Kilis
il
-
Aa -
Kilis A870 📖 Kilis
Y180 📖 Kiliza
Y-350 📖 Kyrrhos (başka yer) [
Yun "sarı?" ]
■ MÖ 300 dolayında İskender'in generallerinden Seleukos Nikator tarafından kurulan ve Makedonya'daki Kyrros kentinin adı verilen Kyrros kenti, bugünkü Kilis'in 13 km batısında, Suriye sınırının hemen karşı tarafındadır. Geç Antik dönemde, bugünkü Kilis ilini kapsayan piskoposluğun ('kaza') merkezi idi. M 1150 yılında Nureddin Zengi tarafından Haçlılardan geri alındığı tarihe dek önemli bir kent olarak kaldı. Daha sonra yerleşim merkezi bugünkü Kilis kentine kaymıştır. ■ Kilis adının Arapça ve Türkçe `kilise` adıyla ilgisi yoktur. Keza Süryanice «kelşô» (`kireçli`) ile de bağ kurulamaz.
SN■ 31.08.1714 Ayntab civarında zuhur eden Kilis Ekradından Okça İzzeddinli demekle maruf eşkıyanın hakkından gelinerek ...
deyar heyran■ Çivi yazısı ile yazılmış bir Asur betiğinde “Ki-li-zi” yerleşiminden söz edilmekte, buranın da bugünkü “Kilis” olduğu görüşü oldukça yaygındır. Martin HARTMAN eski Kilis yerleşiminin bugünkü Kilis kent merkezinin güneydoğusunda “Tarzimehan” yöresi olduğunu belirtir. Richard KİEPERT de esli Kilis’i, bugünkü yerleşimin 3 kilometre güneybatısındaki “İlizi Bahçesi" olarak gösterir. Roma İmparatorluğu kaynaklarında “Ciliza sive Urmagiganti” sözüyle geçen yöre, YAKUT’un Mu’cemü’l-büldun ve Halil bin Şahin EZ-ZAHİRİ’nin Zübdetü Keşfi’l-Memalik adlı yapıtında Azaz’a bağlı bir köy olarak belirtilmiştir.
Metin Korkmaz