Sungurlu
ilçe
-
Sungurlu -
Çorum■ 17. yy'da Sunguroğlu adlı önemsiz bir yer iken 18. yy başlarında bölgeye egemen olan Çapanoğlu beyleri yönetiminde önem kazanmış, eskiden Budaközü adı verilen bölgenin başlıca kasabası haline gelmiştir.
SN■ Budaközü (Kalınsaz): 16.yy. Zülkadriye eyâleti Bozok-Kırşehir e bağlı Nahiye, 17.yy. Sivas eyâleti Yozgat-Merkeze bağlı Nahiye, 19.yy. Sivas eyâleti Yozgat-Çoruma bağlı Nahiye, 1866 Bozok eyâleti Ankara'ya bağlı Kaza, 1867 Ankara vilâyeti Çorum a bağlı Kaza, 1924 Çorum'a bağlı Kaza.
deyar heyran■ 1831 Tahrir Defterine göre yerleştirilen aşiretler, 1.035 nüfus; Mamalı 5; Hamsibeyli? aşiretinden 7; Çorum Kuyumcusu aşiretinden 3; Çorum Ekradından 15; Salmanlı aşiretinden 2; Hatal aşiretinden 1; Yağlı aşiretinden 2; Didiri aşiretinden 7; Zile Yörüklerinden 4
1960■ Mübâdele ile Makedonya bölgesinin 350 hâne 1700 nüfuslu Kırımşa (Mesovouno) köyünden gelen Türk dilli Müslüman iskân edildi.
Manav
Alaca
ilçe
-
Alaca -
Çorum■ 20. yy başında kısmen
Ermeni yerleşimi.
■ Seyid Battal Gazi'nin babası Hüseyin Gazi'nin türbesi kabul edilen Şammaspur Tekkesi önemli bir Bektaşi ziyaretidir. Eski bir manastır üzerine inşa edildiği anlaşılıyor. Kasaba 1919-1932 yılları arasında Hüseyinabad kazası merkezi idi.
SN■ Keban madenine merbut kömürkeş ahaliden Devekargınlı Aşireti Sadullah Paşa'nın Diyarbakır Müşirliği zamanında vatanlarını terkederek bir kısmı Maraş civarında Üçkuyu mevkiine ve bir kısmı da Sivas'a tabi Hüseyinabad kazasında sakin olmalarıyla ... (Hicri 1258)
deyar heyran■ Hüseyin Hüsameddin, Amasya Tarihi'nde Ebû Said Bahadır Han'ın vefat tarihinde (1335) Amasya ve civarında meskun Türk beylerini anlatırken, Çorum üzerinde rekabet eden iki beyden bahseder, ve bu beylerden Develühisârı’nda ikâmet iden Hüsâmeddin Timur Bey'in oğlu Hüseyin Bey'in çiftliği 1912 yılına dek Hüseyinabad olarak bilinen Alacadır.
H. Ongan Arslan
Mecitözü
ilçe
-
Mecitözü -
Çorum■ Eski idari birim adı olan Avkat, adını Osmanlı döneminde kaza merkezi olan Avkat/Euxaita (Beyözü) köyünden alır. İlçe merkezi 1874'te Hacıköyü'ne taşındı ■ Danişmendliler zamanında Amasya kadısı olan Abdülmecid-i Herevi adından gelen Mecitözü adına 12. yy'dan itibaren rastlanır. Ancak geç Osmanlı döneminde, 1728'den itibaren yörede nüfuz sahibi olan Avkatlızade Hacı Ali Ağa'ya nisbetle Hacıköyü adı kullanılmıştır.
SN■ Mecitözüde yalnızca Dağsaray, Karacuma, Kargı (Sünni Türk) haricinde, Kayı (çoğu Kürt, bir kısmı çevre Alevi köylerden Türk), Totali ve Yeşilova köyleri Kürt-Alevi'dir. Geri kalan tüm Alevi köyleri Türktür.
metonio■ Selânik Kırımşa köyünden mübâdiller iskân edilmiştir.
Manav