Kilis il
-
Kilis Merkez -
Kilis■ MÖ 300 dolayında İskender’in generallerinden Seleukos Nikator tarafından kurulan ve Makedonya’daki Kyrros kentinin adı verilen Kyrros kenti, bugünkü Kilis’in 13 km batısında, Suriye sınırının hemen karşı tarafındadır. Geç Antik dönemde, bugünkü Kilis ilini kapsayan piskoposluğun (’kaza’) merkezi idi. M 1150 yılında Nureddin Zengi tarafından Haçlılardan geri alındığı tarihe dek önemli bir kent olarak kaldı. Daha sonra yerleşim merkezi bugünkü Kilis kentine kaymıştır. ■ Kilis adının Arapça ve Türkçe `kilise` adıyla ilgisi yoktur. Keza Süryanice «kelşô» (`kireçli`) ile de bağ kurulamaz.
SN■ 31.08.1714 Ayntab civarında zuhur eden Kilis Ekradından Okça İzzeddinli demekle maruf eşkıyanın hakkından gelinerek ...
deyar heyran■ Çivi yazısı ile yazılmış bir Asur betiğinde “Ki-li-zi” yerleşiminden söz edilmekte, buranın da bugünkü “Kilis” olduğu görüşü oldukça yaygındır. Martin HARTMAN eski Kilis yerleşiminin bugünkü Kilis kent merkezinin güneydoğusunda “Tarzimehan” yöresi olduğunu belirtir. Richard KİEPERT de esli Kilis’i, bugünkü yerleşimin 3 kilometre güneybatısındaki “İlizi Bahçesi" olarak gösterir. Roma İmparatorluğu kaynaklarında “Ciliza sive Urmagiganti” sözüyle geçen yöre, YAKUT’un Mu’cemü’l-büldun ve Halil bin Şahin EZ-ZAHİRİ’nin Zübdetü Keşfi’l-Memalik adlı yapıtında Azaz’a bağlı bir köy olarak belirtilmiştir.
Metin Korkmaz■ Koord: 36° 42' 57'' D, 37° 6' 54'' K
Bahçeliyurt köy
-
Kangal (
Alacahan bucağı) -
Sivas■ 16. yy’dan daha eski olan kilisenin İsa’nın havarilerinden ’Aziz Fadil’ adlı kişi tarafından kurulduğu rivayet edilir. 1958’de yıktırılmış, son yıllarda izi dahi kalmamıştır.
SN■ Halkı Ali Seydi Ocağı mensubudur.
C.G.■ Koord: 39° 11' 56'' D, 37° 49' 37'' K
Kilise mevki (Sütpınar bağ)
-
Erzincan Merkez -
Erzincan E1902 📖:
Gabos (man) [
Ermenice gaği pos? "topal çukuru? meşe çukuru?" ]
■ 1416'dan bu yana kayıtlara geçmiş olan Nusaybinli Aziz Hagop (Gabos) Manastırı, 20. yy başlarına dek Erzincan'dan Sebuh Dağı üzerindeki çeşitli manastırlara giden dini ziyaret yolunun ilk menzili olarak anılır. Şimdi taş yığınından ibarettir.
SN■ Koord: 39° 42' 36'' D, 39° 19' 31'' K
Kilise ölü yerleşim
-
Kovancılar -
Elazığ■ Murat ile Peri Suyunun kavuşum noktasında olan Kilise adlı küçük yerleşim baraj gölü altında kalmıştır.
SN■ Koord: 38° 45' 49'' D, 39° 28' 32'' K
Kilise ölü yerleşim
-
Yayladere -
Bingöl■ Özlüce baraj gölü altında kalmıştır.
SN■ Koord: 39° 9' 45'' D, 40° 7' 1'' K
Kilise mevki (Üçköy bağ)
-
Nusaybin (
Girmeli bucağı) -
Mardin■ Bugünkü adı Mor Efrem Teodorus Kilisesi. [?? - SN] Genel olarak çevre köylerden gelen Süryaniler için ibadet yeridir.
mardinli■ Koord: 37° 14' 18'' D, 41° 25' 57'' K
Kilis köy (Turnalı bağ)
-
Sason -
Batman■ 2016’da köy olmuştur.
C.G.■ Koord: 38° 24' 39'' D, 41° 26' 48'' K
Kilise mevki
-
Muş Merkez -
Muş■ 20. yy başına dek bölgenin en önemli dini merkezi olan manastırdan geriye basit bir taş yığını kalmıştır.
SN■ Koord: 38° 41' 45'' D, 41° 31' 10'' K
Yoldöndü mahalle
-
Gevaş -
Van■ 20. yy başında
Ermeni yerleşimi.
■ Köyün sırtındaki Alacabük dağı eski çağlardan beri Indzakisar `Indzak dağı` adıyla bilinir. 591 yılındaki Bizans-İran antlaşmasıyla bu dağ sınır noktası oldu (Honigmann 28). Burada bulunan Indzayk Surp Hagop manastırı 10. yy öncesinden beri mevcuttu.
SN■ Koord: 38° 23' 28'' D, 42° 48' 11'' K
Kilise mevki (Yığıntepe bağ)
-
Gürpınar (
Kırkgeçit bucağı) -
Van■ Şimdi cılız bir harabe olan manastır rivayete göre 4. yy'da 'Aydınlatıcı' Aziz Krikor tarafından kurulmuş ve Havari Bartholomeos tarafından getirilen mucizevi Meryem ikonasını barındırmıştır. İlk kez 17. yy'da tahrip edilmiş, bir süre canlandırıldıktan sonra 1895 dolayında terk edilmiştir.
SN■ Koord: 38° 5' 58'' D, 43° 24' 14'' K
Kilisa Քիլիսա ölü yerleşim
-
Vanadzor -
Lori AM■ 1988'den önce
Türk yerleşimi.
■ Koord: 40° 45' 18'' D, 44° 24' 32'' K