Sarısaltık köy
-
Hozat -
Tunceli■ Alevilerce kutsal sayılan Sarısaltık Dağının eteğindedir. Yöre halkı Zazaca ve Türkçe konuşur. Ancak Sarısaltık ocağına bağlı Alevilerin `Türk kökenli` ve hatta `Rumeli göçmeni` olduklarına ilişkin resmi ve yarı-resmi söylemlerin tarihsel dayanağı yoktur.
SN■ Rumeli'den göçen Sarı Saltık'dan almıştır ismini, köy nüfusu Rumeli göçmenidir. [Her iki iddia uydurmadır - SN]
Veli Günaydın■ Koord: 39° 10' 42'' D, 39° 14' 28'' K
Derik ilçe
-
Derik -
Mardin■ 20. yy ortalarına dek büyük bir Ermeni nüfusu barındıran kasabada halen
SN■ Nüfusun Çoğunluğunu Kürtlerin oluşturduğu ilçe merkezinde azınlık olarak Araplar da mevcuttur
■ Dargeçit, Derik, Mazıdağı ve Nusaybin ilçesinde Arap köyü veya Arap nüfus bulunmuyor. Bu ilçelerin tamamı Kürtlerden oluşuyor.
serhad■ Koord: 37° 21' 54'' D, 40° 16' 3'' K
Yücetepe köy
-
Muş Merkez (
Mercimekkale bucağı) -
Muş■ Hıristiyanlık öncesi dönemde önemli bir tapınak merkezi olan Aştişat veya Yaştişat kentinde Aziz Krikor/Gregor 4. yüzyıl başında Ermeni dünyasının ilk kilisesini inşa ettirmişti. Bu kilisenin 7. yüzyıldaki Bizans-İran savaşları esnasında yıkıldığı, taşlarıyla Timurlenk'in Murat Suyu üzerindeki köprüyü yaptırdığı anlatılır. ■ Sonraki dönemde Aştişat köyü Ermeni kilisesinin kurucularıdan Aziz Sahak’ın türbesi nedeniyle ün kazandı. Bu türbenin cılız kalıntıları henüz ayaktadır. ■ Eski Farsçadan alıntı olan Ermenice yaşt sözcüğü `ibadet` veya `tapınak` anlamındadır. Kürtçe haştî (`barış`) sözcüğü aynı kökten gelir.
SN■ Koord: 38° 58' 23'' D, 41° 27' 2'' K
Derik mezra (Yayvantepe bağ)
-
Midyat -
Mardin■ Koord: 37° 16' 17'' D, 41° 32' 20'' K
Derik ölü yerleşim (Kavakgölü bağ)
-
Eruh -
Siirt■ Baraj gölü altında kalmıştır.
SN■ Koord: 37° 48' 41'' D, 41° 55' 40'' K
Kayahisar köy
-
Şirvan (
Cevizlik bucağı) -
Siirt■ 20. yy başında kısmen
Ermeni yerleşimi.
■ Şerefname’de Şêrwan beyliğinin bölündüğü üç alt beylikten biri olarak anılır. Yakın döneme dek İrun nahiyesi merkez köyü idi. ■ 20. yy başında harabe halinde Surp Vartavar kilisesi vardı.
SN■ Koord: 38° 9' 29'' D, 42° 13' 34'' K
Çayırdere köy
-
Malazgirt -
Muş■ 20. yy başında
Ermeni yerleşimi.
■ Adını köydeki mucizeli sayılan Hz. Meryem kilisesinden alır. Adı bilinmeyen bir manastır harabesi de vardır.
SN■ Koord: 39° 7' 26'' D, 42° 24' 36'' K
Derik mezra (Derebaşı bağ)
-
Silopi -
Şırnak■ Nuh Peygamber ziyareti yolu üstünde terk edilmiş harabedir. Nuh'un ilk kez toprağa ayak bastığı yer olduğu rivayet edilen Tmanin/Thamanon (`sekizler`) kentinin burası veya hemen güneyindeki höyük olduğu savunulmuştur.
SN■ Koord: 37° 20' 8'' D, 42° 27' 57'' K
İsaabat köy
-
Tutak -
Ağrı■ 1877-78'de Kılıçgedik boğazında çatışmalara katılan Kürt aşiret reisi Hacıisaoğlu Mir Abdülkadir'in köyüdür. Şimdi büyük ölçüde terk edilmiştir.
SN■ Koord: 39° 38' 24'' D, 42° 44' 58'' K
Doğangün köy
-
Tutak -
Ağrı■ Karapapak nüfusu büyük ölçüde terk etmiştir.
SN■ Koord: 39° 22' 35'' D, 42° 45' 4'' K
Derik mezra (Karbasan bağ)
-
Patnos -
Ağrı■ Koord: 39° 14' 8'' D, 43° 7' 51'' K
Doruk ölü yerleşim (Güleçler bağ)
-
Gürpınar -
Van■ Koord: 38° 5' 40'' D, 43° 43' 20'' K