gelen göçmenlerin bölgeye yerleşmesiyle Tatar köyünün sınırları iyice genişlemiştir.
■ Koord: 40° 2' 56'' D, 27° 58' 4'' K
Marmara ilçe
-
Marmara -
Balıkesir■ Adanın merkez kasabası eski Minarya veya Minareli köyüdür. ■ Marmara Adası’nın tümüyle Rumlardan oluşan nüfusu 1915’te boşaltılarak Bandırma’ya sürülmüştür. Minarya’ya 20. yy başında Girit göçmenleri iskan edildi. Şimdiki halkın önemli bir bölümü Romeika konuşan Of ve Trabzon göçmenleridir.
SN■ Koord: 40° 35' 10'' D, 27° 33' 18'' K
Savaştepe ilçe
-
Savaştepe -
Balıkesir■ Savaştepe adı Cumhuriyet döneminde verilmiştir. Antik Kerasoúnda adı, Kerasun, Giresun ve en son olarak Kilesin olarak kullanılmıştır.
Cenk ÇALI■ 1573 târihinde Nâhiye-i Giresun olarak kayıtlıdır.
Manav■ Koord: 39° 22' 58'' D, 27° 39' 27'' K
Sındırgı ilçe
-
Sındırgı -
Balıkesir■ Sındırgı bölge adıdır. Halen ilçe merkezi olan kasaba 1845 tarihinde Şerif Paşa’nın mülkü olan arazide Koruköy adıyla kuruldu. 1913’te Sındırgı kazası merkezi oldu.
SN■ Koord: 39° 14' 18'' D, 28° 10' 40'' K
Susurluk ilçe
-
Susurluk -
Balıkesir■ 1890 - 1892 yılları arasında bucak merkezi Ömerköy ve Susurluk arasında değişmiştir. Son olarak 1892'de Susurluk bucak merkezi olarak kalmıştır. Bu yıllarda Susurluk'un ismi Fırt nahiyesi olarak geçer. İsmin nahiye merkezi "fırt Ömerköy'de fırt Susurluk'ta" olmasından dolayı verildiği söylenir.
Özhan Çakıcı■ 1858 ve 1878 Türk-Rus savaşında Anadolu’ya göç eden Bulgaristan ve Kafkas Göçmenleri ve sonraları Ahmet Vefik Paşa tarafından iskan ettirilen Türkmen aşiretleriyle kalabalıklaşmıştır.
■ Türkmen aşiretleri değil, Nazilliden zorla getirilen Yörükler.
Manav■ Günümüzdeki “Susurluk” ismini almazdan evvel, Osmanlılarca "Fart", “Farat” ve “Farad Ma’â Şamî” olarak kaynaklarda ismi anılan derbent.
Ozan Önen■ Koord: 39° 54' 48'' D, 28° 9' 34'' K