Aladağ ilçe
-
Aladağ (
Karsantı bucağı) -
Adana 1928 📖:
Karsantı (idari bölge) [
Ermenice Kostıntno Կոստնդնոյ? "Konstantin yeri" ]
■ Bölge adı olan Karsantı Osmanlı döneminden beri nahiye/bucak adıdır. Kilikya Ermeni beyliğinin kurucusu olan I. Rupen, tarihçi Genceli Giragos’un (13. yy) anlatımına göre 1090 yılı dolayında bu bölgeyi oğlu Kostantin’in (ö. 1103) yönetimine bırakmıştı. ■ 1973’te bucak merkezi Karaköy köyüne taşındı. 1987’de Aladağ adıyla ilçe statüsü kazandı. Halen Karsantı ve Aladağ adları bir arada kullanılır.
SN■ Merkez nüfus olarak, hala bir kaç Ermeni kökenli aile vardır/mevcuttur. nüfusun geri kalanı Türk'tür, Hanefidir.
mahir ■ Koord: 37° 32' 52'' D, 35° 23' 34'' K
Ceyhan ilçe
-
Ceyhan -
Adana■ Yarsuvat köyüne 19. yy ikinci yarısında Kafkasya göçmeni Nogaylar ve Rumeli muhacirleri iskan edilerek Hamidiye adı verildi. 1926’da Ceyhan nehir adıyla ilçe yapıldı.
SN■ 1862 senesinde 43 000 Nogay iskân edilmiştir.
Manav■ İlçe merkezi günümüzde Türkmenler başta olmak üzere Tatarlar, Yörükler, Balkan Muhacirleri, Kürtler, Kafkasya Muhacirleri'nden meydana gelmektedir. Kırsal da ise aynı durum geçerlidir.
Ahmet Savi■ Koord: 37° 1' 18'' D, 35° 48' 38'' K
Çukurova ilçe
-
Çukurova -
Adana■ Adana merkez ilçede 1987’de yaratılan yapay ilçelerden biridir. Çukurova coğrafi adı Osmanlı döneminden beri kullanılır.
SN■ 2007'de ilçe statüsü kazanmıştır. Ondan önce Seyhan'a bağlıydı.
Mehmet Ali■ Koord: 37° 2' 22'' D, 35° 18' 25'' K
Feke ilçe
-
Feke -
Adana Y1207 📖:
Vaká (başka yer)
■ Vahka/Feke kasabanın 7 km kuzeyinde bulunan kalenin adıdır. İlçe merkezi Cumhuriyet döneminde bugünkü yeri olan Hakkari köyüne taşındı. Hakkari iliyle alakası eğer varsa anlaşılamadı.
SN■ Koord: 37° 49' 0'' D, 35° 54' 37'' K
İmamoğlu ilçe
-
İmamoğlu -
Adana■ 1946’da köy, 1964’te belediye, 1987’de ilçe statüsü kazandı.
SN■ Koord: 37° 15' 24'' D, 35° 39' 37'' K
Karaisalı ilçe
-
Karaisalı -
Adana■ Karaisalı idari birim adı, Ceceli kasaba adıdır. Karaisalı cemaati, 18. yy’da Güney Anadolu’nun çeşitli bölgelerine terör saçan Karahacılu konargöçer cemaatinden ayrılan bir zümredir. 19. yy sonlarında Karaisalı kazası, Karaisalı, Menemenci, Aşağı Dindarlı ve Yukarı Dindarlı olmak üzere dört nahiye idi.
SN■ © Yazın Niğde civarında Üçkapılı sahrada yaylaya çıkan kişinin Tarsus civarında Karaisalı kazasında kışlayan Melemenci Aşireti Beyi Seyyid Ahmed'in şekavetine ... (1206 Hicri)
deyar heyran■ Koord: 37° 15' 28'' D, 35° 3' 19'' K
Karataş ilçe
-
Karataş -
Adana■ Karataş (şimdi Küçükkarataş) köyünün İskele mevkiinde kurulmuş yeni yerleşimdir. Antik Magarsos öreni bugünkü kasabanın 5 km kadar batısında, fener mevkiinde bulunur.
SN■ Karataş ilçe merkezinin yüzde altmış beşi Alevi Arap, yüzde otuz beşi Sünni Türktür.
metonio■ Çoğunluğu Arap Alevi olan ilçede önemli olarak Türkler, azınlık olarak Kürtlerde bulunmaktadır
bilge■ Koord: 36° 33' 48'' D, 35° 22' 46'' K
Kozan ilçe
-
Kozan -
Adana■ 20. yy başında
Ermeni yerleşimi.
■ İlk kez 964 yılında II. Nikephoros’un Kilikya seferi münasebetiyle anılan kent, 12. yy ortalarından 1375’e dek Kilikya’daki Ermeni hükümdarlığının başkenti ve 20. yy başına dek Ermeni kilisesinin bir kanadının ruhani merkezi idi. Sis Patrikliği makamı halen Lübnan’ın Antelyas kasabasında varlığını sürdürmektedir. ■ Yerleşim adı Cumhuriyet dönemine dek Sis, idari bölge adı, 17.-19. yy’larda burada hüküm süren Kozanoğulları beyliğinden dolayı Kozan idi. Kökeni muğlak olan Kozan adının Kürtçe olduğu rivayet edilir.
SN■ © 22.03.1703 Rakka tarafına geçmek için ferman alan Ekrad [Kürd] taifesinden silahşör-i padişahi Beşir ve kardeşlerinin eskisi gibi Sis sancağında iskanları hakkında Sis kadısına emirname. © 04.03.1717 Sis Kadısı Ali'nin Anavarza mahallesindeki Ekrad [Kürd] cemaati zehair mühimmatı hakkında arzları. - Deyar Heyran
SN■ Kozan, Sis’in kuzeyinde Kozanlu/Kozanoğlu aşiretinin yerleşerek kurduğu yerleşim yeri. Günümüzde Sis’i de içine almıştır. Kozanoğlu Aşireti/Cemaati, 1526 tarihli Tapu Tahrir Defterinde, Dulkadirli Ulusu’na bağlı “Ağca Koyunlu Taifesi”ne bağlıyken 1530 yılı Tahrir Defterinde “Karamanlı Türkmen Taifesine” bağlı “Kozanlu Cemaati” olarak “Kars” (Kadirli/Osmaniye) bölgesinde ve Maraş Kazasında “Maraş Yörükleri” içinde kaydedilmiştir. Bununla birlikte başka bir parçası, 1526, 1536, 1550, 1570 ve 1584 tarihli defterlerde, Halep Türkmenlerinden Harbendelü Taifesine bağlı olarak "Kozanlu Cemaati" olarak kayıtlıdır.
Seddül Bahir■ Yörük Türk yerleşimi. MHP'nin kurulduğu yerdir.
Ahmet■ Koord: 37° 27' 3'' D, 35° 48' 49'' K
Saimbeyli ilçe
-
Saimbeyli -
Adana■ 20. yy başında
Ermeni yerleşimi.
■ Kilikya’daki en önemli iki Ermeni kasabasından biri olan Haçin 1909 ve 1920-21’de tamamen tahrip edildi. Cumhuriyet döneminde kurulan Saimbeyli ilçesi, 1930’lardan sonra eski Haçin mevkiine taşındı. Haçin adının 1199 yılından itibaren kaydedilen mucizeli Mazod Xaç (Erm `saçlı haç`) manastırından türemiş olduğu rivayet edilir. Saimbeyli adı, tehcirden dönen Ermenileri püskürtmek için savaşırken 1920’de hayatını kaybeden Yüzbaşı Saim Bey’in anısına verilmiştir.
SN■ Koord: 37° 59' 17'' D, 36° 5' 22'' K
Sarıçam ilçe (Sarıçam bağ)
-
Sarıçam -
Adana■ 2008’de Yüreğir’den ayrılarak Sarıçam ilçesi adı verilen idari birimin merkezi eski Sofulu köyü mevkiinde inşa edilmiştir.
SN■ Koord: 37° 2' 17'' D, 35° 24' 59'' K
Seyhan ilçe
-
Seyhan -
Adana■ 19.06.1986 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan yasayla Adana büyükşehir bölgesinde yaratılan ilçedir. Adını Seyhan nehrinden alır.
SN■ Türk ve Kürt nüfus yoğun olmak üzere Arap ve Cono aşireti de nüfusun önemli bir kısmını oluşturur.
■ 1990 yılına kadar çoğunluk Türk azınlık Fellah. 1990 yılından itibaren Doğu ve Güneydoğudan yoğun göç almaya başlamıştır. Şu anda %50 Türk %25 Fellah % 25 Kürttür.
Ahmet■ %50 Türk rakamı abartıdır, zira en kalabalık olan mahalleleri Nusayri, Kürt, Zaza çoğunlukludur.
Veli Günaydın■ Seyhan ilçe merkezinin yüzde yirmiden fazlası Kürt, yüzde yirmiye yakını Araptır. Tahminen yüzde beş oranında diğer etnik grupların da olduğunu varsayarsanız bu ilçe merkezinin yarısından biraz çoğu Türk kökenli anlamına geliyor.
metonio■ Seyhan'ın açık ara farkla en kalabalık mahallesi olan Yeşilyurt mahallesi Türktür. En kalabalık ikinci mahallesi olan Gülbahçesi ise Kürttür. En kalabalık üçüncü mahallesi olan Gürselpaşa'da Türkler çoğunluktur ama ciddi bir Kürt nüfus da vardır. En kalabalık dördüncü ve beşinci mahalleleri olan Pınar ve Tellidere mahallelerinin ise ezici çoğunluğu Türktür. Bu mahallelerin hiçbirinde dişe dokunur bir Nusayri nüfus yoktur.
Cukurovali■ Koord: 36° 58' 54'' D, 35° 19' 17'' K
Tufanbeyli ilçe
-
Tufanbeyli -
Adana■ Kasaba adı Höketçe, idari birim adı Mağara idi. 1967’de Mağara adı kaldırılarak, 1920-21’de yerel milis komutanlarından Tufan Bey’in adı verildi.
SN■ Koord: 38° 15' 47'' D, 36° 13' 14'' K
Yumurtalık ilçe
-
Yumurtalık -
Adana■ Kilikya’daki Aigaí kenti MÖ 4. yy’dan sonra Makedonyalılar tarafından kurulmuş ve Makedonya’nın eski başkenti olan Aigaí kentine nispetle adlandırılmıştır. Ortaçağ’da Yakın Doğunun en önemli limanlarından biri idi. 1909 olaylarına dek ciddi oranda Ermeni yerleşimi vardı. ■ Ayas adı, Yunanca çoğul belirtme hali olan «Aigiás» biçiminden alınmıştır. ■ Cumh. döneminde ilçeye adını veren Yumurtalık köyü kasabanın birkaç km. batısında, bazen Yumurtalık Öreni adı verilen yerdir.
SN■ Koord: 36° 46' 8'' D, 35° 47' 17'' K
Yüreğir "aş." ilçe
-
Yüreğir -
Adana■ 19.06.1986 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan yasayla Adana büyükşehir bölgesinde yaratılan ilçeye bir Oğuz aşireti olan Yüreğir adı verilmiştir.
SN■ Türk ve Kürt nüfus yoğun olmakla birlikte Arap ve Cono aşireti de fazladır.
Mehmet Ali■ Koord: 36° 59' 5'' D, 35° 20' 27'' K