Abdalcık mahalle
-
Aşkale (
Kandilli bucağı) -
Erzurum■ Köy Elazığ Palu'dan göçen ve köye yerleşen ve şu anda torunlarına NAZİR AĞA diye anılan aşiret tarafından kurulmuştur.
■ Kısmen Karapapak yerleşimi. 93 Harbiʼnden sonra, Kars'ın Selim kazasına bağlı Kekeş köyünden ve Kars merkeze bağlı Karakale köyünden gelen Karapapak Türkleri buraya yerleşmiştir.
zdm■ Koord: 39° 53' 8'' D, 40° 47' 16'' K
Acıyurt köy
-
Ulaş -
Sivas■ 1877-78 Rus Harbinde Kafkasya’da Karapapakların lideri ve daha sonra Türkiye’ye göçün öncüsü olan Mihrali Bey (öl. 1906) bu köye yerleşmiştir.
SN■ Koord: 39° 16' 58'' D, 37° 1' 25'' K
Ağılbaşı köy
-
Ağrı Merkez -
Ağrı■ Arpaçaylı 4 Terekeme aile tarafından kurulmuştu. 90'lı yıllardan beri bir tane bile Terekeme yaşamıyor.
metonio■ Koord: 39° 41' 25'' D, 42° 58' 8'' K
Ağrı il
-
Ağrı Merkez -
Ağrı■ Karakilise köyü 1860 yılı dolayında Pakrevand (Üçkilise) piskoposu Hovhannes önderliğinde Bitlisli bir grup Ermeni tarafından, karayolu üzerinde kiliseye vakfedilmiş bir mülkte 10-15 dükkan olarak kuruldu. Daha önce bu yere Şorbulak (Türkçe `tuzlupınar`) adı verildiği söylenir. 1877-78 Rus harbinden sonra Türk ve Karapapak muhacirler iskân edildi. 1890 civarında askeri garnizon kuruldu. Milli Mücadele esnasında 1919 yılında adı Kazım Karabekir’in önerisiyle Karaköse olarak değiştirildi. ■ Merkezi Ağrı dağı gölgesindeki Bayezid (Doğubeyazıt) kasabası olan Bayezid vilayetine 1927’de Ağrı Vilayeti adı verildi. Ertesi sene il merkezi Karaköse kasabasına nakledildi. ■ Ağrı Dağının adı, dağın kuzey yamacında 2300 m rakımda bulunan ve 1840’ta bir heyelanda yok olan Ağori köyünden gelir. Iğdır-Aralık-Yenidoğan maddesine bakınız.
SN■ © 13.08.1891 Rusya'dan Karakilise'ye hicret etmiş Hemedanlı, Şeykanlı ve Zeylanlı Aşiretlerinin iskanları için ...
deyar heyran■ Çoğunlukla Kürtler ve azınlık olarak Türkler (Karapapak) yaşamaktadır.
■ Koord: 39° 42' 40'' D, 43° 2' 54'' K
Akçakale köy
-
Çıldır (
Doğruyol bucağı) -
Ardahan■ Çıldır gölüne ve ilçesine adını veren Çıldır kalesi burasıdır. İlçe merkezi daha sonra Zurzuna kasabasına taşındı.
SN■ Belki Gürcüce Bertaşeni (ბერთაშენი) - "keşişköy". Ayrıca Gürcüce Tetritsikhe (თეთრიციხე) "akça kale" kullanılır.
GEO■ Koord: 41° 4' 51'' D, 43° 17' 45'' K
Akören köy
-
Yıldızeli (
Çırçır bucağı) -
Sivas■ Köy 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Kars'tan gelen Türklerden oluşmuştur.
Türk22■ Cumhuriyetin İlk yıllarında Yıldızeli ilçesinde 4 adet Akviran köyü var. Bu köyü diğerlerinden ayırmak için Akviran-ı Kurb-u Yıldız (yıldız köyüne yakın manasında) olarak tanımlamışlardır.
ishak levent■ Koord: 40° 3' 12'' D, 36° 50' 13'' K
Aşıkşenlik köy
-
Çıldır -
Ardahan■ Yakın tarihte belediye statüsü kazanmasıyla, mezarı burada bulunan ünlü Terekeme (Karapapak) saz şairi Aşık Şenlik’in (1850-1913) adı verildi. İlginç bir şekilde, Ermeni saz şairlerinin en ünlülerinden Aşık Civani (1846-1908) doğum yeri ve mezarının bulunduğu Aktaş Gölü’nün karşı kıyısındaki Kartsakh köyünde anılır.
SN■ Suhara, Osmanlı nüfus defteri 1835'te de aynı adladır. 1806 tarihinde caminin tamiri ile ilgili fermanda da aynı adladır ve 1806'da da Terekeme-Karapapak yerleşimidir.
Nejdet■ Koord: 41° 8' 30'' D, 43° 12' 51'' K
Beyköy köy
-
Selim -
Kars■ Kars çevresine dışarıdan çok sayıda Azeri, Karapapak ve Terekeme getirilip, bunlar için köyler kuruldu. Bu yeni köylerin Kürtçe yada Ermenice isimleri yoktur. Ama, köylerin çoğunluğu büyük oranda Kürtleşmiştir.
Qazi■ Koord: 40° 31' 48'' D, 42° 34' 33'' K
Boyuntaş köy
-
Akyaka -
Kars■ Karapapak/Kürd/Türkmen (Alevi) yerleşimi.
Mar(d)astan■ Köyün Delevere adıyla bilinir. Köyün tamamı Terekemedir. Köy halkı oldukça mikro milliyetçi bir yapıya sahip olup Türküz bile demezler. Sadece Terekeme olduklarını ifade ederler.
Cemil■ Koord: 40° 51' 11'' D, 43° 38' 45'' K
Büyükdurduran köy
-
Akyaka -
Kars■ Büyükdurduran 1928 yılında köy olmuştur. Ermenistan'ın Şirak vilayetinden gelen Azeriler tarafından kurulmuş ve halen Azeri yerleşimidir.
Cemil■ Koord: 40° 47' 53'' D, 43° 40' 35'' K
Çamlı mahalle
-
Manyas -
Balıkesir■ Balıkesir iline bağlı tek Karapapak köyüdür. Diğer Kafkas muhacirleriyle yakın tarihte gelip yerleştikleri için kayıtlarda karışıklık olmuş olabilir.
metonio■ Koord: 40° 2' 59'' D, 28° 4' 15'' K
Çamurlu mahalle
-
Hınıs -
Erzurum■ Köyü ilk iskan edenler Kars/Akyaka muhaciri Karapapaklardır, lakin Karapapaklar topraklarını Alevi Zazalara satıp Muş/Bulanık'a göçmüşlerdir.
SN■ Koord: 39° 24' 19'' D, 41° 47' 44'' K
Çamurlu köy
-
Kars Merkez -
Kars■ 1886 Rusya nüfusa sayımında: Çamurlı = Karapapak (Azeri) 146 (91,8%) - Kürt 13 (8,2%)
Tashw■ Koord: 40° 42' 20'' D, 43° 1' 19'' K
Çıldır ilçe
-
Çıldır -
Ardahan■ Çıldır esasen bölge adıdır. Evvelce Başköy’de bulunan yönetim merkezi Rus idaresi zamanında Zurzuna köyüne taşınmıştır. 1924’te Zurzuna kasabasının adı Çıldır olarak değiştirilmiştir. Mevhum `Saka Türkleri` kavmi ile ilgisi yoktur.
SN■ © 26.09.1860 Çıldır'daki Türkmen ve Koçhanlı Aşireti ile Karapapak taifesinden olub askerlik çağına geldikleri halde kura-i şeriyyeye davete icabet etmiyenlerin yakalanmaları. © »»» 17.02.1861 Çıldır Sancağı dahilinde bulunan Türkmen ve Kocuman aşairiyle Karapapak taifesinin kur'a-i şer'iyyelerinin ne şekilde icra olunduğu.
deyar heyran■ Çıldır ilçesinde eski yer adları kısmen Gürcüce, daha çok Ermenicedir. Türkçe adlar da vardır. 1828 öncesinde “Yerli” adı verilen Türkler ile Ermenilerin yarı yarıya karışık olduğu anlaşılıyor. 1828 harbinde Ermenilerin Rus tarafına göçmesiyle boşalan köylere Karapapak göçmenler yerleştirilmiştir. Karapapak köylerinin hemen hepsinin eski adı Ermenicedir. "Yerli" köyleri daha çok Gürcüce, kısmen Türkçedir. 20. yy başında Ermeni nüfus yoktur.
SN■ Koord: 41° 7' 44'' D, 43° 7' 58'' K
Çöğürlü köy
-
Taşlıçay -
Ağrı■ Lêşko (Çöğürtlü) köyünün Çêrmug isimli bir mezrası var. Celali aşireri haricinde, Memani aşireti de yaşar.
Mar(d)astan■ Beş aile Karapapaktır, geri kalan tüm nüfus Kürttür.
metonio■ Koord: 39° 39' 19'' D, 43° 27' 57'' K
Ekincek köy
-
Tutak -
Ağrı■ 1820’lere dek Ermeni yerleşimi iken daha sonra terkedilmiş ve Karapapak muhacirler iskân edilmiştir.
SN■ Koord: 39° 37' 23'' D, 42° 48' 59'' K
Eleşkirt ilçe
-
Eleşkirt -
Ağrı■ İlçeye adını veren eski Eleşkird şimdiki merkezin 12 km doğusunda bulunan Toprakkale hisarıdır. Zeydikan köyü Cumhuriyet döneminde ilçe merkezi olmuştur.
SN■ Nüfusunun çoğunluğu Kürttür. Farklı tarihlerde Karapapak ve Ahıska muhaciri iskanları da yapılmıştır..
seyyah■ © 08.07.1790 Eleşkird Mutasarrıflığı'na yurtluk ve ocaklık olarak Abdülfettah Paşa'nın oğlu Halil Bey'in tayini.
deyar heyran■ Kürd dostu Ermeni yazar Siras, buralıdır. Buradan Ermenistan'a göç ettikten sonra, kendisini katliamdan kurtaran Kürd halkı için iki Kürtçe kitap yazar. Memê u Eyşê ve Letife (1932 ve 1934).
Qazi■ Eski Eleşkirt Toprakkale köyüdür, Ermeniler terk ettikten sonra tamamı Kürt olmuştur. Yeni Eleşkirt'i oluşturan Zeydikan köyü ise 1828 yılında Gürcistan göçmeni Türkler tarafından iskan edilmiştir. 1935 sayımında 1.504 kişiden yalnızca 80 kişi Kürtçe konuşmaktadır.
metonio■ Koord: 39° 48' 10'' D, 42° 40' 32'' K
Geçit köy
-
Akyaka -
Kars■ Köy halkı Terekemedir. Fakat çok az Kürt nüfusu da bulunmaktadır.
Cemil■ Koord: 40° 46' 31'' D, 43° 31' 11'' K
Gölbelen köy
-
Çıldır -
Ardahan■ Köyün adı Gürcüce'dir. Uro (ურო), Gürcüce bir çalı olup, -ta çoğul ekidir. Yani çalılar,çalılık anlamı taşımaktadır.
meriç■ Koord: 41° 4' 26'' D, 43° 7' 3'' K
Göldalı köy
-
Arpaçay (
Doğruyol bucağı) -
Kars■ Halk arasında 19. yy’dan beri kullanılan isim İrişti olup, sadece resmi kayıtlarda görülen İrişli adı muhtemelen bir yazım hatasından ibarettir.
SN■ Koord: 40° 58' 57'' D, 43° 19' 32'' K
Gölebakan köy
-
Çıldır -
Ardahan■ Köyün adı Gürcücedir. Mere (მერე), Gürcüce sonra, ardında demektir. Mere-eti's yani sonraki yerler anlamındadır. Bu köyde gölün hemen ardında bulunduğu için bu ad takılmış olabilir.
meriç■ Koord: 41° 3' 3'' D, 43° 7' 58'' K
Gülyüzü köy
-
Arpaçay -
Kars■ Eski Gürcü kilisenin kalıntıları bulunur.
SN■ Koord: 40° 59' 25'' D, 43° 13' 20'' K
İbiş köy
-
Akyaka -
Kars■ İbiş köyünün asıl yerleşim yeri Ermenistan’ın Amasia ilçesinde (eski adı Akbaba bölgesi) metruk haldedir. Sınırların belirlenmesinden sonra köy halkı 8-10 km mesafede olan Türkiye tarafındaki yaylalarına göç etmiş ve eski köy adını burada kullanmışlardır.
SN■ Köy halkı Azeriler ile Terekemelerden oluşmaktadır.
Cemil■ Koord: 40° 57' 46'' D, 43° 36' 51'' K
Kazlı köy
-
Ağrı Merkez (
Murat bucağı) -
Ağrı■ Qazî köyü halkı Erivan muhaciri Redkan aşiretinden olduğundan, köyün eski sakinleri ve köyün tarihi hakkında bilgileri yoktur. Köyün ortasında köylülerin "şehit" dediği, üzerinde haç işareti olan bir mezar var. Köy halkı buraya çok büyük saygı duyar. Ama içinde yatan kimdir, ne zaman ölmüş? Köy halkı birşey bilmiyor. Ama hamile kadınlar şehidin yanından geçince, bilmeden nerelerine dokunurlarsa, çocuk doğunca orasında kırmızı renkte bir işaret olur. Köyde kırmızı işaretli bir çok insan var.
Qazi■ © 28.01.1905 Sened-i Hakani ile sahip oldukları araziyi Tarılık karyesiyle paylaştıkları halde köy halkının meralarını zapt ettiğinden şikayetçi olan Kazi karyesi ahalisinden Abdülkadir'in müracaatı hakkında gerekenin yapılması.
Mar(d)astan■ Karapapak çoğunluklu bir yerleşimken bugün yalnızca altı hane Karapapak nüfus var, gerisi Kürtlerden oluşuyor.
metonio■ Koord: 39° 41' 9'' D, 43° 12' 13'' K
Kılıçgediği köy
-
Tutak -
Ağrı■ 1828’e dek kalabalık bir Ermeni köyü iken 19. yy’da Ermenilerin Rusya’ya göçmesi üzerine Karapapak muhacirler iskân edildi.
SN■ Koord: 39° 38' 55'' D, 42° 47' 22'' K
Kızıldikme köy
-
Kangal (
Akpınar bucağı) -
Sivas■ 93 Harbi diye bilinen 1877-1878 Osmanlı-Rus savaşında Kars Arpaçay Dilan köyünde ikamet edenlerin (şimdiki Sulakbahçe köyü) göç ettiği köydür.
salih çetin■ Köyün bir bölümü Çeçen-Maarulow bir bölümü de Karapapaktır. Rusya direnişinde Şeyh Şamil'in esir düşmesiyle birlikte Naiplerden Hacı Murtaza Ali önce Kars'a oradan Yalova'ya ve sonra Sivas'a gelerek yerleşmiştir. Karapapaklar Azerbaycan'dan Kars Arpaçay'a oradan Sivas'a gelerek yerleşmişlerdir. [Türk22]
Qazi■ Koord: 39° 5' 36'' D, 37° 0' 8'' K
Kuşkayası köy
-
Kangal (
Akpınar bucağı) -
Sivas■ © 24.06.1899 Mancılık karyesi civarında Kuşkaya'da meskun Karapapak Aşireti'nden ve Hamidiye Alayı Binbaşısı Hüseyin Ağa ile Kaymakamı Ali Bey'in köylüler hakkında bir takım mezalimi istihbar olunduğundan
deyar heyran■ Koord: 39° 3' 32'' D, 37° 4' 47'' K
Küçükdurduran köy
-
Akyaka -
Kars■ Köyü kuranlar ve günümüzde yaşamakta olanlar Ermenistan'ın Şirak vilayetinden gelen Azerilerdir.
Cemil■ Koord: 40° 47' 31'' D, 43° 39' 24'' K
Meryem köy
-
Çıldır -
Ardahan■ İlk Rus kaydında 64 nüfuslu 10 hane Karapapak bulunmaktadır.
metonio■ Koord: 41° 7' 47'' D, 43° 1' 21'' K
Palandöken köy
-
Tutak -
Ağrı■ Kürt ve Karapapak nüfus birlikte yaşarken Türk halkın gidişiyle kürtleşmiştir.
seyyah■ 18. yy'da Sipkî aşiretinin göç etmesinden itibaren Kürt yerleşim yeri.
Harun■ Koord: 39° 32' 34'' D, 42° 54' 57'' K
Sulakbahçe köy
-
Akyaka -
Kars■ Köy halkı Terekemelerden ve Kürtlerden oluşmaktadır. Akyaka ilçesine dışarıdan gelmeyen tek Kürt nüfusu Sulakbahçe köyünde yaşayan Kürtlerdir.
Cemil■ Koord: 40° 48' 55'' D, 43° 35' 26'' K
Suvar köy
-
Tutak -
Ağrı■ Karapapak köyü olarak iskan edilmiştir lakin uzun yıllardır Kürt köyüdür.
metonio■ Koord: 39° 35' 33'' D, 42° 45' 38'' K
Süngüderesi köy
-
Akyaka -
Kars■ Köy halkı Azeriler ile Terekemelerden oluşmaktadır. Her iki kesimde Ermenistan'ın Şirak vilayetinden gelmiştir.
Cemil■ Koord: 40° 52' 33'' D, 43° 40' 8'' K
Toprakkale mahalle
-
Hınıs -
Erzurum■ 93 Harbinde Kars muhaciri Karapapaklar bu köye yerleşmiş fakat zamanla dış göç dolayısıyla Abdalan aşiretinden Alevi Zazalar köyde çoğunluk haline gelmiş ve köyde Karapapak kalmamıştır.
SN■ Koord: 39° 23' 3'' D, 41° 47' 57'' K
Tutak ilçe
-
Tutak -
Ağrı■ İdari bölge adı öteden beri Andap/Antap’tır. Ortaçağ Ermeni kaynaklarındaki Dvaradzadap iline tekabül eder. İsim muhtemelen Ermenice
dap տափ `düzlük, alan` kelimesiyle ilgili olmakla birlikte yapısı açık değildir. ■ Kasaba 1878’de kurulmuş ve Rus yönetimine giren Kars ilinden göçen Karapapak Türkleri iskan edilmiştir. Halen kasaba nüfusu çoğunlukla Türktür. Buna karşılık köylerde Kürt nüfus baskındır. Nehrin iki yakasını kapladığı için Kürtçe ’İkimahalle’ anlamında Dûtax adı verildiği söylentisi teyide muhtaçtır.
SN■ 1878'de Karapapak nüfusun iskân edildiği bir yer iken günümüzde Türk-Kürt nüfus eşitlenmiştir.
seyyah■ Koord: 39° 32' 27'' D, 42° 46' 13'' K
Üçpınar köy
-
Akyaka -
Kars■ 1828’e dek Ermeni köyü iken daha sonra Karapapaklar iskân edilmiştir.
SN■ Köy halkı Ermenistan'ın Şirak vilayetinden gelen Terekemelerden oluşmaktadır. Akyaka'daki diğer köylerden farkları ise Ermenilerle yoğun akrabalıkları olmuştur.
Cemil■ Koord: 40° 46' 49'' D, 43° 36' 46'' K
Yenikızıltaş yayla
-
Akyaka -
Kars■ Eski Kızıltaş köyü Ermenistan sınırları içerisindedir.1921 sonrası Kızıltaş köylüleri köylerini terk ederek sınırın Türkiye tarafında kalan yaylalarına yerleşmiş, yeni yerleşime de eski köy adı verilmiştir.
SN■ Koord: 40° 56' 5'' D, 43° 39' 41'' K