1913g : Çavuşköy

1877hk 📖: Amigdalya [ Yun amygdaliá "bademli" ]

■ 20. yy başında Bulgar/Rum Ortodoks yerleşimi. Bulgaristan göçmeni/Yunanistan göçmeni yerleşimi

Y1922 📖: Levúnion

1877hk 📖: Çeribaşı

■ 20. yy başında kısmen Rum Ortodoks yerleşimi. Bulgaristan göçmeni/Yunanistan göçmeni yerleşimi

Y1922 📖: Arvanítes [ Yun "Arnavutlar" ]

1901h 📖: Arnavutköy

■ 20. yy başında Bulgar/Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Öteden beri Arnavutköy olan adı 1922'de Yunan yönetimince aynı adın Yunancasına çevirilmiştir. SN

1909h 📖: Köste

Y1890hk : Ayia Paraskeví [ Yun "Azize Paraskevi" ]

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Eskiden Rum balıkçı köyüydü, Köste adıyla bilinirdi. Mübadeleyle beraber Selanik ve civarından gelen mübadiller yerleştirildi.1940 yılında ismi değiştirildi ve Dalyanköy oldu. Hakes

Y1922 📖: Pentáfyllon [ Yun "beşyaprak" ]

1877hk 📖: Çelebi

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

1528t 📖: Ilıca

■ 20. yy başında kısmen Rum Ortodoks yerleşimi. Kısmen Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Eskiden hem Rumların hem Türklerin yaşadığı bir yerdi. Mübadeyle beraber Selanikli ve Makedonyalı Türkler de bu bölgeye yerleştirildi. Hakes

1890hk 📖: Meli

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ 1821'de Sakızlı mülteci Rumlar yerleştirildi. SN

■ Sakız Adası Katliamı 1822 Mart-Nisan arasıda olduğundan ötürü Rumlar 1822'de gelmiş olmalılar. Utku Oziz

1913g : Bragi

1901h 📖: Paraóri

1901h 📖: Baraor

■ 20. yy başında Bulgar yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

1877hk 📖: Arnavudköy

■ Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Drama'nın Raşovo köyünden gelen mübadil Pomaklar tarafından iskan edilmiştir. metonio

1919h 📖: Tayfur

1519t 📖: Tekfur [ Tr "Bizans beyi" ]

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Mübâdele ile Selânik köylerinden Pomaklar iskân edilmiş, peşinden Bulgaristan ve Romanya muhâcirleri eklenmiştir. Manav

1946 📖: Burgaz

1919h 📖: Bergas [ Yun pýrgos "kule" ]

1902hk 📖: Bergaz

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Mübâdele ile Edessanın Nivor (Neochori) köyünden Pomaklar iskân edildi. Manav

1901h 📖: Beğendik

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ 1905'te 1300? Rum nüfus ve Ayios Athanasios kilisesi vardı. SN

1928 📖: Alibey

1911h 📖: Cunda | Moskonisi

1902hk 📖: Mosxónisi [ Yun "misk adası" ]

1525 1915hb 📖Yund Adaları [ Tr yunt "yabani at" ]

Y-454 📖: Pordoselênê

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Yunanistan göçmeni/Girit göçmeni yerleşimi

■ Piri Reis Kitab-ı Bahriye'de ada grubunun bütünü için 'Yund Adaları' adını kullanır. Cunda, Türkçe adın Rum telaffuzuna uydurulmuş biçimi olmalıdır. Halen bu isim sadece en büyük ada olan Moskonisi adasının adı olarak kullanılmaktadır. 1922'den sonra adaya Kuvayı Milliye reislerinden Ali Çetinkaya onuruna Alibey adı verilmiştir. SN

1901h 📖: Karapınar

Y1900~ 📖: Grabuna

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Yunanistan göçmeni Pomak,Türk,Tatar yerleşimi. gadzhal22

1928 📖: Grabuna [ Yun ]

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ 1905'te 1235 Rum nüfus ve 1804 tarihli Kimisi tou Theotokou kilisesi vardı. SN

1915hb 📖: Ayvalık | Kidonies [ Yun kydónies "ayvalar" ]

1845 📖: Ayvalık (idari bölge) [ Yun Aióliko "Eolya (bölge adı)" ]

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Girit göçmeni/Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Daha önce önemsiz bir yer iken 18. yy sonlarında Rum kasabası olarak iskân edilmiş ve 1821 tarihine dek geniş ayrıcalıklara sahip Rum yönetimine sahip olmuştur. Ayvalık adı en inandırıcı olasılıkla Eolya (Kuzey Ege) ruhani yönetim birimi merkezi anlamında Eóliko sıfatından bozmadır. 19. yy sonlarına doğru beliren Rumca Kidónies adı Türkçe Ayvalı sözcüğünden çeviridir. SN

1928 📖: Gazimehmet

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

1877hk 📖: Kalivia [ Yun kalyvia "kulübeler" ]

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ 1905'te 1025 Rum nüfus ve 1729 tarihli Ayios Yiorgios kilisesi vardı. SN

■ Muhtelif târihlerden kalma üç adet kilise ve bir manastır bulunduğu rivâyet edilir. Ayios Yiorgios kilisesinin 4 sütunu kilisenin kuyusunda görülmektedir. Bugün için Müslüman Vlah bilgisi eklenebilir mı artık? Asılları budur. Mübâdele ile iskân edildiler Türkçeyi burada öğrendiler. Köy ismi Kalivia hâlen kullanımdadır. 78 hâne Nutialı Vlah ile bir o kadar da Doyranlı ve de 3-5 hâne de Langazalı iskân edilmiştir. Manav

Y1900~ 📖: Sarakêníkon [ Yun "Araplar" ]

1531 📖: Seyrek

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ 1890 yılı Aydın Vilayeti Salnamesine göre köyde büyük bir kısmı Rum olan 123 hanede 523 nüfus yaşamaktaydı. Köyün adı muhtemelen Bizans dönemindeki «Sarakenikon» (`Arapköyü`) adından uyarlanmıştır. SN

1901h 📖: Yeniköy

Y1900~a 📖: Neoxôri [ Yun "yeniköy" ]

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Mübâdele ile Pomak iskân edildi. Manav

1531 📖: Ulucak [ Tr "ulu ocak" ]

■ Yunanistan göçmeni yerleşimi

1902hk 📖: Kamares | Kemer [ Yun kamares "kemerler" ]

Y-399 📖: Párion

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Antik kentin Anadolu'daki en eski Yunan yerleşimlerinden biri olduğu rivayet edilir. MÖ 5. yy'da Atina'ya haraç ödeyen deniz kentlerinden biri idi. MS. 6. yy'da piskoposluktur (`kaza`). SN

■ Mübâdele ile Selânik ve de kısmen Dedeağaç'tan insan iskân edildi. Manav

1946 📖: Pancar

■ Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Alpullu pancar fabrikası çalışanları için 1930'larda kurulmuştur. SN

■ İlk olarak 1912 senesinde gelen Helenistan muhâcirlerinden 80 kişinin iskân edildiği rivâyet edilir. Muhtemelen Pomak yerleşimi çünkü bâzı yemeklere verdikleri isimler slavca. (Kupriva, tikvenik vs.) Manav

■ Yunanistan Göçmeni(Pomak)Alevi(Türk) Bulgaristan Göçmeni yerleşimi. Köyün bir bölümü Yunanistan'dan gelme Pomak,bir bölümü Kırcaali'den gelme Alevi-Türk'tür. Mursallı

1890hk 📖: Aksaz

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ 1905'te 630 Rum nüfusu ve Ayios Yeorgios kilisesi vardı. SN

■ Mübâdele ile Selânikliler iskân edildi. Manav

Y1900~ 📖: Domátia

1575 📖: Domadca

1528t 📖: Domadya [ Yun dômátia "odalar" ]

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Ekim 1575 tarihinde, Akçaşehir kazasının köyleri arasında anılan Tomadçe'dir. Farklı kaynaklarda Domatia, Domatya, Domatça ya da Damatça olarak geçmektedir. Nezih Aytaçlar

■ Söke ve Dilek Yarımadası'nın arasında bulunan bir eski Rum köyüdür. Mübadele sonrasında Rumların ayrıldığı köy Selanikten gelen Mübadil Türk nüfusu yerleşmiştir. Asırlık zeytin ağaçları ile Rumlardan kalan taş evler korunmuştur. Turistik bir köydür. M. Hakan

Y1922 📖: Kalamítsa / Kalámia

1877hk 📖: Kalamitsa

1519t 📖: Kalamiç [ Yun "sazlık" ]

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

1877hk 📖: Mirefti

Y1032 📖: Myrióphyton [ Yun "binbağlar" ]

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Mübadele ile Makedonya bölgesinden Müslüman Vlahlar yerleştirildi. Yunanistan göçmeni tâbiri asimilatif olabilir. Her mübâdil Türk değil idi. Manav

1928 📖: Yenice

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Bulgaristan göçmeni/Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Burada bir Rum Ortodoks Helen'in çiftliğinden bahsedilmiştir. Manav

1928 📖: Düğüncübaşı

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni (Pomak) yerleşimi

■ Halkı Drama'nın Mokreş (Livadero) köyünden mübadil olarak gelmiştir. SN

1909hb 📖: Feradanlı

1464 📖: Fahreddin / Ferhaddin Çiftliği

■ 20. yy başında Rum Ortodoks/Bulgaristan göçmeni yerleşimi. Bulgaristan göçmeni/Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ 93 harbi sonrasi Bulgaristan Sevlievo batisinda Dobromirka köyünden 1883'de çikan kafilelerin 1884 baharinda satin alarak kurdugu bir yerlesimdir. Manav

1665 📖: Horozköy

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Aya Anastasíya Manastırı Ege bölgesinin önemli Ortodoks dini ziyaret mekanlarından biri idi. SN

■ Aya Anastasya Kilisesi vardı. 1842 yılında 166 hâne Rum Ortodoks nüfus yaşamaktaydı ve köyde Müslüman yoktu. 1874’teki rakamlara göre ise köyde 250’nin altında Hristiyan hâne vardır . Bu köydeki Rum nüfusu da gözle görülür artış göstermiştir. Horosköy meskûnları çiftçidir ve aynı araziye yıl içinde birden fazla kez ekim yaparlar. Bu köy Aya Anastasya Manastırı ile tanınmaktaydı. Bu mâbedi inşaâ ettiren kişi Konstantin Artinoglou idi. Manav

1928 📖: Şirince

Y1922a 📖: Solmissós [ AnaD ]

1890hk 📖: Kirkince [ Yun Kenxrios? ]

1884s 📖: Çirkince

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Köyün en eski adı kef harfiyle yazılan Kirkince'dir. 'Çirkince' adı muhtemelen Rumca telaffuza nazire olarak Türkler tarafından kullanılmıştır. 1928'de İzmir Valiliği emriyle Şirince olarak düzeltilmiştir. ■ Kirkince'nin anlamı ve kökeni açık değildir. Antik Çağ'da Efes yöresinde bulunan Kenxrios deresi eğer (yaygın kanının aksine) Şirince deresi ise, ismin de doğal ses evrimi ve metatez yoluyla (Kinkri > Kirkin-ce) bundan türediği düşünülebilir. 1919-1922 Yunan işgali yıllarında, Kenxrios deresinin doğduğu dağın antik adından hareketle köye Solmissós adı verildi. ■ Gerek Kenxrios gerek Solmissós Yunan-öncesinden aktarılmış yer adlarıdır. Strabon'un aktardığı rivayete göre Efesliler tanrıça Artemis'in Kenxrios üzerindeki Ortygia ormanında doğduğuna inanırdı. SN

1877hk 📖: Kurudere

■ 20. yy başında Bulgar yerleşimi. Yunanistan göçmeni/Rumeli göçmeni yerleşimi

■ Köy halkı Yunanistan Drama İli Raşova köyünden gelen Pomaklar ve Bulgaristan Ortaköy (İvaylograd) köylerinden gelenlerden oluşmaktadır. orhan biricik

1928 📖: Karaoğlanlı

1915hb 📖: Karaoglania

■ 20. yy başında kısmen Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ İskân edilen mübâdillerin bir kısmının Serez'in Zilhova köyünden getirildikleri biliniyor. Diğer mübâdiller Serez'in diğer köylerinden olmalı. Manav

1891s 📖: Mütevelli Çiftliği

■ 20. yy başında kısmen Rum Ortodoks yerleşimi. Yunanistan göçmeni/Kürt-Sünni yerleşimi

1928 📖: Hacıhaliller

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

Y17 📖: Halônê [ Yun "harman yeri" ]

Y-350 📖: Elaphonnêsos [ Yun "geyik adası" ]

1665 📖: Paşa Adası (ada)

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Paşalimanı Paşa adasının limandır. Ada 20. yy'a dek Aloni veya Aloniso [Yun `harmanyeri adası`] adıyla anılırdı. Adı geçen paşa büyük olasılıkla 1571'de burada bir müddet kalan Kıbrıs fatihi Lala Mustafa Paşa olmalıdır. Adanın Rum nüfusu 1918 Mayıs ayında boşaltılmış, ada halkı Bandırma'da ikamete mecbur edilmiştir. SN

1902hk 📖: Xuxliya [ Yun xoxliás "büklümlü (salyangoz gibi helezoni)" ]

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

1928 📖: Hocalı

1902hk 📖: Papazlı

Y-100~a 📖: Hyrkánis

■ 20. yy başında kısmen Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Antik yazıtlarda görülen Hyrkanis adı, Pers egemenliği çağında İran'daki Hyrkania (Mazenderan ve Gilan) ülkesinden buraya iskan edilen bir koloniyi düşündürür. SN

1795h 📖: Rodya [ Yun rhódia "narlı" ]

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Yunanistan göçmeni/Girit göçmeni yerleşimi

■ 1905'te 450 Rum nüfusu ve Ayios Dimitrios kilisesi vardı. SN

■ 1924'te mübâdele ile Makedonyanın Tresino (Orma) ve Prebadište (Sosandra) köylerinden Pomaklar ile ayrıca Çingene ve Giritliler iskân edildi. Rodalılar ise Halkidikinin Nea Roda köyünde iskân edilmişlerdir. Manav

1901h 📖: Sergin | Sarakino

Y1871 📖: Sarakína [ Yun "arap kızı (veya arapoğlu)" ]

■ 20. yy başında Bulgar/Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Kasabanın kuzeybatı yakınında Ayios Georgios manastırı vardı. SN

■ Takriben 1913'te gelen Asenovgrada bağlı Çukurköylü Pomaklardan sonra mübâdele ile Dramanın Dračišta köyünden bir kafile burada iskân edildi. Kafilenin kalan kısmı da Bafranın Selemelik köyüne iskân edilmiştir. Manav

■ Mübadele ile Drama'nın Draçişte değil Drajenitski köyünden gelenler Sergen Ve Yenice köyüne iskan edilmişlerdir. Bulgaristan Asenovgrad Çukurköyün bulgarca adı zabırdo'dur. orhan biricik

1665 📖: Ardak / Erdek

Y-454 📖: Artákê [ Yun "çörekçe, tümsecik" ]

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Girit göçmeni/Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ 6. yy'da Theophanes ve Prokopios'un eserlerinde zikredilen kasaba, komşu Kyzikos'un gerilemesi üzerine geç Bizans döneminde ön plana çıkmıştır. (Ramsay 162). Adı muhtemelen Yun «ártos» `yuvarlak ekmek, çörek` sözcüğünden gelir. SN

■ Erdekteki Pomakları Bandırmaya bırakan gemide 7 çevre köyü berâber yolculuk etti (Ref: Kavala Kokolalı Pomak Ayşe) Manav

■ Halkın tamamına yakını Mübadele zamanında gelen Selanik ve Girit göçmenlere dayanır. Erdek merkezin nüfus yapısı;Yerli Manavlar, Selanik-Karacaovalı Pomaklar, Giritliler, Tikveşli Pomaklar, Romanlar, sonradan gelen Karadenizliler.

■ Artaki (Αρτάκη), Arta (Άρτα) adının küçültme halidir. Arta adının kökeni Latince "dar" anlamına gelen artus (arta, artum) sözcüğüdür. Epir bölgesinde de coğrafi olarak benzer (denize çıkışı göreli olarak dar), Arta adında bir yerleşim vardır. Tankut Beygu

Y1905 📖: Katátopos

1890hk 📖: Kataboz

1795h 📖: Katatopo | Şeytanköy [ Yun katotópos "aşağıyer" ]

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ 1905'te 725 Rum nüfusu ve Ayios Vasilios kilisesi vardı. 1924'te Serezli mübâdiller iskân edildi. SN

1795h 📖: Yivati [ Yun diavátis "yolcu, göçer" ]

1550 📖: Şahinbergos [ Yun pyrgos "kule" ]

■ 20. yy başında kısmen Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Cumhuriyet öncesinde Erdek yarımadasının tek Türk-Rum karışık köyü idi. 1905'te 145 Rum nüfusu ve Kimisis tou Theotokou kilisesi vardı. SN

■ Cumhuriyet öncesinde Erdek yarımadasının tek Müslüman-Rum Ortodoks karışık köyü idi. Manav

1902hk 📖: Kastel / Kestel [ Yun kástro "kale" ]

■ Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ 1905'te 540 Rum nüfusu ve Ayios Nikolaos kilisesi vardı. SN

1891s 📖: Karağollar

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

1665 1901h 📖Midya

Y1400~a 📖: Mêdeia

Y-399 📖: Salmydêssós / Mydêssós [ AnaD Salmudassa ]

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Antik Salmydessos adı, kasabanın 1 km kuzeyindeki Servez plajında korunmuştur. SN

■ Beldenin 800 mt. güneybatısında Jüstinyen dönemine (MS 527-565) ait Aya Nikola Manastırı bulunmaktadır. Uğur Güngör

1928 📖: Sultaniye

■ Yunanistan göçmeni yerleşimi

1928 📖: Beylik

■ Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Teselya'nın Yenişehir bölgesinden göçen Türkler tarafından iskân edilmiştir. metonio

1928 📖: Yeni Sarıbey

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

1795h 📖: Kurşunlu

Y-450 📖: Plákia [ Yun ]

■ 20. yy başında Rum Ortodoks/Kafkas göçmeni yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ 1905'te 420 Rum nüfusu ve Ayios Nikolaos kilisesi vardı. SN

1928 📖: Hotanlı

■ 20. yy başında Bulgaristan göçmeni yerleşimi. Kısmen Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ 1897 yılında Yunan hükümeti tarafından topraklarından çıkartılan Teselya-Yenişehir'li Yörükler tarafından toprak satın alınarak kurulmuş bir köydür. metonio

1928 📖: Celaliye

1909h 📖: Şahteros

1890hk 📖: Ksasteros

Y1400~ Y1400~Heksásteros [ Yun "yıldızlı" ]

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Halkı Ptolemaida yakınındaki Emporio köyünde iskân edilmiştir. Manav

Y1905 📖: Primikíri [ Yun ]

1890hk 📖: Kirmikir

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Kurtuluş Savaşı sonrasında köyü terk eden Rumların yerine, Batı Trakyadaki Drama şehrinden Türkler yerleştirilmiştir. M. Hakan

1909h 📖: Yalos [ Yun yialós "yalı" ]

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

1928 📖: Çeşnigir [ Tr "tadıcı" ]

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ 20. yy başında 500'ü aşkın Rum nüfusu vardı. SN

1909h 📖: Playa

1675 📖: Plagia [ Yun playiá "yamaç" ]

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Kavala'nın 50 km kuzeybatı istikâmetinde bulunan Boyova köyünden (Kastanoto) gelen mübâdiller iskân edildi. Karagöz yürükleri veya Atçekenler olarak bilinirler. SN

■ Playa'dan sonraki Ulus'tan önceki ismi Tepecik'tir. Enes K

1675 📖: Kalikratiya

Y630 📖: Kallikráteia [ Yun "güzelhisar" ]

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Mübadeleye dek Rum yerleşimidir. Rumlar Halkidiki'de Nea Kalikratia köyünü kurmuş, buradaki yerlerine ise Selaniğin Türk mübadilleri yerleşmiştir. metonio

Y1919 📖: Anô Arsoú / Aresoú [ Yun "yukarı beğendik" ]

1890hk 1946 📖Anarşa

■ 20. yy başında kısmen Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ 20. yy başında Rum ve Gacal yerleşimi. 1924 öncesi 950 Rum nüfusu vardi. Yunanistan'dan Grevenalı Helen, Arnavut ve Pomak mübâdil iskân edildi. Komedyen Cem Yılmaz'ın ana tarafında dedesi bu köydendir. Halkı Ptolemaida yakınındaki Emporio köyünde iskân edilmiştir. Manav

■ "Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi" ifadesi 30-40 yıl öncesi için doğruydu fakat şu an nüfusu 300 bini aşmış dev bir ilçenin mahallesi. Bugün orada yaşayanlara herhangi bir etnik / bölgesel aidiyet atfetmek biraz zor. Enes K

■ Yunanistan göçmeni yerleşimi

1890hk 📖: Akçapınar

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Kısmen Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ 1895 Yıllığı’na göre köy, bir bucak merkezi ve halkının tümünün Hıristiyan olduğu kayıtlıdır.Köyde Günümüzde Manavların dışında Yunanistan göçmenleri yaşamaktadır. Utku Oziz

Y1905 📖: Agináti | Sagináti

1890hk 📖: Ekizce

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Mübadeleyle Selanik'e bağlı Çırnallı köyünden gelen Türkler tarafından iskan edilmiş bir köydür. metonio

1665 1912h 📖Apolyond

Y17 📖: Apollônías (Rhyndakou) (göl) [ Yun "Apollonias kenti" ]

■ 20. yy başında kısmen Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Bergama kralı II. Attalos'un annesi Apollonias onuruna adlandırıldığını Strabon nakleder. SN

■ Selânikli mübâdil iskân edilmiştir. Manav

Y1890hk : Konstantinati [ Yun "Konstantin oğulları" ]

1604 📖: Çatalağıl

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ 20. yy başında 350 kadar Rum nüfusu vardı. SN

■ 1923 Lozan nüfus mübadelesi sırasında bu köyden 80 hanenin göç ettiği ve o dönemdeki adının Konstantinatoi olduğu. WALNUT

1890hk 📖: Hançerli

■ Kısmen Yunanistan göçmeni yerleşimi

1890hk 📖: Karacaova

■ Yunanistan göçmeni yerleşimi

1890hk 📖: Azadlı

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ 19. yy'da kurulan Azatlı Baruthanesi nedeniyle oluşmuş yerleşimdir. SN

■ Aya Yorgi/Azadlı. Mübâdele ile Drama'nın Kovitsa/Kozniçe/Koyca (Vathilakkos) köyünden muhtemelen Pomak iskân edildi. Manav

■ Koyça mübadilleri Türktür. Vasil Kançev, 1900lü yıllarda bu köyde 400 civarı Türkün yaşadığını yazar. metonio

1928 📖: Ayayorgi

Y1890hk : Ayios Yorgios [ Yun "aziz Yorgos" ]

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Drama'nın Kovitsa (Vathilakkos) köyünden gelen Türk ve Pomak mübadiller yerleştirilmiştir. SN

1911h 📖: Başköy

Y1905 📖: Bulgarati [ Yun "Bulgar oğulları" ]

1890hk 📖: Bulgarköy

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ 20. yy başında çobanlıkla uğraşan Rum nüfusun, eski bir tarihte Peloponnes'ten gelmiş Slav asıllılar olduğu rivayet edilir. SN

■ Patriyot yerleşimi. Grevena mübâdilleri iskân edilmistir. Manav

1928 📖: Dereköy

■ 20. yy başında kısmen Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Köyün Rumları Türkçe konuşuyorlardı.(Anagnostopulu,1997). Barkan'ın 16. Yüzyılda kulluk olarak bahsettiği köylerden birisidir. Utku Oziz

■ 1530'da Kite'ye bağlı 24 hâneli Sultan Murad Hüdâvendigar vakfına âit köy olarak kaydedilmiş. 1895'te ise 320 hâneye ulaşan Dereköy, 1700 kadar nüfusa sâhipti.16. asırda iki köle, dört oğluyla bir câriye otururmuş. 22 ağustos panayır günüymüş. Müslüman yerlileri Manav olmalı. Drama ve kısmen İskeçe'den mübâdil iskân edildi, Kavala Oreşe köylüleri Pomaktır. Belirsiz târihlerde Mudanya gibi Giritten iskân edilen Müslüman Helenler buraya takviye edilmiştir. Köyde yaşlı kuşak hâlen akıcı Girit helencesi konuşur. Helenistandaki eski sâkinleri Dereköyü unutmaz, bir kitap dâhi yazmışlar diye rivâyet edilir. 1855 senesindeki dikilen kilisesi, Rum Ortodokslar gidince 1972 senesine kadar câmii olarak kullanılmıştır. Ayazması Karaselvi mevkiinde hâlen görülebilir. Vodina Oslov köylüleri burayı beğenmedikleri için nakledilmişlerdir Manav

Eski adı: Aytodoros [ Yun áyios Theodóros ]

1890hk 📖: Tansara

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Çekilen Helen ordusu yüzünden endişeye kapılan Rum Ortodoks halkı öküzlerle Mudanyaya oradan gemiyle Tekfurdağına çıkmıştır. Türk dilli Helen köyüydü. Manav

1897h : Cebeci

Y961 📖: Manglavá [ Bul ]

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ 921 yılında Bulgar kralı Symeon bu yerde Bizanslıları yenmişti. Kemerburgaz ile Cebeci arasında şimdi kısmen Alibeyköy Barajının doldurduğu vadi yakın dönemde Manglava Boğazı olarak adlandırılırdı. SN

1928 📖: Eynesi

1912hk 📖: Aynasi

■ 20. yy başında Rumeli göçmeni yerleşimi. Kısmen Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ 1893 Plovdiv'den Rumeli muhaciri + 1924 Yunanistan mübadili yerlesimi. Manav

1917h 📖: Gümüşköy | Domuzdere

1890hk 📖: Domuzdere

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Selanikten Fuştanlı Pomaklar iskân edildi. Helence konuşmayı bilen mübâdiller Grevena tarafından gelmiş olmalı kendi aralarında birbirlerini patriyot ''hemşehri'' diye çağırırlar. Manav

1909hb 📖: Belgrad | Bahçeköy

Y1900~a 📖: Beligrádion | Belgradáki [ Yun "Belgradçık" ]

1521t 📖: Belgrad [ Srp "akkent" ]

■ 20. yy başında kısmen Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ I. Süleyman tarafından 1521'de Sırbistan'daki Belgrad'ın fethi münasebetiyle kurulmuştur. Sırpça olan isim `akşehir` anlamına gelir. SN

■ 1924 mübâdele ile Konstantia ve Fustan köylerinden. Manav

1360 📖: Filadar

Y1308 📖: Peladárion [ Yun ]

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Bizans döneminden kalma Rum yerleşimi halen terk edilmiş olup yeni yerleşim kurulmuştur. 1603-04 tarihli devşirme kayıtlarında Hıristiyan köyü olarak anılır. SN

■ 1303 senesinde gerçekleşen tekfur harpleri ve teslimiyetinden sonra Bursa ovasındaki Rum köylerinin bir kısmı, özel müsâde ile yerlerinde kalmışlar. Bursa kalesindeki Rumlara da Osmanlıyı övmeye gönderilmişler ve kale teslim olmuş (Bursa Araştırmaları Vakfı). 1924'de Vodinalı Pomaklarla Komotinili (Gümülcine) diğer mübâdiller iskân edildi. Rumların köyü ne vakit terkettikleri bilinmiyor, hepsi veya mühim bir kısmı Kapadokyalı, Pontoslu ve Doğu Trakyalı Helen mültecilerle Edessanın en büyük köylerinden Exaplatanos (Slavca ismi Kapinja) köyüne iskân edilmişler. Filadar, çevresindeki Susurluk, Çeltik ve Ulubad ile 1780 târihli Fransız haritasının birinde görülmektedir. Manav

1521t 📖: Timurtaş

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Yerel rivayete göre Rum köyü Sultan I Murat zamanında çeşitli yerlerden gelen Rumların iskanı ile kurulmuş idi. Adı en azından 16. yy'dan beri Türkçe Demirtaş olarak geçer. SN

■ Bursa ovası üzerinde bulunan kasabada Yunanistan'ın Drama kentine bağlı Kırlar, Himmetli, Bucak, Durak, Türkmenler, Karamanlı ve Bekleşi köyleri ile Langaza'ya bağlı Gırmıç köyünden Muhacirler gelmiştir. Ayrıca daha sonraları Yugoslavya'dan Bektaşi Arnavutlar ile Bulgaristan'dan da Muhacirler yerleşmiştir. Berkay

1928 📖: Koru

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Drama mübadilleri yerleştirilmiştir. SN

■ Rum halkı Ptolemaida yakınındaki Emporio köyünde iskân edilmiştir. Manav

1890hk 📖: BüyükBakkalköy

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

1890hk 📖: Kadıköy

■ 20. yy başında Gürcü yerleşimi. Kısmen Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Gürcü köyü olarak kurulmuştur. 1924 yılında mübadil Türkler de yerleşmiştir ve köyün çoğunluğunu oluşturmaktadırlar. metonio

1928 📖: Hacımehmet

Y1905 📖: Áyios Xaralámbos [ Yun "aziz Haralambos" ]

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Köy 18. yy'da Margaritopoulos ve Kociyorgos aileleri tarafından kurulmuş ve Yunan anakarasından göçmenlerle iskân edilmişti. SN

■ Drama'nın Demirciören (Peristeria) köyünden getirilen mübâdiller burada oturur. Manav

1901h 📖: Paşaköy

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ 1922'de boşaltılan köy Türkçeyi ana dil seviyesinde konuşurdu. Takriben 500 hâneli 3500 nüfuslu idi. Mora'dan gelip köyü kurdukları anlatılmakta. Manavlar ile yakın ilişkileri vardı. Kavala çevresinde belli köylerde yerleştiler. Mübadele ile Doyranlılar buraya iskân edildi. Manav

1928 📖: Elmalık

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Çiftlikköy ile bu köy arasında bulunan Elmalık Kalesi Bizans dönemine aittir. SN

■ Drama'nın Demirciören (Peristeria) köyünden getirilen mübâdiller burada oturur. CHP politikacılarından Muharrem İnce bu köylüdür. Manav

1548 E1902 📖Çengiler [ Tr "çalgıcılar, Çingeneler" ]

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi. Yunanistan göçmeni/Bulgaristan göçmeni yerleşimi

■ 20. yy başında 5.000'e yakın Ermeni nüfusu olan köyde Surp Minas ve Surp Anardzad kiliseleri ile toplam 900 öğrencinin devam ettigi Hripsimyan ve Mesropyan okulları bulunuyordu. İpekböcekçiliği ve zeytincilik gelişmişti. Sona Derebeyian'ın 1973 Paris basımı mufassal Çengiler Tarihi'ne göre Çengiler adının ilk kaydedildiği tarih 1548 idi. 1948 yılında Sugören olarak değiştirildi. SN

■ Harutyun Aleksanyan 1857 Çengiler doğumlu Ermeni Osmanlı tiyatro sanatçısı. IraTzourou

■ Bulgaristan/Şumnu ve Yunanistan/Serez ile Demirhisar göçmenleri bulunmaktadır. metonio

1928 📖: Ortaköy

E1902 📖: Xaruk

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ 19. yy sonunda 200 hane Ermeni nüfusu ve Meryemana kilisesi vardı. Rivayete göre köy 17. yy'da kurulmuştu. SN

■ Helenistan'ın Makedonya bölgesinde bulunan Vodina'dan getirilen mübâdil Slavlar iskân edilmiştir. Manav

■ Cumhuriyetin ilanından sonra ilk olarak Yunanistan'ın Vodina kentinden gelen Muhacirler köye yerleşir. Ardından Boşnaklar ve Bektaşi Arnavutlar'da köye yerleşir. Berkay

1928 📖: Dimboz

1303 📖: Dinboz [ Yun ]

■ 20. yy başında Bulgaristan göçmeni yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Bursa ile Yenişehir arasındaki boğazı kontrol eden Denboz Kalesindeki muharebede Aydoğdu Bey'in şehit olduğunu Aşıkpaşazade Tarihi anlatır. SN

1902a 📖: Kılıç

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ 20. yy başında 500 Ermeni nüfusu ve Surp Sarkis kilisesi vardı. Eski haritalarda buraya yakın görünen Çağşak köyünün yerini tespit etmek mümkün olmadı. SN

■ Kocaeli vilayetinin Yalakabad kazasına bağlı Şağşak ve Kılıç karyelerinde sakin Ermeni ve Rum zimmilerin her sene kiraz mevsiminde beşer yüz çeki odun keserek istenilen iskeleye indirmek şartıyla hıdemat-ı şakka ve yave cizyelerinden muaf olduklarına dair ellerinde ferman var iken (1672) deyar heyran

■ Ermeniler köyü terk ettikten sonra Yunanistan (veya Bulgaristan?) göçmeni Türkler tarafından iskan edilmiştir. metonio

1521t 📖: Atoğlanı

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Raymond Kevorkian The Armenian Genocide: A Complete History sayfa 563: Ermeni yerleşim yeri olarak 2500 nüfuslu köy "Ceran" adı ile bilgi verilmiş IraTzourou

■ Mübâdele ile Helen Makedonyasının Bizovo, Kapiyani vb. köylerinden Pomaklar iskân edildi. Manav

1890hk 📖: Kızderbent

1536 📖: Derbendi Kazıklu

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Matrakçı Nasuh'un 1534-36 olaylarını anlatan Menazil-i Sefer-i Irakeyn eserinde Derbend-i Kazıklu olarak gecer ve İznik'i gösteren minyatürde yer alır. SN

■ Köy halkı kendilerini Türk olarak biliyor ve sülale lakapları slavca değildir.Yukarıda yazılan Pomak oldukları bilgisi doğru değildir. Birgocmen

■ Georgi Popayanov dışında Lekani veya Darova'ya kimse Pomak dememiş. Ayrıca Vasil Kunçov, 1900 yılına ait kayıtlarda Lekanide 350, Darıova-Darovo'da 100 Türkün yaşadığını söyler. Sarışaban yöresi mübadilleri ağırlıkla Türk kökenliyken neden buralarda bir çok yer ısrarla Pomak gösterilir anlamış değilim. metonio

■ 18. asırda Ohrid-Bitola bölgesinden gelmiş göçmenlerin iskân edildiği Slav köyü Rum Ortodoks kilisesine bağlıydı. Mübâdale ile Kavala yakınlarındaki Sarışaban kasabasının Darovo (Kechrokampos), Kozluca (Ano Karyofito) ile Muncinos (Osmanlı resmi kaydında Mencus bugünkü ismi Lekani) köylüleri yerleştirildi. Manav

1890hk 📖: Merdigöz

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Mübâdele ile Selânik köylerinden âileler iskân edildi. Mübâdillerin içinde Çingeneler de mevcuttu. 1932'de Yörükler eklendi. Köyün müzesi bulunur. Manav

1910h 📖: Pamucak | Derbend

1890hk 📖: Pambucak

■ 20. yy başında Bulgar yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Köyün Ortodoks halkı 19. yy sonundaki mezhep ihtilafında Bulgar kilisesini benimsedi; 1914'te topluca Bulgaristan'a göçtüler. SN

■ İzmite giden derbendin (yolun) bakımını sağlamakla görevli olan köy bazı haraçlardan muaf idi. Arazi Yunus Bey kızı Hatice Sultan’ın vakfina kayıtlı iken 15. asırda mülklükten çıkmış. fakat Sultan II.Bayezıd devrinde tekrar vakfa devredilmilştir. Slav dilli olan Rum Ortodoks köyü 16. asırda bir seyyah tarafından Sırp yerleşimi olarak târif edilmiştir. 1908 salnâmesine göre Yenişehir kazasına tâbii olan köyde 184 hâne vardı. Bursa Derbent’e yerleşen Kilkisli mübâdiller gemi ile Tekirdağ’a getirilmişler, sonra yine gemi ile İzmit’e, daha sonra trenle Bilecik’e ve nihayet araba ile Yenişehir’e ulaştılar. Kilkis'in Paprat (Pontokerasia) köyünden mübâdil iskân edildi. 1927 senesindeki 451 nüfus sayılan Derbent'te Çingene olan mübâdiller bir târihte İznik'e taşınmaya başlamışlardır. Kilise kalıntıları köyün doğu tarafındadır. Manav

1890hk 📖: Mihaliç [ Yun Mixalitsa "Küçük Mikail" ]

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ 1912'de 1300 nüfuslu köy tahminen 17. asırda kurulmuş. Helence ibâreli çeşme kitabesinde 1674 târihi tespit edilmiştir. Doğusunda ve batısında kalan vâdilerde paşasuyu su kemeri ile küçük bir kilisenin de olduğu Ayazma bulunur. 1921'de Rumlar kaçınca 5-6 Pomak muhâcir bâzı evlere yerleşmiş. 1924'te Drama ile İskeçe arasındaki Kimler, Arpacık, Bayramlı, Kızbük, Yeni Köy (Neochori), Hüseyin (İoniko), Hocalar (Stavrochori), Demirtaş (Sidiropetra), Mahmudlu (Dafnonas) köylerinden 150 hâne mübâdiller yerleştirilince sağlam evleri kullanan Pomakların elinden alınmış. Üzüm bağlarını kesip tütün ekmişler. Tatar İhsaniye köyüne tütün kırmaya giderken, devlet de ev yapmaları için kendilerine mali destek vermiştir. Menteşe Mebusu Esat Efendi, mübadillerin sayısı, iskân faaliyetleri ve vekâletin çalışmaları hakkında kendisinin verdiği gensoru önergesinin 30.10.1924 tarihinde görüşülmesinde İzmit’e gönderilen tütüncülük yapan Drama’nın Yeniköy ve Hüseyinköy mübadillerinden 36 hane halkı inşaat mevsiminin geçmesi, kendilerine gösterilen köylerin harap ve yıkık olmaları yanı sıra sadece tütün yetiştirmekten anlamalarına rağmen Gündoğdu köyü topraklarının tütün ekimine uygun olmaması nedeniyle iskân haklarından vazgeçerek Pendik, Kartal, Beykoz taraflarına gittiklerini ve burada ev kiralayarak tütün ziraatıyla meşgul olmaya başlayarak kendilerini sefaletten kurtarmaya başladıkları sırada vekâletin verdiği emir ile yerlerini izinsiz terk ettikleri gerekçesiyle İzmit’teki o harap köylere geri götürüldüklerini söylemiştir. Manav

1910h 📖: Karatepe | Rumköyü

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ 20. yy başında 200 âileden oluşan 1500 nüfuslu Rum yerleşimi. 19. asrın sonunda Doğan Tepe mevkiine Laz muhâcirler geldi. Haziran 1921'e tüm bölge Rumları gibi kuvvacı çetecilerden kaçan Karatepeliler İzmitten gemiyle Midilliye götürülüp Moria köyünde kısa bir süre kaldıktan Peloponnesteki Chylokastro köyüne geçirilirler. Bir senelik sefâletten sonra 1924 senesinde İskeçede mübâdele edilmiş Müslümandan kalma bir kaç yerli Helenin oturduğu Yeniköye iskân edildiler. Gerideki kâfilenin çoğu Volosa geçti, hastalar, düşkünler evlenenler Chylokastroda kalmış. Karatepeye 1923 senesinde İskeçe'nin Gabrovo (Kallithea) mahallesinden getirilen köylüler iskân edilmiştir. Manav

1910h 📖: Vezirhan

■ 20. yy başında kısmen Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Mübâdele ile Helen Makedonyasının Bizovo ve Kapiyani köylerinden ve Dramadan Pomaklar iskân edilmiştir. O bölgede toplamda 26 Pomak köyü bulunuyordu 1923 senesine kadar. Bizovolular hırçın olup sütlü börek yapmada mahâretlidir. Manav

1891a 1915h 📖Arslanbey

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ 19. yy sonunda 3000 kadar nüfuslu bir Ermeni kasabası idi. Ünlü dilci Hraçya Acaryan, Aslanbeg Ermeni lehçesi üzerine 1898'de kapsamlı bir makale yazmıştır. SN

■ 1905 yılında 2300 nüfusluydu. Halkı Kullar'da kurulan çuha fabrikasında işçiydi. Hatta çuha fabrikasında çalışanlar tehcirden muaf tutulmuşlardı. Bu fabrikada çalışmaya getirilen Zenciler yörenin havasına uyum sağlayamadıkları için Hicaz taraflarına gönderilmeleri kararı alınmıştır. Drama’nın Zağriç, Şevkler, Nusretli köylerindengelen mübâdillerden öncelikle 187 hâne yerleştirilmiştir. Talat Paşa’nın notlarındada Ermenilerden metruk hâne sayısı 180 olarak verilmiştir. Mübâdillerin Arslanbey’i beğenmedikleri Zağriç ve Şevkler köylerinden gelen 110 hâneden 668 kişilik kafileden 89 hâneden 575 kişi Arslanbey’in harap veyıkık olması nedeniyle burayı yerleşime uygun görmeyerek iskân haklarından vazgeçerek Malatya’ya gitmişlerdir. Maddi durumu iyi olmayan 21 hâneden 83 kişi ise Arslanbey’e iskân edilmiştir. Manav

1910h 📖: Nusretiye | Tatarköyü

■ 20. yy başında Gürcü/Kırım veya Volga Tatarı yerleşimi. Kısmen Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ 15 hâne olarak kurulan köyde ilk başta Tatarlar iskan edildi. Abaza ve Gürcüler gelince Tatar halkı buradan ayrıldı. 1925 yılına kadar Derbent’e bağlı Nusretiye köyüne 76 hâne 302 kişilik Drama’nın Horozlu, Zağriç köylerinden gelen mübadiller yerleştirilmiştir. Drama mübadillerinin bir kısmı da Gürcülerin iskânlı olduğu Derbent Eşmesine (Eşme Ahmediye) yerleştirilmiştir. Manav

1910h 📖: Eşme Gayrimüslim

■ Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Kısmen Manav yerleşimi. Saltıklılı mübâdiller iskan edildi. Köydeki Manavların ne zamandan beri burada oturduğu tespit edilmeli. Manav

1928 📖: Doğantepe

■ Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ İskeçe'nin Çakırlı ve Ada köyleri ile Kavalali mübâdiller iskân edildi. Manav

1928 📖: Serdivan [ Tr "başbucak" ]

Y1900~ 📖: Petrádes [ Yun "taşlıklar" ]

■ 20. yy başında kısmen Rum Ortodoks yerleşimi. Kısmen Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ 2008'de ilçe oldu. SN

■ 1924 yılında yapılan mübadelede Serdivan'a şimdiki Yunanistan Drama vilayetine bağlı Raholika/Ravika köyünden ilk muhacirler yerleştirilir. Ravika'nın şimdiki adı Kalifitos'dur. ekaragoz

■ 1928’de Arnavutluk’tan, 1934 yılında da Bulgaristan, Yugoslavya ve Kocacık’tan, 1948’de Karadeniz’den ( Trabzon ve Rize) 1951’de yine Bulgaristan ve Yugoslavya’dan gelen göçmenler sebebi ile her geçen gün artmıştır.

■ Bilinen ilk sâkinleri Kürdlerdir. Osmanlıda "Şıhbızınlı Türkmân Ekrâdı" tâbir edilirdi. İsmi vaktinde etraftaki çiftliklerin, köylerin tâbii olduğu divanlardan en büyüğü olabileceğini düşündürüyor. Kandıra ve İzmit köylerine dağılan Kürdler yerlileşmiştir. Bölge Kürdleri sâdece Akyazıda toplu kalmayı başarmışsa da Kürdçe azalmıştır. 1790 itibâriyle Moralı/Tesalyalı Helenler yerleşmeye başlamış. Rumların oturduğu kadim Serdivan bugünkü Serdivan merkezinden 3-4 km batı istikâmetindeydi bugün yeller esiyor yerinde. Mübâdele ile Rakovo (Kratero) köylüleri iskân edilmişti. 1900/01 tarihli belgelerden anlaşıldığı üzere de Adapazarı yakınlarında Gökçeviran’da (Gökviran) Fransız uyruklu Emil Bodvin’in kuruttuğu bataklığa Boşnak muhacirlerinin el koyması üzerine tazminat talebi ile karşılaşarak, bedeli Fenerler hâsılatından ödenmek üzere satın alınmak61 zorunda kalınmıştı. Evrak. Adapazarı kasabasında iskan edilen Bosna, Kırım ve Rumeli muhacirlerine ait arazi civarındaki Gökçeviran Gölü'nün kurutulması çalışmaları için sarfedilmesi gereken paranın temin edilerek mezkur muhacirlerin sefaletten kurtarılmaları. H-03-09-1326 Kaymas kazası Serdivan köyünden Tamaç Yorgi'yi meşe sopası vurarak öldüren Kosti'nin kefaletle serbest bırakılmayıp mahbusiyetinin devamı ve küreğe konulnması. H-15-08-1277 Kaymas kazasına tabi Serdivan karyesi sakinlerinden Yusuf'un İslam Dini'ne girmesi sebebiyle sabık Kocabaşı Bakkaloğlu Hacı Ligor ve arkadaşlarınca evi yakılarak parasının alınıp alınmadığının tahkik ve işarı. H-17-01-1276 Manav

1928 📖: Değişviran

■ Kısmen Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ 19. yy.da Nogaylar tarafından kurulmuştur. Nogaylar, Mısırlılar ve Yunanistan göçmenleri yerleşmiştir. cosmopolitan