Ağartı mahalle
-
Tuşba (
Timar bucağı) -
Van■ Köy yakınında Urartu çağından kalan Ayanis Kalesi bulunur.
SN■ Kalede 1989 yılından beri devam eden kazı çalışmaları sonucu burasının Urartu kralı II. Rusa dönemine ait Rusai.uru.tur adlı yazlık başkent olduğu anlaşılmıştır.
ahmet uhri■ Kuresıni Azeri değildir. Sevan bey lütfen bunu Van'dan birilerine sorun. Diyin ki Kuresıniler kendilerini ne olarak tanıtır, hangi dili konuşur?
Qazi■ Osmanlı devrinde Türkmenler ile Ermenilerin beraber yaşadığı bir köydü. Ermeniler buraya Ayanıs, Türkmenler ise Eyanıs derdi. Günümüzde Karakoyunlu Türkmenleri ile Küresünni Azeri Türkmenleri yaşamaktadır.
Murat Çolak■ Bugüne kadar Türk veya Kürt fark etmeden hangi Vanlıya Küresünniler hakkında soru sorduysam, ya "Acem/Ecem", ya "Azeri/Azerbaycanlı/Azerbaycan Türkü", ya da sadece Türk dediler.
metonio■ Koord: 38° 42' 9'' D, 43° 12' 45'' K
Akbulak köy
-
Akyaka -
Kars■ Köy halkı Azeriler ile Terekemelerden oluşmaktadır. Köydeki Azeriler ve Terekemeler Ermenistan'ın Şirak vilayetinden gelmişlerdir.
Cemil■ Koord: 40° 49' 36'' D, 43° 39' 21'' K
Akyaka ilçe
-
Akyaka -
Kars■ Daha önce Çetindurak (Baş Şüregel) kasabasında olan Şüregel kaza merkezi Cumhuriyetten sonra şimdiki yeri olan Kızılçakçak köyüne taşındı. İlçe nüfusunun tamamına yakını 1920 ertesinde bugünkü Ermenistan topraklarından göçen Şii Azeriler ile Sünni Terekemelerden oluşur.
SN■ Akyaka ilçesinde Kürt veya "Yerli" zümreden Türk yoktur. Türkiyedeki 60-61 bin Akyaka'lının üçte ikisi Karapapak, üçte biri Şii Azeridir.
metonio■ Ülkemizde Akyaka kütüğüne kayıtlı vatandaşların sayısı 2021 adnk'a göre 62.409 kişidir.. Bu nüfusun %50'si Azerilerden, %45 oranında Terekemelerden kalan %5 ise yerli denilen grup ile Kürtlerden oluşmaktadır.
Cemil■ Koord: 40° 44' 25'' D, 43° 37' 26'' K
Alaköy mahalle
-
Tuşba (
Timar bucağı) -
Van■ Sadece Vartan Areveltsi Tarih’inde görülen Analür adının buraya ait olup olmadığı açık değildir.
SN■ Koord: 38° 40' 29'' D, 43° 14' 34'' K
Aliköse köy
-
Tuzluca -
Iğdır■ 20. yy başında
Azeri yerleşimi. Kısmen
Azeri yerleşimi
■ Köye Alekose derler. Alekose (Türkçe anlamı Köse Ali), Redkan aşiretinden Koseyi sülalesinin sekizinci kuşak dedesidir. Koseyi sülalesi günümüzde Ağrı ve Muş köylerine dağılmış.
Mar(d)astan■ Koord: 39° 52' 58'' D, 43° 36' 49'' K
Aralık ilçe
-
Aralık -
Iğdır■ Yaşlılar Başan derler.
Qazi■ İlçe merkezindeki Türkler ezici çoğunluk olsa da, köylerdeki Kürtler çoğunluğa sahiptir.
Eftalit■ Koord: 39° 52' 31'' D, 44° 30' 54'' K
Arpaçay ilçe
-
Arpaçay -
Kars 1704z 1930h 📖:
Zaruşad (idari bölge)
■ Ğevond Alişan’a göre 2. yy’da kral Ardaşes’in kuzey illeri yöneticisi olan oğlu Zareh’in adını taşıyan Zarehaşad kenti olmalıdır. Erciş yöresindeki Zarişad kenti ayrıdır. • Kars’a bağlı Arpaçay ile Ardahan’a bağlı Çıldır ilçeleri Terekeme veya Karapapak topluluğun yurdudur. Çoğu 1828 harbinden sonra Rus egemenliğine giren Gürcistan'dan göçmüştür. Kültürleri Azerilere yakın fakat mezhepleri Sünnidir.
SN■ © 12.09.1704 Kars eyaletinin Zaruşad Sancağı şimdiki mutasarrıf Mehmed'in ceddi Mehmed tarafından haricten beşyüz kadar aşiret getirilerek şenlendirilmiş olmasına mükafaten kendine ihsan olunmuş..
deyar heyran■ Gürcüce: Tzinubani (წინუბანი) - Ön Mahalle. ''Sula Zariştiani'' (სულა ზარიშტიანი) adı da kullanılırdı.
GEO■ Nüfusu Karapapaklar (Terekemeler), Şii Azeriler, Kars çevresinden Yerliler ile daha sonra Erivan(Revan)'dan Kürtler oluşturur.
■ Kütüğe göre Türkiyedeki 120-121 bin Arpaçaylı %89 oranında Türk, oranında Kürt topluluklarından müteşekkildir. Alt kimliklere bölünecek olursa %56 Karapapak, %26 Yerli ve Ahıska göçmeni, Kürt ve %7 Azerbaycanlıdır.
metonio■ Koord: 40° 50' 52'' D, 43° 19' 42'' K
Aslanhane köy
-
Akyaka -
Kars■ Eski köy kısmen Arpaçay baraj gölü altında kalmıştır. Köy halkı sınırın hemen karşı tarafında bulunan şimdi metruk Vartanlu köyünden göçen Azerilerden (Terekeme?) oluşur. Bu yer, Vanadzor (eski Kirovakan) kentinin mahallesi olan meşhur Vartanlu (Xndzorud) kasabası değildir.
SN■ Köy halkının tamamı Vartanlı bölgesinden gelen Azerilerden oluşmaktadır.
Cemil■ Koord: 40° 38' 14'' D, 43° 41' 52'' K
Aşağıçarıkçı köy
-
Iğdır Merkez -
Iğdır■ Çarıkçı veya Dünbüllü adıyla anılan topluluğun Iğdır’daki altı köyünden biridir. İran’da Hoy bölgesinden göçtükleri anlatılır.
SN■ Koord: 39° 56' 26'' D, 43° 56' 49'' K
Bacıoğlu köy
-
Arpaçay -
Kars■ Sınırın karşı tarafında Gümrü yakınında olan eski Bacıoğlu (şimdi Haykavan) köyü muhacirleri tarafından 1920 sonrasında kurulan köydür.
SN■ Arpaçay ilçesinin Bacıoğlu, Başgedikler, Meydancık, Taşdere ve Yağkesen köylerinde Şiî (Caferî) mezhebinden olan Azerîler yaşamaktadır.
zdm■ Koord: 40° 55' 32'' D, 43° 35' 27'' K
Bardakçı mahalle
-
Tuşba -
Van■ 1915 yılında gerçekleşen Zeve köyü katliamından kaçabilen Müslüman Türk ailelerin bir kısmı ismi geçen köyün mezrası olan Çraşen'e (günümüzde adı Bardakçı) yerleşti.
metonio■ Köy halkı Karakoyunlu Türkmenleri ile Küresünni Azerbaycan Türkleri'nin beraber yaşadığı bir köydür.
Murat Çolak■ Koord: 38° 34' 14'' D, 43° 15' 47'' K
Beyüzümü mahalle
-
Tuşba -
Van■ Önceden Ermeni yerleşimi olan mahalllede sonradan Azeri yani Acemler bulunmaktaydı. Şu anda ise mahallede Kürt ve Azeriler yaşamakta.
Serbaz■ Koord: 38° 31' 45'' D, 43° 22' 19'' K
Bostaniçi mahalle
-
İpekyolu -
Van■ 1912’de 135 hane Ermeni nüfusu vardı. (VanV 22).
SN■ Ermenilerin tehcir edilmesinden sonra mahalleye Küresünni Azerbaycan Türkleri yerleşti. Son yirmi yıl içinde de Kürt göçü aldı. Günümüzde Azerbaycan Türkleri ile Kürtler yaşıyor.
Murat Çolak■ Koord: 38° 32' 36'' D, 43° 25' 49'' K
BüyükDurduran köy
-
Akyaka -
Kars■ Büyükdurduran 1928 yılında köy olmuştur. Ermenistan'ın Şirak vilayetinden gelen Azeriler tarafından kurulmuş ve halen Azeri yerleşimidir.
Cemil■ Koord: 40° 47' 53'' D, 43° 40' 35'' K
BüyükPirveli köy
-
Akyaka -
Kars■ 20. yy başında
Ermeni yerleşimi. Şimdi
Azeri yerleşimi
■ Köy halkı Azerilerden oluşmaktadır. Fakat çok az bir Kürt nüfusu da köyde bulunmaktadır.
Cemil■ Koord: 40° 41' 18'' D, 43° 39' 24'' K
Çayırözü köy
-
Merzifon (
Sarıbuğday bucağı) -
Amasya■ 1925 tarihli askeri haritada bu yerde harap surumda Nixoros (Nihorus) köyü ve ırmağın güney yakasında Kürdler Köyü görünür.
SN■ Koord: 40° 47' 21'' D, 35° 28' 5'' K
Çetindurak köy
-
Akyaka -
Kars■ Ani kentinin inşasından önce, 890-928 yıllarında Şirak ilinin ve Pakraduni/Bagratlı hanedanının başkenti olan Şirakavan (daha eski adı Yerazgavors) kentidir. Ünlü matematikçi ve doğa bilimci Anania Şirakatsi’nin burada doğduğu sanılır. 892’de inşa edilen Amenapırgiç katedrali 1950’lere dek metruk fakat ayakta iken şimdi tek duvarı kalmıştır. Sınırın karşı yanındaki iki köye 1921’den sonra Şirakavan ve Yerazkavors adları verilmiştir. ■ Osmanlı devrinde Şüregel nahiyesi merkezi idi. Arpaçay-Akyaka-Ani ve Gümrü bölgelerini kapsayan Şirak ili Ermeni tarihçilerince 4. yy’dan itibaren anılır.
SN■ Köy halkı Ermenistan'ın Şirak vilayetinden gelen Azeriler ile Terekemelerden oluşmaktadır.
Cemil■ Koord: 40° 41' 34'' D, 43° 44' 8'' K
Çubuklu mahalle
-
Özalp (
Dorutay bucağı) -
Van■ Kürt (Cemaldini, Kuresıni, Redki) yerleşimi.
Qazi■ Köyde üç Kürt aşireti (Cemaldini, Redki, Pinyanişi vb.) ve Küresünniler bulunmaktadır. Pinaşi'lerden Mala İmam sülalesine bağlı Özbilgin'lerin dediğine göre köyün yerlisinin yüzde sekseni Acem (Küresünni) imiş. Köy dışındaki köylülerin çoğunun Küresünni olması da bunu kanıtlıyor olabilir.
metonio■ Koord: 38° 46' 14'' D, 44° 1' 24'' K
Duraklı köy
-
Akyaka (
Başgedikler bucağı) -
Kars■ Nüfusu Karapapak Türkleri, Azeri ve Kürdlerden oluşmaktadır. [Emre]
SN■ Köy halkı Terekemelerden oluşmaktadır. Fakat çok az miktarda Azeri ve Kürt nüfusu da bulunmaktadır.
Cemil■ Koord: 40° 43' 47'' D, 43° 30' 34'' K
Eğrekdere köy
-
Tuzluca -
Iğdır■ 1886 Rus nüfus sayımında köyde 19 hanede 128 Azeri nüfusu yaşıyordu. Kürtler köye yakın dönemde yerleşmiştir.
Necmettin Kabirli■ Koord: 40° 0' 10'' D, 43° 38' 26'' K
Elmalık köy
-
Tuzluca -
Iğdır■ 20. yy başında
Azeri yerleşimi. Şimdi
Azeri yerleşimi
■ Şimdi Tuzluca ilçesine dahil olan yerleşim birimlerinden Tuzluca ilçe merkezi, Güllüce ve Mollakamer köylerinin tamamı, Abbasgöl köyünün çoğunluğu Ermenilerden oluşuyordu. 19 yy. ve 20 yy. başında Çarlık Rusya kayıtlarında Tuzluca ilçesindeki diğer yerleşim birimlerinde hiç bir Ermeni nüfus kaydı yoktur.)
Necmettin Kabirli■ Koord: 39° 59' 4'' D, 43° 33' 51'' K
Enginalan köy
-
Iğdır Merkez -
Iğdır■ Enginalan köyü Ermeniler'in tehciri ile 1937 yılına kadar boş kaldı. Sonrasında Bulgaristan'dan gelen Balkan Türkler'i buraya yerleştirildi. Hatta Iğdır Balkan Türkler'i adında dernekleri bile vardır ve her sene Hıdırellez kutlamaları yapılır burada. Köy Bulgaristan Türkleri'nin köyüdür.
Alper Karaca■ 1935 yılında 901 Türkçe anadilli Azerbaycanlı yaşamaktadır. Balkan muhacirleri buraya geldiğinde köy boş değildi. Cumhuriyetin ilk yıllarında kuzeydoğu Bulgaristan'dan gelen Türk göçmenler buraya ve Iğdır Merkez'de bir mahalleye yerleştirilmiştir. Ağırlıkla Razgrad ve Varna civarından gelinmiştir.
metonio■ Koord: 39° 57' 54'' D, 44° 1' 45'' K
Erciş ilçe
-
Erciş -
Van A870 📖:
Erciş (başka yer)
■ Çelebibağı açığında bulunan eski Erciş kalesinin Van Gölüne batması üzerine ilçe merkezi 19. yy’dan önce şimdiki yeri olan Agants/Egans köyüne taşınmıştır. • İlçedeki eski adların yaklaşık yarısı Ermenice, birkaçı Kürtçe, diğerleri Türkçedir. Ermeni nüfusun büyük bölümü 1828 harbinde Rusya’ya göçtü, boşalan köylere Rusyadan göçen Azeri Türkleri iskân edildi, ıssızlaşan Zilan vadisine ise Haydaranlı Kürtleri yerleşti. 19. yy sonunda toplam 120 civarında köyün 20 kadarının nüfusu Ermeni idi. Zilan vadisindeki Kürt köylerinin çoğu 1930 katliamından sonra terk edilmiştir.
SN■ Erciş adının en eski sesletilişi olasılıkla, burada kurulu bulunan ve Urartu kralı Argişti dönemine tarihlenen kaleden gelmektedir. Urartu yazılı belgelerinde Erciş civarında Argiştihinili (Argişti'nin kenti/şehri) adlı bir yerleşimin bulunduğu belirtilmektedir. Sonuç olarak Erciş adı Urartu kralı Argişti'nin isminden bozma olabilir.
ahmet uhri■ © 22.01.1863 Erzurum ve Hakkari eyaletleri dahilinde kain Malazgird, Sarısu, Patnos ve Erciş kazalarında meskun Hasnanlı ve Haydaranlı Aşiretleri aralarındaki husumetten doğan olayları önlemek üzere Anadolu Ordusu tarafından Miralay İsmail Bey'in görevlendirildiği.
deyar heyran■ Yoğun bir Azeri kökenli nüfusu olan Erciş'te Kürtler, Kırgızlar ve az sayıda Romanlar da yaşamaktadır.
■ Koord: 39° 1' 47'' D, 43° 21' 35'' K
Esenyayla köy
-
Akyaka -
Kars■ 20. yy başında
Ermeni yerleşimi. Şimdi
Azeri yerleşimi
■ Vartanlı bölgesinden gelen Azerbaycan Türkleri köy nüfusunun tamamını oluşturmaktadır. [Emre]
SN■ Koord: 40° 44' 25'' D, 43° 40' 21'' K
Evci köy
-
Iğdır Merkez -
Iğdır■ 20. yy başında
Ermeni yerleşimi. Şimdi
Azeri yerleşimi
■ 19. yy sonunda 1277 Ermeni nüfusu ve Surp Sarkis kilisesi vardı.
SN■ Ermenilerin tehcir edilmesiyle köye Azeri Türkleri yerleşti. Iğdır ovasında olması sebebiyle rahatlıkla modern tarım yapılabilmektedir. Köyde çalışmaya gelen ve geçici kalan Kürtler var lakin bu köyün yapısını değiştirmez.
Alper Karaca■ Koord: 39° 59' 39'' D, 44° 4' 54'' K
Fındıklı mahalle (Amasya bağ)
-
Amasya Merkez -
Amasya■ 1911 tarihli belgede Amasya metropolitliğine bağlı 451 nüfuslu Rum yerleşimi olan Fındıklı köyü burası olmalıdır.
SN■ Koord: 40° 42' 48'' D, 35° 47' 38'' K
Gaziler köy
-
Tuzluca (
Gaziler bucağı) -
Iğdır■ 20. yy başında
Azeri yerleşimi. Şimdi
Azeri yerleşimi
■ Tovma Metsopetsi’nin Timurlenk Harpleri vekayinamesinde Par’nagud adıyla kaydedilmiştir. Aynı ismi taşıyan bir köy Ermenistan’ın Syunik ilindebulunur. Anlamı açık değildir.
SN■ Koord: 40° 5' 3'' D, 43° 27' 11'' K
Gedikli köy
-
Tuzluca -
Iğdır■ Azeri köyü olup Kürtler sonradan yerleşmiştir. Halen Azeriler çoğunluktadır.
metonio■ Koord: 39° 51' 55'' D, 43° 40' 54'' K
Gediksatılmış köy
-
Arpaçay -
Kars■ 20. yy başında
Ermeni yerleşimi. Kısmen
Azeri yerleşimi
■ 602/603 yılında Argina kalesinden ricat eden Bizans ordusunun İranlılara yenildiği Getik/Kedig köyü burası olmalıdır.
SN■ Koord: 40° 45' 6'' D, 43° 21' 48'' K
Göllü mahalle
-
Tuşba (
Timar bucağı) -
Van■ 1912’de 12 hane Ermeni ve 40 hane Kürt nüfus.
SN■ 20. yüzyılın başın Ermeni ve Türkmen yerleşimi idi. Günümüzde ise Karakoyunlu Türkmenleri ile Küresünni Azeri Türkmenleri beraber yaşamaktadır.
Murat Çolak■ Koord: 38° 43' 8'' D, 43° 18' 48'' K
Güllüce köy
-
Tuzluca -
Iğdır■ Azeri köyü olarak kurulmuştur fakat Azeri köylülerin büyük çoğunluğu İstanbul, Ankara, İzmir ve Bursa'ya göçmüştür. Öte yandan Ağrılı Kürtler köye yerleşmiş olup köyde halihazırda çoğunlukturlar.
metonio■ Koord: 39° 53' 38'' D, 43° 39' 38'' K
Güngören mahalle
-
Çaldıran -
Van■ Küresünni Azerbaycan Türkleri ile Kürtlerin beraber yaşadığı bir köydür.
Murat Çolak■ Koord: 39° 4' 16'' D, 44° 2' 46'' K
Hakveyis mahalle (Iğdır bağ)
-
Iğdır Merkez -
Iğdır■ 20 yy. başında 942 nüfuslu Ermeni köyü idi.
SN■ Mahalle halkının çoğu yaklaşık %60'ı Azeri Türkü'dür. Ayrıca Kürt köylerinden gelenler de vardır.
Alper Karaca■ Koord: 39° 56' 30'' D, 44° 1' 4'' K
Halıkışlak köy
-
Digor -
Kars■ Halikışlak ovasının güneybatı ucunda bulunan tepe üzerindeki Kız Kulesi ve diğer harabeler, MÖ 2. yüzyıl başında kısa bir süre kraliyet başkenti olan Yervantaşad kentine aittir. Köy halkının bir kısmı Arpaçay ırmağının hemen karşısında bulunan eski Hacıbayramlı (şimdi Bagaran) köyünden göçmüştür.
SN■ Koord: 40° 9' 6'' D, 43° 39' 20'' K
Halimcan mahalle (Halıkışlak bağ)
-
Digor -
Kars■ Koord: 40° 8' 30'' D, 43° 38' 57'' K
Iğdır il
-
Iğdır Merkez -
Iğdır■ Korhan Yaylasında bulunan eski Iğdır kale/kasabası 1664’teki depremde ortadan kalktıktan sonra bugünkü yerinde 'Yeni Iğdır' adıyla kuruldu. 1828-1918 Rus egemenliği döneminde Surmalu/Sürmelü idari bölgesinin yönetim merkezi oldu. ■ 1828'e dek İran'a, daha sonra Rus imparatorluğunun Erivan eyaletine bağlı olan Sürmeli, 1918'de Türkiye'ye katıldı; Ermenistan'la fiili nüfus mübadelesi sonucunda Aras'ın karşı yakasından gelen Azeriler ve bir kısım Kürtler iskan edildi. 1992'de il oldu. Günümüzde merkez ilçe ile Karakoyunlu ve Tuzluca ilçeleri nüfusunun büyük kısmı Şii (Caferi) Azeridir. Son yıllarda diğer illerden gelenlerle Kürt nüfus da hızla artmıştır.
SN■ Koord: 39° 55' 33'' D, 44° 2' 22'' K
İbişköy köy
-
Akyaka -
Kars■ İbiş köyünün asıl yerleşim yeri Ermenistan’ın Amasia ilçesinde (eski adı Akbaba bölgesi) metruk haldedir. Sınırların belirlenmesinden sonra köy halkı 8-10 km mesafede olan Türkiye tarafındaki yaylalarına göç etmiş ve eski köy adını burada kullanmışlardır.
SN■ Köy halkı Azeriler ile Terekemelerden oluşmaktadır.
Cemil■ Koord: 40° 57' 46'' D, 43° 36' 51'' K