2000 📖: Yolçatı

1977rh 📖: Kıraç Banısı + İğdeli Banısı

1911hk 📖: Akbez / Ekbez (başka yer)

■ 20. yy başında boş yerleşimi.

■ Evvelce Salmanuşağı köyünde olan Akbez nahiyesi Cumhuriyetten sonra Yolçatı mevkiine taşındı. Bölgedeki yer adlarında görülen Banısı sözcüğü Mebani (`yerleşim, mahalle`) sözcüğünden bozulmuştur. SN

■ Günümüzde yoğun olarak Suriyeli mülteciler bulunmaktadır.

■ Akbez beldesi 15. yüzyılda Orta Anadolu'dan gelen Nuh, Salman, Ali, Kara Ahmet ve Durak isminde beş Türkmen kardeş tarafından kurulduğu yöre halkınca anlatılmaktadır. Yusuf Erbey

■ Koord: 36° 51' 4'' D, 36° 33' 16'' K

1940r 1977rh 📖: Çamurlu

■ Kısmen Müslüman Arap yerleşimi

■ 05.02.1940 Resmi gazete ile Hasanlı mahallesi olarak Anavatan'a katılmış,1990'larda iskan konutları yapılmıştır. SN

■ Çeşitli kentlerden ve Hatay'ın diğer ilçelerinden gelen Türk nüfus ile de kalabalıklaştırılmıştır. Muhafazakar bir yapıya sahip olup, kültürü Antakya geneline artık benzemektedir. Köy halkı Türkler ile Sünni Araplar'dan meydana gelmektedir. Yusuf Erbey

■ Koord: 36° 17' 18'' D, 36° 13' 45'' K

1918h 📖: Akpınar

■ Müslüman Arap (Damalha) yerleşimi

■ Köy halkı halen Türkmenler'den oluşmaktadır. İlçedeki Araplar kendi köylerinde meskundur. Yusuf Erbey

■ Akpınar köyündeki köylülerden aldığım bilgilere göre Arap köyüdür siyahgölge

■ Koord: 36° 26' 3'' D, 36° 31' 52'' K

Eski adı: --

■ 20. yy başında Türkmen yerleşimi. Şimdi Müslüman Arap yerleşimi

■ Amik Gölünün kurutulmasıyla kazanılan sahada kurulmuş yeni yerleşimdir. SN

■ Köyü kuranlar Reyhanlı Türkmenleridir. Fakat Türkmenler arazilerini Araplara kiraya verip, İskenderun ve Osmaniye'ye taşındılar. Halen yaz aylarında köylerini ziyaret etmektedirler. Yusuf Erbey

■ Koord: 36° 22' 4'' D, 36° 20' 11'' K

hl 📖: Bayezid Bostanı [ Arapça Ebâ Yezîd Bestâmî "bir İslam azizi" ]

1918h 📖: Alabeyli | Bestami Bayezid Ziyareti

1282 📖: Darbısak

S1190 📖: Trapezağd

Y17 📖: Trapezon [ Yunanca "masa" ]

Y-333: Soxoi? [ Yunanca "Sok'lar (?)" ]

■ 20. yy başında Türkmen yerleşimi. Şimdi Türkmen yerleşimi

■ Kırıkhan kasabasının 19. yy sonunda gelişmesinden önce bölgenin başlıca hisarı olan Trapezon/Darbısak kalesi masa şeklindeki bu tepe üzerindedir. 1175’te Selahaddin Eyyübi tarafından fethi Frenk ve Süryani tarihçilerince kaydedilmiştir. Büyük İskender sefernamesinde İssos muharebesi arifesinde İran Şahı Darius’un karargahı olan Sokhoi adlı yerin de burası olması güçlü olasılıktır. Kale içinde Hz. Bayezid-i Bestamî ziyareti bulunur. SN

■ Köy 1865 senesinde bölgeye yerleştirilen Türkmenler tarafından kurulmuştur. Köy halkı günümüzde de Türkmen'dir. Yusuf Erbey

■ Koord: 36° 31' 54'' D, 36° 21' 38'' K

1940 📖: Paslıkaya

F1935 📖: Baslika [ Yunanca basílika ]

■ 20. yy başında Türkmen yerleşimi. Şimdi Türkmen yerleşimi

■ Önceleri belediyesi varken, mevcut yasalar sebebiyle mahalleye dönüştürülmüştür. Yusuf Erbey

■ Koord: 36° 9' 24'' D, 36° 15' 29'' K

1526t 📖: Kuseyr (idari bölge) [ Arapça el-qusayr "konacık" ]

■ Kısmen Müslüman Arap yerleşimi

■ Bölgeye adını veren Kuseyr kalesi şimdi ilçe merkezinin güneybatısındaki Kozkalesi köyündedir. Altınözü ilçe adı 1940’larda benimsenmiş ve Fatikli/Fetikiye köyü ilçe merkezi olmuştur. SN

■ Altınözü, genel de Arap olarak bilinse de Hatay'ın tamamında olduğu gibi kozmopolit bir yapısı ve bariz bir Türk/Türkmen nüfus da bulunmaktadır. İlçede Türkmenler, Sünni Araplar, Nusayri yani Alevi Araplar, Hristiyan Araplar ile az sayıda doğudan gelen Kürt aileler yaşamaktadır. Yusuf Erbey

■ 1940 yılının nüfus sayımına göre %55 Sünni Arap, %31 Sünni Türk, %6 Hristiyan Arap, %6 Alevi Arap ve %2 Kürttür. Ortodoks Hristiyan Arapların Türkiye dışına yoğun göçü neticesinde nüfusları daha da seyrelmiştir. metonio

■ Çoğunluğu Sünni Arap olan ilçede azınlık olarak Sünni Türk, Arap Alevi ve Hristiyan Arap nüfusta yaşamaktadır. Berkay Akar

■ Koord: 36° 6' 56'' D, 36° 14' 55'' K

A870 📖: El-Aˁmîq (göl) [ Arapça "dip, çukur" ]

■ Amik Gölü tamamen kurutulmuş ve arazisi tarıma açılmıştır. SN

■ Amik Ovası'nı Müslüman Arap diye tanımlamak yanlış olur. Çünkü birçok kesimden insanın ovada arazisi bulunmaktadır. Ovada Türkmen, Çerkes, Arap, Nusayri ve Ermeni kökenli ailelerin arazileri vardır. Yusuf Erbey

■ Koord: 36° 18' 38'' D, 36° 25' 59'' K

■ Suriye göçmeni yerleşimi

■ 1952’de sel mağdurlarının yerleştiği köyün yakınına Suriyeliler için muhacir yerleşkesi kurulmuştur. SN

■ 1952 yılında Hacılar köyünde sel felaketi yaşanması sebebiyle Hacılar köyü sakinleri Ardıçlı beldesine göç etmiştir. Ardıçlı beldesi Avşar ve Varsak kökenli Türkmen nüfusun meskun olduğu bir yerleşim yeridir. Yusuf Erbey

■ Yoğun olarak Suriyeli mülteciler bulunmaktadır.

■ Koord: 36° 43' 47'' D, 36° 31' 9'' K

1917h 📖: Aşkarbeyli

■ 20. yy başında Türk yerleşimi. Şimdi Sünni Türk yerleşimi

■ İskenderun ilçe merkezine en yakın köylerden birisiydi. Hem ilçenin genişlemesi hem de büyükşehir kanunu sebebiyle mahalle olmuştur. Mahalle halkı Arap Uşağı değil, Sünni Türkmen'dir. Yusuf Erbey

■ Koord: 36° 33' 36'' D, 36° 13' 5'' K

1940 📖: Atşana

F1935 📖: Tell Aççana [ Arapça tell ˁatşan عطشان "susuz höyük" ]

H-1340 📖: Alaxtum | Alalax

■ Aççana Höyüğü’nde MÖ 2. binyılda önemli bir bölgesel güç olan ve daha sonra Hititlere boyun eğen Alalax krallığına ait kalıntılar ortaya çıkarılmıştır. SN

■ Resmi adı Atçana'dır. Alallah adıyla da bilinir. Tarihi bir alandır ve arkeolojik kazılar yapılmaktadır. Yerleşime kapalıdır. Yakınlarında Varışlı diye bir köy var. Orası Arap köyüdür. Yusuf Erbey

■ Koord: 36° 14' 14'' D, 36° 23' 7'' K

1530t 📖: Atik [ Türkçe "eski" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi. Şimdi Sünni Türk yerleşimi

■ Yüksek bir yer olduğu için halk arasında Yayla diye bilinir. Nusayri aileler olabilir lakin Belen yoğun Türkmen nüfusun yaşadığı bir ilçedir. Atik bilhassa İskenderun'da yaşayan insanların yayla olarak kullandığı bir mahalledir. Mahalle de yerleşik nüfusu 300 civarında olup, nüfusun çoğunluğu Türkmendir. Fakat yaz aylarında nüfusu 2000 civarında seyreder. Yusuf Erbey

■ Koord: 36° 30' 36'' D, 36° 13' 16'' K

1917h 📖: Azganlık

Eski adı: Margaz [ Yunanca ]

■ Türkmen yerleşimi

■ Belde halkının ataları Orta Anadolu'dan Çukurova'ya gelen Avşar Türkmenleri'dir. 19. yüzyılın ortalarında Türkmenler'in bir kısmı Kanlıgeçit'e yerleşmiş, geriye kalanlar ise günümüzdeki yerlerine yerleşmiştir. Yusuf Erbey

■ Çoğunluk Ulaşlı aşiretindendir, Avşarlar ve Aydınlı Yörükleri nispeten daha azdır. metonio

■ Koord: 36° 41' 53'' D, 36° 13' 37'' K

F1935 📖: Garbi Ayrancı

1918h 📖: By. Ayrancı

■ 20. yy başında Türkmen yerleşimi. Kısmen Müslüman Arap yerleşimi

■ Batı Ayrancı Türkmenlerin kurduğu bir köydür. Fakat günümüzde Arap kökenli aileler de yerleşmiştir. Yusuf Erbey

■ Koord: 36° 19' 39'' D, 36° 31' 42'' K

1530t 📖: Kerkib

■ Türkmen (Abacılı) yerleşimi

■ Bekbele Abacılı Aşireti'ne mensup Türkmenler'in yaşadığı bir beldedir. Mevcut kanun ile mahalle konumuna gelmiştir. Günümüzde sadece Türkmenlerin yaşadığı bir mahalledir! Yusuf Erbey

■ Koord: 36° 37' 9'' D, 36° 13' 29'' K

1918h 📖: Ademanlı

■ Kısmen Kürt-Sünni yerleşimi

■ Köy halkı Kürtçe bilmemektedir. Ayrıca merkeze yoğun göç vardır ve iç göç neticesinde Türkmen nüfusta yaşamaktadır. Yusuf Erbey

■ Köyde birkaç Türk aile dışında, tamamına yakını Kürtlerden oluşmaktadır. Doğru

■ Koord: 36° 47' 34'' D, 36° 33' 38'' K

1946 📖: Bedrik [ Arapça batrîq "Rum beyi" ]

■ Türkmen (Abacılı) yerleşimi

■ Arap kullanımında Batrîk (< Yun «patríkios») `Bizans veya Rum ileri geleni` anlamındadır. Patrik sözcüğünün dinî makam adı olması Türkçeye özgüdür. SN

■ Mahallenin ilk ismi Osmanlı kaynaklarında Abacılı Uğurlu olarak geçer. Yusuf Erbey

■ Koord: 36° 37' 46'' D, 36° 14' 26'' K

■ Türkmen yerleşimi

■ Köy 2003 yılında devlet tarafından Osmaniye, Kırıkhan, Islahiye ve Nurdağı'nda halen yaylak ve kışlak hayatı yaşayan Türkmenler için kuruldu. Yusuf Erbey

■ Koord: 36° 42' 44'' D, 36° 31' 23'' K

hl 📖: Telbizek

1918h 📖: Ceylanlı (idari bölge)

■ 20. yy başında Türkmen yerleşimi. Şimdi Türkmen yerleşimi

■ Halk arasında halen kullanılan Telbizek adı eski idari birim adı olan Darbısak’tan bozmadır. Asıl Darbısak kalesi Ceylanlı’nın 3 km güneyinde bulunan Alaybeyi köyündedir. SN

■ Ceylanlı 19. yüzyılın ortalarında bölgeye iskan edilen Türkmenler tarafından Amanos dağları'nın eteklerine kurulmuştur. Yusuf Erbey

■ Koord: 36° 33' 33'' D, 36° 22' 36'' K

F1935 📖: Muhacirin [ Türkçe "Muhacirler" ]

■ 20. yy başında Girit göçmeni yerleşimi. Şimdi Girit göçmeni yerleşimi

■ 1912 yılında İskenderun’a gelen Girit muhacirleri, Akçay ve Pirinçlik Köylerine iskân edildi. Bu iskânla, Akçay Köyüne bağlı Muhacir Mahallesi kuruldu ve 1937 yılında adı Muhacirköy iken 1940 yılında Çınarlı olarak değişti. 1960 yılında Akçay’dan ayrılarak Çınarlı Köyü muhtarlığı kuruldu. Halen Giritli yerleşim yeridir. Yusuf Erbey

■ Koord: 36° 37' 40'' D, 36° 13' 8'' K

1940 📖: Çırtıman

■ 20. yy başında Türkmen yerleşimi. Şimdi Sünni Türk yerleşimi

■ Cırtıman köyü 18. yüzyılın ortalarında bölgeye yerleşen Türkmenler tarafından kurulmuştur. Oldukça büyük ve kalabalık bir köydür. Lakin belde olamamıştır. Köy halkı günümüzde Türkmen'dir. Yusuf Erbey

■ Koord: 36° 31' 32'' D, 36° 10' 46'' K

1968 📖: Yeşilkent

1928 📖: Erzin

■ MÖ 333'te Büyük İskender'in Pers Krallığını nihai yenilgiye uğrattığı İssos ovası şimdiki Erzin ovasıdır. 1939 yılında Hatay ilinde Türk nüfus yoğunluğunu artırmak amacıyla Adana'dan ayrılarak Hatay'a bağlandı. SN

■ İlçe halkının büyük çoğunluğu Türkmenler'den oluşmaktadır. Ayrıca ilçe de Girit göçmenleri ve çok az Balkan göçmenleri bulunuyor. Kürtler son 20 yılda bölgeye göç etmiştir. Özellikle Diyarbakır'dan yoğun göç almaktadır. İlçe halkının yaklaşık yüzde 15'i Kürtler'den oluşuyor. Yusuf Erbey

■ Koord: 36° 57' 14'' D, 36° 12' 2'' K

1918h 📖: Hacılar

■ Türkmen (Avşar) yerleşimi

■ Hacılar köyü nufusuna kayıtlı 40 bin insan bulunmaktadır. Hassa'nın Kütüğüne kayıtlı en büyük köyüdür. 1952 yılında gelen bir sel felaketi nedeniyle dönemin Başbakanı Adnan Menderes tarafından Hacilar köyü köyluleri Ardıçlı beldesine iskan edilmistir ve köylülerin buraya yerleşmesi için teşvikte bulunmuştur. Mert Çakmak

■ Köy 16. yüzyılda Orta Anadolu'dan gelen Avşar ve Varsak Türkmenleri tarafından kurulmuştur. Günümüzde de halen bu insanların torunları yaşamaktadır. 1952 yılında yaşanan sel felaketi sebebiyle köy halkının büyük kısmı devlet teşviği ile Ardıçlı beldesine göç etmiştir. Yusuf Erbey

■ Koord: 36° 45' 19'' D, 36° 29' 2'' K

1917h 📖: Fartisli

1530t 📖: Fartisi [ Yunanca ]

■ 20. yy başında Ermeni/Türk yerleşimi. Şimdi Türkmen yerleşimi

■ 20. yüzyılın başlarında Ermeniler ile Canbeyli Aşireti'ne mensup Türkmenler beraber yaşıyorlardı. Ermeniler güneye tehcir edilince köy de sadece Türkmenler yaşamaya başladı. Yusuf Erbey

■ Koord: 36° 30' 7'' D, 36° 5' 8'' K

F1935 📖: KafrKal'a

1918h 📖: Kafre Kale [ Arapça "köy kale" ]

■ 20. yy başında Türkmen yerleşimi. Şimdi Müslüman Arap yerleşimi

■ Köyün Osmanlı kayıtlarındaki adı Kefre Kale'dir. Köy halkı Reyhanlı Aşireti'nin Sarıcalı Oymağına mensup Türkmenler tarafından kurulmuştur. Yusuf Erbey

■ Koord: 36° 24' 5'' D, 36° 30' 40'' K

F1935 📖: Kenebiye

■ Müslüman Arap yerleşimi

■ Türkmen ve Sünni Arap kesimin beraber yaşadığı bir köydür. Yusuf Erbey

■ Koord: 36° 7' 32'' D, 36° 12' 7'' K

1940 📖: Kapulu

■ 20. yy başında Gürcü yerleşimi. Gürcü/Sünni Türk yerleşimi

■ Kapılı köyü Amanos Dağları'nın iç bölümünde yer almaktadır. Gürcüler ve Türkler beraber yaşıyor denilmesi daha münasip olur. Yusuf Erbey

■ Koord: 36° 51' 55'' D, 36° 24' 22'' K

1917h 📖: Karagöz

■ Türkmen (Canbeg) yerleşimi

■ Karagöz köyü Canbeyli Aşireti'ne mensup bir Türkmen köyüdür. İskenderun'da yaşayan Karagözlülerden bizzat işittiğim bir bilgidir. kürt olmadıkları da kesindir. Ayrıca Canbeg diye tabir edilen aşiret ise Kürtleşmiş Türkmenler'dir. Lakin Hatay'da böyle bir durum da yoktur. Yusuf Erbey

■ Koord: 36° 22' 46'' D, 35° 57' 56'' K

F1935 📖: Kasrik

1917h 📖: Kesrik

■ 20. yy başında Ermeni/Türk yerleşimi. Şimdi Türkmen (Karakeçili) yerleşimi

■ Köyün yaklaşık 300 yıllık geçmişi vardır. Eskiden Ermeniler ve Türkmenler beraber yaşıyordu. Günümüzde köy Karakeçili Türkmenleri'nden oluşmaktadır. Yusuf Erbey

■ Koord: 36° 21' 19'' D, 35° 49' 47'' K

1918h 📖: Kurtlu Soğuksu

■ 20. yy başında kısmen Hıristiyan Arap yerleşimi. Şimdi Türkmen yerleşimi

■ 1936 senesinde Fransızların Hatay'da yaptığı etnik harita da kent nüfusunun yüzde 11'i Hristiyan Arap olarak gösterilmiştir. Hristiyan Araplar'ın şehirdeki en büyük yerleşim yerlerinden birisi Kurtlusoğuksu beldesi'ydi. Lakin zaman içinde göç ettiler ve yerlerini çevre köylerdeki Türkmen ahaliye sattılar. Günümüzde belde halkı Türkmen'dir. Ayrıca Hatay'da iki tane Hristiyan Arap köyü vardır. Bunlar Altınözü'dedir. Yusuf Erbey

■ Koord: 36° 29' 16'' D, 36° 17' 54'' K

1918h 📖: Nefsi Kızılkaya

■ 20. yy başında Müslüman Arap yerleşimi. Şimdi Müslüman Arap yerleşimi

■ Köy de Araplar ile Güney Azerbaycan'ın Erdebil kentinin Halhal ilçesinden gelen Avşar ve Beğdili Türkmenler'i yaşamaktadır. Yusuf Erbey

■ Koord: 36° 25' 53'' D, 36° 28' 57'' K

1960 📖: Yakacık

1917h 📖: Payas

A1220 📖: Bayâs

Y180 📖: Baiai akk. Baiás

■ 20. yy başında Türk yerleşimi.

■ Türkçe isim Arapça Bayâs şeklinden alınmıştır (karş. Yakut, el-İdrisi, el-İstahri, İbn Hawqal). Direkt alıntı halinde *Veyis veya *Vayız beklenirdi. ■ Osmanlı döneminde sancak ve nahiye adı olarak, 14. yy’da bölgeye egemen olan bir bey veya aşiret adı olan Uzeyr kullanılmıştır. Bazı kaynaklarda ’Özer’ şeklinde yazılarak Türkçeleştirilir. ■ Dörtyol'a bağlı bucak iken 2012'de ilçe olmuştur. SN

■ İlçe Demir-Çelik sanayii sebebiyle birçok şehirden göç almıştır. Lakin yerli halkı Türkmen'dir ve kültürlerini muhafaza etmektedir. Yusuf Erbey

■ Koord: 36° 45' 20'' D, 36° 12' 19'' K

1918h 📖: Sucuköy

■ 20. yy başında Kafkas göçmeni yerleşimi. Müslüman Arap/Azeri yerleşimi

■ Köy de Çerkesler yaşamaktaydı. Lakin onlar göç etti. Günümüzde Araplar ile Güney Azerbaycan'ın Erdebil kentinin Halhal ilçesinden gelen Türkmenler beraber yaşayamaktadır. Köy de Kürt olarak bilinen bazı aileler yani Çıplak, Dönmez aileleri esasen Türkmen'dir. Keza kendileri de bunu ifade etmektedir. Yusuf Erbey

■ Köydeki Araplar Damalha aşiretine mensuptur.

■ Köylüler Araplaşmış Kürttür. Doğru

■ Koord: 36° 29' 30'' D, 36° 31' 49'' K

1530t 1917h 📖 📖: Sakıt

■ 20. yy başında Türkmen yerleşimi. Şimdi Türkmen (Ulaşlı) yerleşimi

■ 19. yüzyılın ortalarında Osmaniye'nin Kanlıgeçit bölgesinden gelen Avşar ve Salur boyuna mensup Ulaşlı Türkmenler'i tarafından yerleşilmiştir. Günümüzde köy halkı halen Türkmenler'den oluşmaktadır. Yusuf Erbey

■ Ulaşlı aşiretinden Amanos Yörükleri yaşamaktadır. metonio

■ Köy halkı Osmaniye'nin Kanlıgeçit bölgesinden gelen Ulaşlı Aşiretine mensup Türkmenlerdir. Kesinlikle yörük değildir. Cemil

■ Koord: 36° 33' 12'' D, 36° 14' 53'' K

1928 📖: Lülük

■ 20. yy başında Türkmen yerleşimi. Şimdi Türkmen yerleşimi

■ Erzin'de Türkmenler'in ilk kurduğu köylerden birisidir. Köy halkı günümüzde de Türkmenler'den oluşmaktadır. Yusuf Erbey

■ Koord: 36° 58' 15'' D, 36° 12' 36'' K