■ Krikor'un anılarında ''1415 senesinde Ermeniler ile Müslüman hemşehrileri doğudan Bitinya'ya doğru göçüyorlardı. Helenler ise ya kendi yerlerini yakıp kaçıyorlar ya da dacikleşiyorlardı (islamlaşma), Ermeniler onların terkettiği yerleri yeniden kuruyor arazisini kullanıyordu. Müslüman muhâcir ise yeniden köyler kuruyordu (Araman, Kaymas'ta iskân edilen Türkmân olmalı). M. Ormanian'ın şahitliğne göre, Armaş'ın karşısında bulunan Xaskal köyü resmiyette Piramat/Pirahmet id, ki 8 evin olduğu köyde Fevzi oğlu Abdülkerim köy isminin ihtiyar Ahmet'ten kalma olduğunu belirtmiş, burada Ermiş Stepanos kilisesi yapılmıştır. İpek böcekciliği ile şarapçılık gelişkindi, mesleki mektep vardı, 117 hâneli gelişkin bir Ermeni köyüydü. 1890'da 27 hâne Rum Ortodoks otururdu.
Manav