Akçakale mahalle
-
Ergani -
Diyarbakır■ 16. yy’da sancak merkezi.
SN■ Köy halkı Türkmen'dir. Köye bağlı mezraların bazılarında hem Türkmen hem de Kürt nüfusu bulunmaktadır.
Mehmet Kaya■ Koord: 38° 5' 21'' D, 39° 41' 54'' K
Alatosun mahalle
-
Bağlar (
Ovabağ bucağı) -
Diyarbakır■ Kasaba Karadağ'ın eteklerinde bulunuyor. Kasaba halkı Türkanlı Aşiretine mensup Türkmenler ile çevre köylerden gelen Kürtler'den oluşmaktadır.
Mehmet Kaya■ Koord: 37° 46' 19'' D, 39° 56' 59'' K
Ambar mahalle
-
Bismil -
Diyarbakır■ 1938'de Bulgaristan muhacirleri iskan edilmiş, fakat onların kente göçmesiyle Kürt nüfus egemen olmuştur.
SN■ 1938'de Razgrad taraflarında bulunan Antonovo (Yaylaköy) halkı iskân edilmişti. Önemli kısmı çok aralamadan batıya dönmüş olup şu anda 15 hâne kaldığı bildirilmektedir.
Manav■ 13 hane Bulgaristan Türkü dışında köyün geri kalanı Kürttür.
metonio■ Kasabanın Bulgaristan Türk'ü olan halkının büyük kısmı Bismil ilçe merkezi ile Batı şehirlerine göç etmiştir. Günümüzde ikamet edenler Bulgaristan Türkleri, Kars-Erzurum-Bingöl dolaylarından gelen Terekeme yani Karapapak Türkleri ile Dadaş denilen Azeriler, çevre köylerden gelen Kürtler ile Trabzon ve Rize'den gelen Hemşinliler ve Lazlar'dır. Esasen kozmopolit yapısı vardir.
Mehmet Kaya■ Koord: 37° 51' 14'' D, 40° 31' 36'' K
Bağıvar mahalle
-
Sur -
Diyarbakır■ Büyükşehir kanunundan önce Diyarbakır'daki kasabalardan birisiydi. Kanunla beraber büyükşehir belediyesinin bir mahallesi oldu. 2000'li yıllara kadar Bağıvar adıyla bilinen mahallenin Dicle Nehrinin kenarında bulunması sebebiyle adı Dicle olarak değiştirilmiştir. Cumhuriyetin ilk yıllarında Rumeli yani Balkanlar'dan gelen Türklerin iskan edilmesi ile kuruldu. Kasaba geçmişten beri özellikle tuğla ve kiremit üretimiyle öne çıkmaktadır.
Mehmet Kaya■ Koord: 37° 52' 1'' D, 40° 14' 29'' K
Bahçecik mahalle
-
Sur -
Diyarbakır■ 20. yy başında
Êzidi yerleşimi. Şimdi
Êzidi yerleşimi
■ Ezidi yerlesimi. Son 50 yilda tek aile kaldi.
Manav■ Halen Ezidi yerleşimi olmakla birlikte Sur ilçesinin nüfusu en az olan köyüdür.
Mehmet Kaya■ Koord: 37° 53' 29'' D, 40° 26' 50'' K
Bakacak mahalle
-
Bismil -
Diyarbakır■ Köy halkının yerlisi Alevi Türkmenler'dir. Köy halkı İmam Zeynel Abidin, Zelil Kalender ve Sarı Saltık Ocaklarına talip idi.
Mehmet Kaya■ Koord: 37° 53' 8'' D, 40° 35' 34'' K
Balaban mahalle
-
Eğil -
Diyarbakır■ Köy halkı Avşar Türkmenleri ile Irak'tan gelen Kürtçe konuşan Ezidilerden oluşmaktadır.
Mehmet Kaya■ Koord: 38° 10' 22'' D, 40° 12' 32'' K
Balım mahalle
-
Eğil -
Diyarbakır■ Arapkir, Lice ve Eğil’de Matmur/Mutmur adlı yerleşimler vardır.
SN■ Koord: 38° 17' 46'' D, 40° 5' 17'' K
Beşpınar mahalle
-
Çınar -
Diyarbakır■ 1951’de Bulgaristan muhacirlerinin iskanıyla kuruldu. Ancak yerleşenlerin Bursa’ya göçmesi üzerine Kürt nüfus yerleşti.
SN■ Beşpınar köyü 1951 yılında 36 Bulgaristan Türkü ailenin iskanı ile kuruldu. Ailelerin nüfusunun artması köydeki tarım ve hayvancılığın yetersiz kalması sebebiyle Bursa ve Diyarbakır kent merkezine göç verildi. Günümüzde halen Bulgaristan Türkleri Beşpınar'da yaşamaya devam etmektedir.
Mehmet Kaya■ Koord: 37° 46' 58'' D, 40° 21' 53'' K
Boncuklu mahalle
-
Ergani -
Diyarbakır■ Köy halkı esasen Karakeçili Türkmenleri'dir. Fakat köyün yerlilerinin Batı'ya göç etmesi sebebiyle çevredeki Kürt köylerinden göç almıştır. Günümüzde köyde halen ikamet eden Türkmenler vardır.
Mehmet Kaya■ Koord: 38° 12' 54'' D, 39° 45' 5'' K
Bozdemir mahalle (Sur bağ)
-
Sur -
Diyarbakır■ Köy 4. Murat'ın 1639 senesinde Bağdat Seferi'ndeyken ziyaret edip, konakladığı tarihi bir köydür. Diyarbakır'ın büyükşehir olmasıyşa birlikte köy de yasa gereği mahalle olmuştur.
Mehmet Kaya■ Koord: 37° 50' 11'' D, 40° 18' 10'' K
Bozyer mahalle
-
Ergani -
Diyarbakır■ Köy ve köye bağlı mezralarda Türkmen ve Kürt nüfusu karışık olup eşit nüfusa sahiptir.
Mehmet Kaya■ Koord: 38° 11' 2'' D, 39° 45' 25'' K
Dallıdağ mahalle
-
Ergani -
Diyarbakır■ Türkmen, Kürt, Zaza çok karışık bir köydür. Ayrıca köydeki herkes arasında akrabalık var.
Mehmet Kaya■ Koord: 38° 18' 18'' D, 39° 50' 23'' K
Eliaçık mahalle
-
Bismil -
Diyarbakır■ Çevredeki Alevi köylerinin anlattıklarına göre eski Alevi köyü iken önce Sünnileşip ardından Kürtleşmişlerdir.
metonio■ Köy Diyarbakır'daki 14 Alevi Türkmen Köyü'nden birisiydi. Köy halkının Kürtleştiği olduğu rivayet edilir.
Mehmet Kaya■ Koord: 37° 54' 24'' D, 40° 35' 15'' K
Hançerli mahalle
-
Ergani (
Ahmetli bucağı) -
Diyarbakır■ Köy halkı Kürt değildir. köy halkı Beğdili boyuna mensup Türkmenler'dir. Keza köye bağlı Çimenhöyük mezrası da Beğdili Türkmenlerince yerleşilmiştir.
Mehmet Kaya■ Koord: 38° 8' 43'' D, 39° 51' 49'' K
Hızırilyas mahalle (Sur bağ)
-
Sur -
Diyarbakır■ Rivayete göre köy Osmanlılar zamanında Alevi Türkmen köyü idi. Temmuz 1915 senesinde Şerwan ismindeki bir Kürt toprak ağası emrindeki çetesiyle beraber köyü basar ve köydeki kadın, erkek, çocuk herkesi katleder. Sonrasında köye kendi maiyetindeki insanları yerleştirir.
Mehmet Kaya■ Koord: 37° 52' 14'' D, 40° 25' 8'' K
Höyükdibi mahalle
-
Çınar -
Diyarbakır■ Osmanlı döneminde nahiye merkezi olan Melkiş kasabasıdır.
SN■ Melkiş halkı Türkmen olup, 1980'li yıllarda İstanbul'a yoğun göç etmişlerdir. İstanbul'a giden bu Türkmen nüfusun büyük işletmeler kurduğundan ve zenginlediğinden bahsedilir. Sonraları çevredeki köylerden gelen Rençber Kürtler de yerleşti. Günümüzde Türkmenler ve kürtlerin beraber yaşadığı bir köydür.
Mehmet Kaya■ Koord: 37° 42' 43'' D, 40° 15' 19'' K
Kabasakal mahalle (Kozan bağ)
-
Sur -
Diyarbakır■ 1866 yılında Adana'da Kozanoğlu Ayaklanmasına katılan Türkmenlerin iskanıyla kurulmuş bir köydür. Ayaklanmadan sonra Osmanlı soyları Avşar boyuna dayanan ve Bozdoğan Aşireti'ne mensup olan bu Türkmenlerin gücünü bölmek amacıyla Diyarbakır ovasına iskan etmiştir. Yine bir kısım Bozdoğan Türkmeni de Çukurova'dan iskan ile Aydın'a yerleştirilerek Aydın'da Bozdoğan ilçesini kurmuştur.
Mehmet Kaya■ Koord: 37° 53' 56'' D, 40° 17' 46'' K
Karaçalı mahalle (Sur bağ)
-
Sur -
Diyarbakır■ Köy halkının Süryani iken 18. yy başlarında topluca Müslüman olduğu ve 19. yüzyılda hala Arapça konuştuğu kaydedilmiştir.
SN■ Köyün eski adı Tilalo Köyü'dür. Köy halkı Türkmenler'den oluşmaktadır.
Mehmet Kaya■ Koord: 37° 57' 14'' D, 40° 19' 2'' K
Koru mahalle
-
Dicle -
Diyarbakır■ Esasen Türkmen köyü olup, 1980 yılından sonra ilçedeki Kürt köylerinden göç almış olsa da Türkmen çoğunluğa halen sahiptir.
Mehmet Kaya■ Koord: 38° 17' 58'' D, 39° 59' 37'' K
Kozan mahalle
-
Sur -
Diyarbakır■ Yaşar Kemal'in bahsettiği, Kayseriden Osmanlı döneminde sürgünle gelen ve anadili Kürtçeleşen Avşarların bulunduğu bir köydür.
metonio■ Halen Türkçenin aktif olarak konuşulduğu Avşar boyuna mensup Bozdoğan Türkmenleri'nin yaşamakta olduğu bir Türkmen köyüdür.
Mehmet Kaya■ Koord: 37° 52' 23'' D, 40° 18' 1'' K
Köprübaşı mahalle
-
Sur -
Diyarbakır■ Köy 1939 senesinde Ambar Çayı'nın kenarına Bulgaristan'dan gelen Muhacir Türkler için kurulmuştur.
Mehmet Kaya■ Koord: 37° 59' 37'' D, 40° 23' 24'' K
Oba mahalle (Kayı bağ)
-
Dicle -
Diyarbakır■ Dicle’nin kynaklarından biri olan Koşkar deresiyle aynı adı taşır. 1941 tarihli askeri haritada Yukarı Şingirik (Kayı) köyünün 2 km kadar batısında ayrı köy olarak gösterilmiştir.
SN■ Kayı köyüne bağlı bir mahalle idi. Günümüzde hali hazırda Türkmen yerleşimidir.
Mehmet Kaya■ Koord: 38° 27' 7'' D, 40° 0' 48'' K
Ortaşar mahalle
-
Çınar -
Diyarbakır■ Köy halkı Orta Anadolu'dan gelen Avşar Türkmenleri'nden oluşmaktadır. Başka Avşar Türkmenleri ise Mardin'e bağlı ilçelerde köyler kurmuştur.
Mehmet Kaya■ ''Türkmen'' ve ''Avşar'' bilgileri te'yit edilemedi.
C.G.■ Koord: 37° 44' 39'' D, 40° 17' 18'' K
Ortayazı mahalle
-
Ergani -
Diyarbakır■ Yerel kullanımda hala Maciran (`muhacirler`) adı verilen köy 1877-78 harbinde Artvin-Şavşat muhacirleri iskân edilmiştir. Ergani havalisinin Türkçe konuşan tek köyüdür.
SN■ Köyü kuranlar ve ilk sakinler Türkmen'dir. Köye sonradan gelen Muhacirler ise Ahıska Türkleri'dir. Ayrıca Ergani havalisinin Türkçe konuşan yaklaşık 30 tane köyü ve mezrası vardır. Bunu da 1927 yılı Anadil nüfus sayımı belgelerinden tespit ettik. Köy halkı günümüzde halen Türkmenler ile Ahıska Türklerinden oluşuyor. Yazın köye hasat döneminde Rençber kürtleri geliyor. Fakat onlar da yerleşik değil. Son olarak Fenerbahçe Spor Kulübü'nün başkanlarından Aziz Yıldırım buralıdır ve köyün Türkmenlerindendir.
Mehmet Kaya■ Koord: 38° 13' 23'' D, 39° 41' 20'' K
Recep mahalle
-
Çermik -
Diyarbakır■ Köy halkı Çermik'in yerlisi Karakoyunlu Türkmeni'dir. Soyları Salur Boyu'na dayanır.
Mehmet Kaya■ Koord: 37° 57' 50'' D, 39° 29' 16'' K
Sesverenpınar mahalle
-
Ergani -
Diyarbakır■ Dünyada bugüne dek keşfedilmiş en eski tarımsal yerleşimlerden biri olan Çayönü höyüğü bu köyün sınırları içindedir.
SN■ Osmanlı döneminde Türkmenler, Zazalar ve Ermenilerin beraber yaşadığı bir köydü. Tehcirden sonra Ermeniler evlerine Kürtler yerleşmiş. Günümüzde Karakeçili Türkmenleri, Zazalar ve Kürtlerin beraber yaşadığı bir köydür.
Mehmet Kaya■ Koord: 38° 12' 46'' D, 39° 43' 27'' K
Şükürlü mahalle
-
Çınar -
Diyarbakır■ Çınar ilçesine bağlı tek Alevi-Türkmen yerleşimi idi. Halen Aleviler küçük bir azınlık olarak kalmıştır.
metonio■ Diyarbakır'daki 14 Alevi Türkmen Köyü'nden birisidir. Köy halkı 90'lı yıllardan itibaren Batı şehirlerine -özellikle İzmir- göç etmesiyle birlikte nüfus yok denecek kadar azalmıştır. Köye çevredeki köylerden Kürt nüfus yerleşmiştir.
Mehmet Kaya■ Koord: 37° 48' 46'' D, 40° 20' 50'' K
Tavuklu mahalle
-
Sur -
Diyarbakır■ Köy halkı 1938-1939 senelerinde Bulgaristan'ın Yayla Köyü'nden gelen Muhacir Türkler'dir.
Mehmet Kaya■ Koord: 37° 57' 43'' D, 40° 25' 33'' K
Ulutürk mahalle
-
Bismil -
Diyarbakır■ Ulutürk Mahallesinin yerlisi olan kişiler Alevi Türkmen'dir. Günümüzde hem büyükşehir yasası gereği hem de fiilen Bismil ilçe merkezinin bir mahallesi konumuna gelmiştir. Mahalle halkı Zeynel Abidin Ocağı'na taliptir.
Mehmet Kaya■ Koord: 37° 51' 50'' D, 40° 38' 21'' K
Yenievler mahalle
-
Sur -
Diyarbakır■ Köy 1939 senesinde Bulgaristan'dan gelen Muhacir Türkler için kurulmuştur. Fakat Muhacirler burada birkaç sene kaldıktan sonra göç edip gitmişlerdir.
Mehmet Kaya■ Koord: 37° 54' 47'' D, 40° 29' 19'' K
Yukarıdarılı mahalle (Işıklar bağ)
-
Bismil -
Diyarbakır■ Diyarbakır'daki 14 Alevi Türkmen köyünden biri idi. İç göç sonucu Sünni Kürtler yerleşti.
Mehmet Kaya■ Koord: 37° 58' 41'' D, 40° 30' 8'' K
Yüksel mezra (Güzelyurt bağ)
-
Ergani -
Diyarbakır■ 11. yy’da önemli bir müstahkem mevki ve bölgenin idari merkezi idi.
SN■ Köyü Zülküf ve Hasip isminde biri Türkmen öteki Kürt iki ağa kurmuştur. Köy halkı Türkmen-Kürt karışık yaşamakla birlikte günlük hayatta iki dil ve iki kültür aktif olarak görülür.
Mehmet Kaya■ Koord: 38° 10' 35'' D, 39° 49' 24'' K