Akçaabat ilçe
-
Akçaabat -
Trabzon■ Akçaabad/Akçaova idari birimin, Polathane merkez kasabanın adıdır. Platana adı en erken 1432 tarihli bir Trabzon fermanında görülür, ancak yerleşim 1235 öncesinde mevcuttur. Pulathane/Polathane adı Platana’dan uyarlanmıştır. 19. yy sonunda nüfusu 38.000 Müslim, 4000 Rum ve 3000 kadar Ermeni’den oluşmaktaydı.
SN■ Halkın ezici çoğunluğu (7-8 köy hariç) "Horumlardan" meydana gelir. Diğer "Horum" iskan merkezlerinde olduğu gibi Akçaabattaki Horumların çoğunluğu 17.yy'da İslam'ı kabul etmiştir.
Ali■ 8000 Hristiyan Helen âilenin 17. asırdaki islamlaşma sebebiyle Platana (Akçaabat) ve Trabzon'dan çıkarak Tonya ve çevresine sığındığı yazılıdır.
Manav■ 8000 aile demek 40 bin kişi demek, 400 seneden bugüne hesapladığın zaman bu insanların Tonya'da 200-400 bin kişi olması gerekiyor. Ancak Türkiyede kütüğü Tonyaya kayıtlı insan sayısı 52 bin. Bu nasıl bir hesaplama şekli?
MCB■ Koord: 41° 1' 16'' D, 39° 34' 18'' K
Arsin ilçe
-
Arsin -
Trabzon■ Tipik bir karadeniz ilçesidir.
Ali■ Koord: 40° 57' 14'' D, 39° 56' 7'' K
Çaykara ilçe
-
Çaykara -
Trabzon■ 1948'e kadar Of'a bağlı bir yerleşim birimiydi
Ahmet■ Büyük çoğunluğu Rum dilli "Horum" yerleşimi.
Ali■ Koord: 40° 44' 51'' D, 40° 14' 29'' K
Dernekpazarı ilçe
-
Dernekpazarı -
Trabzon■ Kondu köyünde bulunan ilçe merkezi şimdi dere yatağına (Kondualtı mevkii) taşınmıştır.
SN■ Kökeni Adana ve Bayburt gibi bazı yerlere dayanan Türk sülaleler haricinde ilçenin çoğunluğu Müslüman Karadeniz Rumudur. Örneğin Şahismailoğlu ailesi Bayburt'un Karlıca köyünden gelip yerleşmiştir. Fettahoğulları ise Çukurova kökenli olup bir kısım mensupları Doğu Karadeniz'e toplu sürgün yemiştir.
metonio■ Büyük oranda "Rum" dilli "Horum" yerleşimi.
Ali■ Koord: 40° 47' 58'' D, 40° 14' 49'' K
Düzköy ilçe
-
Düzköy -
Trabzon■ Akçaabat'a bağlı köy iken ilçe yapılmıştır.
Manav■ Eskiden Akçaabata bağlıydı.
Ali■ Koord: 40° 52' 23'' D, 39° 25' 27'' K
Güneyce mahalle
-
Arsin -
Trabzon■ Köyün en kalabalık sülalerinden birisi Kafkaslardan gelen Moğol kökenli Kalmuklardır. Şahin soyismini alan bir de Çeçen asıllı sülale vardır. Ayrıca köyün mahallelerinden birinin adı "Maraşlar" mahallesidir. Kozoğlu sülalesi ise Oğuz köyünden gelmiş olup Bayat boyuna mensuptur. Geri kalan sülalelerin bir
kısmı Horum denilen Trabzon yerlisidir.
Ali■ Koord: 40° 51' 38'' D, 39° 56' 21'' K
Hayrat ilçe
-
Hayrat -
Trabzon■ Of’a bağlı Xundez köyünün medresesi ile ünlü Xumruk Kapan mahallesi iken 1969’da Hayrat adıyla belediye, 1991’de ilçe olmuştur.
SN■ İlçe halkının tamamına yakını Türkçe anadilli Horumlardan meydana gelir.
Ali■ Hayrat ilçesinde Rumca konuşulmamaktadır. 20. yy başlarında Rumca konuşulup konuşulmadığına dair de bir bilgiye ulaşılamadı. Halk bugün kendini 'Türk' olarak ifâde etmektedir. Hayrat kasabası 1969 yılında Nefs-i Xundez (Güneşalan), Xundez Arsenli (Yaylaören), Alano Xankava (Meydanlı) ve Xumruk Kapan (Yerkesik) köylerinin birleştirilmesi ile kuruldu. Xumruk Kapan mahallesi merkez seçildi.
C.G.■ Koord: 40° 53' 21'' D, 40° 22' 4'' K
İkizdere ilçe
-
İkizdere -
Rize■ Kura-i Seb’a nahiyesine 1940’larda İkizdere adı verildi. İlçe merkezi Kirazlı, Yeşilyurt, Çağrankaya köylerinin birleştirilmesiyle oluşmuştur. ■ Osmanlı döneminde yarı Hemşinli yarı Rum kökenli Müslüman nüfusu olan, özel statüye tabi bir bölge idi.
SN■ Lazca adı Xuras olan yerleşim birimi, 17. yüzyılda Laz göçü almıştır. Göç ederek gelen Lazlar, Rüzgarlı [Mize], Demirkapı [Homeze-Xomeze] köylerine yerleşmişlerdir.
burak■ Güneyce 1871-80 yıllarında Of'tan ayrılıp Rize'ye bağlanmıştır 1930-45'te Kuraiseba (İkizdere) nahiyesi yerine siyasi sebeplerden Güneyce ilçe olmuştur daha sonrasında TBMM tarafından verilen kararla ilçe merkezi Çağrankaya Köyü'ne İkizdere'ye bağlanmıştır.
Ahmet■ İlçe halkının önemli bir kısmı Horumken bir kısmı da bölgeye sonradan gelen Hemşin ve Lazlardan oluşmaktadır.
Ali■ Koord: 40° 46' 46'' D, 40° 33' 23'' K
İyidere ilçe
-
İyidere -
Rize■ Kalopotamos/İyidere kasabanın 2 km kadar batısında denize dökülen ırmağın ve idari birimin adıdır. İlçe merkezi olan Aspet köyüne 1913’te Fethiye adı verildi ise de Aspet adı 1930’lara dek resmi kayıtlarda geçer.
SN■ Halkın tamamına yakınını "Horum" denilen yerli halk oluşturur.
Ali■ İyidere'de Horumlar var. Fakat halkın tamamı Horum değil. İlçe halkı Arnavutlar, Türkmenler ve Kıpçaklar , Horumlar, Lazlar ve Hemşinliler'den oluşuyor.
M. Hakan■ Bu ilçede Arnavut, Giritli, Türkmen, Kıpçak veya Hemşin kökenli bir vatandaş yaşamamaktadır. Lütfen doğru bilgiler veriniz.
metonio■ Koord: 41° 0' 42'' D, 40° 21' 38'' K
Of ilçe
-
Of -
Trabzon■ Geçmişte Of, Hayrat, Dernekpazarı ve Çaykara ilçelerini kapsayan bölgenin ortak adıdır. Bölge ve nehir adı olan Ophis/Of 2. yy’dan itibaren kaydedilmiştir. Halen Of ilçe merkezi olan kasaba 19. yy’da Solaklı adıyla kuruldu. ■ İlçe bütünü 17. yy’da Müslümanlığı kabul etmiş yerli nüfustan oluşur. 20. yy başında ilçe nüfusunun tamamına yakını Müslüman olduğu halde çoğunluk Rumca konuşurdu. Halen sadece Çaykara ilçesinin köylerinde Rumca yaygındır.
SN■ "İlçe bütünü 17. yy'da Müslümanlığı kabul etmiş yerli nüfustan oluşur" kısmı hariç notunuza katılıyorum. Of vadisini oluşturan bölgenin belki üçte biri dışarıdan (yani Anadolu çevresinden) yerleşmiştir ve bu durum yalnızca sülaleler açısından kayıtlıdır. Çaykara ve Dernekpazarı ilçelerinin çoğu yerleşiminde Rumca konuşulurken Of ve Hayrat ilçelerinin ancak bir veya iki yerleşiminde Rumca anadilli nüfus bulunur. Trabzon Merkez'in doğusundan Rize Çayeli'ye kadarki çizgi için kesin etnisite belirtmek cidden zor, dolayısıyla sülalelere ayırarak devam etmek daha mantıklı olacaktır.
metonio■ Başta Şakir Şevket olmak üzere birçok tarihçi Of halkının neredeyse tamamına yakınının Rum kökenli olduğunu eserinde belirtmiştir. İlçeye sonradan göç ise yok denecek kadar azdır. Of halkının sahil kesimi de dahil Rumcayı 100-150 yıl öncesine kadar muhafaza etmesinin başlıca sebebi ise medreselerin Rumca eğitim vermesidir. Mesela eğitim merkezi olan Solaklı vadisine nispeten uzak olan Hayrat'ta Rumca neredeyse hiç konuşulmaz.
Ali■ Koord: 40° 56' 45'' D, 40° 16' 19'' K
Oğuz mahalle
-
Arsin -
Trabzon■ Köyde bir tane Çepni kökenli sülale vardır. Geri kalanların büyük çoğunluğu ise Oğuzların Bayat boyundandır. Köye de adını zaten bunlar vermiştir. Kökenleri Erzincan-Divriği taraflarına dayanır. 16.yy başlarında Yavuz, mezhebi eylimlerinden ve iskan politikası gereği Bayat boyu sülalelerini bu köye yerleştirmiştir.
Ali■ Koord: 40° 51' 8'' D, 39° 56' 47'' K
Ortahisar ilçe
-
Ortahisar -
Trabzon■ Trabzon’un sur içi bölümünü oluşturan üç kısımdan biri olan Ortahisar, 2014 idari reformuyla Trabzon merkez ilçesinin adı olmuştur.
SN■ 1486 yılında Osmanlı topraklarında Müslüman olmuş bir Arnavut veya Boşnak topluluğu mu vardı? Ayrıca neden ve nereden Yunan yerleştirilsin? Arnavutların toplu İslamlaşması 1500lerin ortalarında, Boşnak alt etnisitesinin oluşumu ise 1600lü yılların başlarına denk geliyor.
metonio■ Ortahisarın etnik yapısı Trabzon'un diğer ilçelerine oranla çok daha karışıktır. Bölgeye Anadolu,Balkan ve Kafkaslardan göç olmuştur. 1486 tahrir defterine göre Trabzon merkeze 258 hane Müslüman nüfus yerleştirilmiştir. Bunların bir kısmı Türk kökenliyken bir kısmı da Balkan(Arnavut,Boşnak) kökenlidir.
Ali■ Koord: 41° 0' 8'' D, 39° 43' 8'' K
Tonya ilçe
-
Tonya -
Trabzon■ Tonya idari birim adıdır. İlçe merkezi eski Ortamahalle köyüdür. 19. yy sonunda ilçe (idari birim) nüfusu 8000 Müslim ve 1676 Rum hane idi.
SN■ Tonya İlçe - TrabzonOsmanlı belgelerinde “Tonya” adı ilk defa Akçaabat kazasına bağlı bir Karye/köy olarak, 1583 tarihli,Tapu Tahrir Defterinde kayda geçer. Tonya karyesine bağlı Kumyatak ve Karaağaç (Asporyani) adlı mezraları vardır. 1869 Trabzon Vilayet Salnamesi”nde Tonya ve Vakfıkebir’in nüfusu birlikte yer almaktadır. 106 köyde, 4058 hane olduğu ve 15701 müslüman nüfusun yaşadığı belirtilmekte, “Çerkes, Rum, Ermeni” nüfusa rastlanmamaktadır bu sırada Tonya Gümüşhane’ye bağlı bir bucak merkezi olarak görünür.
Seddül Bahir■ Halkın büyük bir kısmı Rumca ve Türkçe anadilli "Horumlardan" meydana geliyor. Az bir kısmı da Şalpazarından gelme "Çepni" kökenli.
Ali■ 8000 Hristiyan Helen âilenin 17. asırdaki islamlaşma sebebiyle Platana (Akçaabat) ve Trabzon'dan gelerek Tonya ve çevresine sığındığı yazılıdır.
Manav■ Koord: 40° 53' 8'' D, 39° 17' 26'' K
Yomra ilçe
-
Yomra -
Trabzon 1928 📖:
Yomra (idari bölge)
■ İlçeye adını veren asıl Yomra 3 km daha batıda ve tepede olan Yalıncak (Yemora) köyüdür. Nahiye/kaza merkezi 19. yy’da Dirona köyüne (şimdi Gürsel mahallesi) taşındı. Sahilde batıya doğru genişledi.
SN■ Yomra elması meşhurdur.
Ali■ Koord: 40° 57' 28'' D, 39° 50' 58'' K