■ Maçka ve Paleomaçka (Hamsiköy dolayı) Trabzon Rum devleti çağından beri bölge adıdır. İsim Rumca olmayıp, muhtemelen eski bir Tzan/Laz dilinden gelir. 20. yy başında nahiye nüfusu 12.000 Hıristiyan Rum ile bunun yarısı kadar Rumca konuşan Müslümandan oluşmaktaydı. Şimdi ilçe merkezi olan kasaba eski Karidya/Cevizlik köyüdür. ■ Maçka köy ve mahalle adları, Sümela, Vazelon ve Peristera manastırlarının 1278, 1364, 1386 ve 1415, 1417, 1429 tarihli vakfiyelerinde kayıtlıdır (B&W 251 vd.). Burada çoğunu 1364 olarak işaretledik. SN
■ Zeno Lazca'da düzlük, düz yer anlamına gelen bir sözcüktür. Zaten bu köy de (Ulucami ve Akköse diye ikiye ayrılan köylerden bahsediyorum) diğer dağ-tepe köylerinin aksine nispeten daha düzlüğe kurulu bir köydür. metonio
■ Tarihin hiçbir döneminde Lazca konuşulmamış bir köyün anlamını Laz diline dayandırmak yanlıştır. İsmin kökeni büyük olasılıkla Ζήνων(Zḗnōn), Latince versiyonu Zēnō olan Yunanca bir erkek isminden gelmektedir. Yöredeki köylerin çoğu zaten nispeten ova olan düzlüklerde kurulmuştur. Theo
■ Geçmişte Of, Hayrat, Dernekpazarı ve Çaykara ilçelerini kapsayan bölgenin ortak adıdır. Bölge ve nehir adı olan Ophis/Of 2. yy'dan itibaren kaydedilmiştir. Halen Of ilçe merkezi olan kasaba 19. yy'da Solaklı adıyla kuruldu. ■ İlçe bütünü 17. yy'da Müslümanlığı kabul etmiş yerli nüfustan oluşur. 20. yy başında ilçe nüfusunun tamamına yakını Müslüman olduğu halde çoğunluk Rumca konuşurdu. Halen sadece Çaykara ilçesinin köylerinde Rumca yaygındır. SN
■ "İlçe bütünü 17. yy'da Müslümanlığı kabul etmiş yerli nüfustan oluşur" kısmı hariç notunuza katılıyorum. Of vadisini oluşturan bölgenin belki üçte biri dışarıdan (yani Anadolu çevresinden) yerleşmiştir ve bu durum yalnızca sülaleler açısından kayıtlıdır. Çaykara ve Dernekpazarı ilçelerinin çoğu yerleşiminde Rumca konuşulurken Of ve Hayrat ilçelerinin ancak bir veya iki yerleşiminde Rumca anadilli nüfus bulunur. Trabzon Merkez'in doğusundan Rize Çayeli'ye kadarki çizgi için kesin etnisite belirtmek cidden zor, dolayısıyla sülalelere ayırarak devam etmek daha mantıklı olacaktır. metonio
■ Ortaçağ'da Trabzon ve güneyi Bizans'ın "Haldia" (Chaldia) isimli themasını oluştururdu. Bu bölge halkının adı olan "Haldi" ile -yeri, -ovası anlamı veren *zeni son ekinin birleşmesiyle oluşmuş bir Lazca addır. anicetus
■ Köy nüfusunun çoğunluğunu oluşturan sülaleler Bayburt kökenlidir ve Rumca anadilli değildir. metonio
■ 1994'te beş mahalle bileştirilerek Çaykent adıyla kurulan belediyenin adı 28.10.2016 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan İçişleri Bakanlığı kararnamesi ile Salarha olarak değiştirildi. SN
■ Murçiva yerleşim adı, Mapavri bölge adıdır. İlçenin batı kısmı (Raşot ve Haytev) 17. yy'dan itibaren buraya yerleşmiş olan Hemşinli Ermeni kökenlilerle meskundur. Doğu kısmı yani Senoz deresi vadisi Rum kökenli Rize yerlisidir. SN
■ Köy, her ne kadar Atina (Pazar) Lazcasıyla konuşuyor olsa da, Avramit ağzı bu şivenin halen yaşayan, ana şiveye asimile olmayan bir varyantıdır. i.güney
■ Ayrı bir köy değildir, Laroz'la birliktedir, merkeze bağlıdır. "k'uk'ula" Lazcada "maşa" demektir ama "maşa yurdu" anlamı bizi pek sağlıklı bir sonuca götürmeyebilir. Belki de Lazca "k'uk'u" (guguk kuşu) kelimesiyle alakâlı? i.güney
■ Hemşin adının 8. yy ikinci yarısında aşireti ile birlikte Ermenistan'ın Aragadzodn eyaletinden göçerek buraya yerleşen Şabuh Amaduni oğlu Hamam Amaduni adından geldiği şüphesizdir. (Hovhan Mamigonyan vekayinamesinde konu ile ilgili bölüm, 680 tarihli elyazmasına sonradan eklenmiştir.) Erm Hamam adının Türkçe hamam ile ilgisi yoktur; `güvercin` anlamına gelir. ■ Şimdiki ilçe merkezi Yukarı ve Aşağı Vice köylerinin (şimdi Yukarı ve Aşağı Çamlıca mah.) birleşmesiyle oluşturulmuştur. SN
■ Köy halkı tamamıyla Lazdır. Köyde yaşayan Çepnioğlu sülalesi de Laz'dır ve tamamı Lazca konuşmaktadır. ahmet topaloğlu
■ Tolikçeti (Duygulu) köyü ikiye bölünmüş, aşağı mahalle olan Dobira Şehitlik adıyla yeni bir muhtarlık olmuş, yukarı mahalle olan Cininçoi ise Duygulu adıyla devam etmiştir. Aleksiva
■ Lazcada n3a=gök demek kuri=Yırtıcı bir kuş göç mevsimlerinde bölgede çokça görülür ayrıca dinlenme amaçlı indikleri de olur n3askuri=üstükurili(kuşlu) anlamında olabilir yada kuşlar ağaçların üstünde konakladıkları için nca=ağaç ncaskuri= ağaçlarının üstü kurili(kuşlu) yer de olabilir. isa tabili
