Yenice köy
-
Akçakoca -
Düzce■ 93 harbi sonrası Ardeşen Salenköy/Çaskuri ve Oce köyü ile Fındıklı Abu Deresi Hemşin köylerinden göç eden Rize Hemşinlileri yerleşimidir. Abotsi adı Abu vadisi köylerinden kaynaklı verilmiştir.
SN■ Koord: 41° 1' 10'' D, 31° 1' 2'' K
Karatavuk köy
-
Akçakoca -
Düzce■ 19. yy sonlarında kurulmuş Hopa Hemşinli yerleşimidir. Hopa’daki Ardala köyünden dolayı adlandırılmıştır.
SN■ Koord: 41° 0' 19'' D, 31° 1' 3'' K
Hemşin köy
-
Akçakoca -
Düzce■ Hopa Hemşinli yerleşimidir. Xigotsi adı Hopa Xigi/Xigoba köyünden kaynaklı verilmiştir.
SN■ Çivisiz geçme usülü (çantı) ile yapılmış ahşap camii bulunur.
Manav■ Koord: 41° 1' 42'' D, 31° 1' 35'' K
İşhan mahalle
-
Arsin -
Trabzon■ Eskiden Karadere (Araklı) nahiyesine bağlı olan Ermeni köylerindendi.
SN■ Koord: 40° 44' 8'' D, 39° 51' 6'' K
Üçpınar mahalle
-
Arsin -
Trabzon■ İşhan ve Yolaç köylerinden ayrılan üç mahallenin birleşmesiyle 1984’te kurulmuştur.
SN■ Koord: 40° 45' 43'' D, 39° 52' 25'' K
Yolaç mahalle
-
Arsin -
Trabzon■ Araklı Erenler (Cimla/Zimla) köyünün mahallesi iken ayrı köy olmuştur.
SN■ Koord: 40° 47' 3'' D, 39° 53' 11'' K
Kayaiçi mahalle
-
Araklı (
Dağbaşı bucağı) -
Trabzon■ H. Daçyan, Karadeniz’den Erzurum’a Ermeni Yerleşimi (Viyana 1921) eserinde köy ve çevresinin 1708-1710’da Sürmeneli Ğurufoğlu Mehmet Molla önderliğinde Müslümanlaştırılmasını anlatır. 1867-68’de köyü ziyaret eden S. Hayguni halkın halen Ermenice konuştuğunu ve Ermeni geleneklerini sürdürdüğünü belirtir.
SN■ Koord: 40° 39' 47'' D, 39° 54' 2'' K
Kestanelik mahalle
-
Araklı (
Dağbaşı bucağı) -
Trabzon■ 18. yy’da Hemşinli Ermenilerce iskan edilmiş dağınık bir köy iken bazı mahalleleri ayrılıp köy statüsüne kavuşmuştur. Eprigyan’a göre 19. yy sonunda 30 hane Ermeni nüfusu ve S. Kevork kilisesi vardı.
SN■ Koord: 40° 46' 33'' D, 39° 57' 48'' K
Çamlıktepe mahalle
-
Araklı -
Trabzon■ Eski Zimla Kava köyü Çamlıktepe ve Yüceyurt olmak üzere iki köye ayrılmıştır. Daha fazla bilgi için Yüceyurt’a bakınız.
SN■ Koord: 40° 45' 5'' D, 39° 59' 17'' K
Pervane mahalle
-
Araklı -
Trabzon■ Gadahor [Yun katôxôra "aşağıköy"] isminde mahallesi mevcuttur.
Manav■ Koord: 40° 49' 23'' D, 39° 59' 25'' K
Yenihisar köy
-
Çayeli -
Rize■ 11.5.1956’da Demirhisar (Perkam) köyüne bağlı Pirinçlik, Yeniköy ve Voyna mahallelerinin birleştirilmesiyle köy oldu.
SN■ Koord: 41° 2' 32'' D, 40° 40' 32'' K
Karaağaç köy
-
Çayeli (
Büyükköy bucağı) -
Rize■ Raxí (telaffuzu /raşí/) Karadeniz Rumcasına özgü bir kelime olup `dağ` anlamındadır. Bu köy ve çevresi eski dönemde Ermeni yerleşimi olduğu için -ot ekinin hangi dilde olduğu tartışılabilir.
SN■ Koord: 41° 0' 31'' D, 40° 43' 2'' K
Çukurluhoca köy
-
Çayeli (
Kaptanpaşa bucağı) -
Rize■ Köyün yeni adı medrese alimi olan Cigurli Ali Hoca’dan bozulmuştur.
SN■ Köyde Musul'dan muhtemelen sürgünle gelmiş Türkmenler de mevcuttur.
trk■ Koord: 40° 56' 26'' D, 40° 46' 12'' K
Kaptanpaşa köy
-
Çayeli (
Kaptanpaşa bucağı) -
Rize■ Senoz vadisinin başlıca yerleşim yeridir. Aslen buralı olan, damat, donanma komutanı ve sadrazam Mehmed Ali Paşa (II. Mahmut’un kızı Adile Sultanın eşi) onuruna 1913’te Kaptanpaşa adı verildi.
SN■ Koord: 40° 57' 32'' D, 40° 46' 45'' K
Kestanelik köy
-
Çayeli -
Rize■ Sefalı köyüne bağlı Miloz mahallesi iken 17.12.1958’de Kestanelik adıyla köy oldu.
SN■ Koord: 41° 6' 16'' D, 40° 48' 14'' K
Kaçkar köy
-
Çayeli -
Rize■ Sefalı (Miloz) köyünden ayrıldı.
SN■ Koord: 41° 5' 52'' D, 40° 48' 44'' K
Tektaş köy
-
Pazar -
Rize■ Şendere köyünden ayrılmıştır.
SN■ Koord: 41° 6' 38'' D, 40° 49' 1'' K
Düzgeçit köy
-
Çayeli -
Rize■ Aşıklar (Asrifoz) köyünden ayrıldı.
SN■ Koord: 41° 4' 14'' D, 40° 49' 14'' K
Çınartepe köy
-
Çayeli -
Rize■ Erenler (Vanakdere) köyünden ayrıldı.
SN■ Koord: 41° 5' 49'' D, 40° 49' 25'' K
Erenler köy
-
Çayeli -
Rize■ 12.05.1954’te Veysor/Veritsor mahallesi ile birleştirilerek köy statüsü kazandı ve Erenler adı verildi.
SN■ Koord: 41° 5' 29'' D, 40° 49' 50'' K
Yavuzlar köy
-
Çayeli -
Rize■ 1989’da Erenler (Vankdere) köyünden ayrıldı.
SN■ Koord: 41° 4' 46'' D, 40° 50' 9'' K
Subaşı köy
-
Pazar -
Rize■ Xaçkar, Bargepos, Çapakçur, Çırmeşk, Dap, Daparag, Ekipos, Gağnud, Açudapn, Xaçaçur, Sarindzov, Dzakkar, Merinpos, Minas vb. mikrotoponimlerin hemen hepsi Ermenicedir. Ayrıca eski tarihli karışımları anımsatan Kürdoğlu, Hubyar mahallesi gibi birkaç yer adı dikkati çeker.
SN■ Köyün ismi Lazca, mikrotoponimler çoğunlukla Ermenicedir.
i.güney■ Koord: 41° 8' 52'' D, 40° 50' 26'' K
Zafer köy
-
Çayeli -
Rize■ Erenler (Vanakdere) köyüne bağlı mahalle iken ayrıldı.
SN■ Koord: 41° 5' 46'' D, 40° 50' 46'' K
Başköy köy
-
Pazar -
Rize■ Başköy'ün bugün kullanılmayan eski ismi, P'et're Nikolai. Yani Peder (baba,aziz) Nikolai'nin Lazca formu.
i.güney■ Koord: 41° 5' 17'' D, 40° 53' 22'' K
Mutlu mahalle (Hemşin bağ)
-
Hemşin -
Rize■ Koord: 41° 3' 16'' D, 40° 53' 41'' K
Hemşin ilçe
-
Hemşin (
Ortaköy bucağı) -
Rize 1583t 📖 :
Hemşin (idari bölge)
■ Hemşin adı 8. yy ikinci yarısında maiyeti ile birlikte Aragadzodn eyaletinden göçerek buraya yerleşen Şapuh Amatuni oğlu Hamam Amatuni adından gelir. `Güvercin` anlamına gelen Erm
hamam adının Türkçe/Arapça
hamam ile ilgisi yoktur.
SN■ Koord: 41° 3' 1'' D, 40° 53' 57'' K
Akbucak köy
-
Pazar -
Rize■ Yerel telaffuzda Mermanat ve Mermonat kullanılır. Bryer & Winfield’in Lazca üzerinden `Normanlar yurdu` şeklinde yorumlama teşebbüsü hatalıdır.
SN■ Koord: 41° 5' 20'' D, 40° 57' 21'' K
Şenyuva köy
-
Çamlıhemşin -
Rize■ Çinçavat/çinçavad sözcüğü kuzeydoğu illerinde `dinsiz, imansız, karışık dinli` anlamında kötüleme tabiri olarak kullanılır. Etimolojisi hakkında İrfan Çağatay, TDK Belleten sayı 67 (2019).
SN■ Koord: 40° 59' 58'' D, 40° 58' 7'' K
Rizekent mahalle
-
Aziziye (
Ovacık bucağı) -
Erzurum■ 20. yy başında kısmen
Hemşinli yerleşimi.
■ Rizekent (İrize) en az 300 yıllık bir yerleşim yeri. Rize'nin Hemşin ve Cimil bölgelerinden gelen aileler olmasına rağmen çoğunluğu yerli ailelerden oluşmaktadır.
bilgehan■ 1522 kaydında: Rize-kendi k., Ovacık[-i Erzurum] n.: 871
zdm■ Koord: 40° 9' 46'' D, 40° 59' 24'' K
Çamlıhemşin ilçe
-
Çamlıhemşin -
Rize 1876s 📖 :
Hemşin (idari bölge)
■ Hemşin adı 8. yy ikinci yarısında aşireti ile birlikte Ermenistan’ın Aragadzodn eyaletinden göçerek buraya yerleşen Şabuh Amaduni oğlu Hamam Amaduni adından gelir. (Hovhan Mamigonyan vekayinamesinde konu ile ilgili bölüm, 680 tarihli elyazmasına sonradan eklenmiştir.) Erm Hamam adının Türkçe hamam ile ilgisi yoktur; `güvercin` anlamına gelir. ■ Şimdiki ilçe merkezi Yukarı ve Aşağı Vice köylerinin (şimdi Yukarı ve Aşağı Çamlıca mah.) birleşmesiyle oluşturulmuştur.
SN■ Koord: 41° 2' 55'' D, 41° 0' 11'' K
Ortan köy
-
Çamlıhemşin -
Rize■ Hemşin’de bir Aziz Vartanants manastırının varlığı 1517 tarihli Viyana elyazmasında kaydedilmiştir. Ancak kastedilen yerin bu olduğu açık değildir.
SN■ Koord: 41° 0' 56'' D, 41° 0' 18'' K
Yaylaköy köy
-
Çamlıhemşin -
Rize■ 1817-1819’da bölgeyi ziyaret eden Rahip Minas Pjişkyan burayı Hemşin’de Ermeni kimliğini koruyan tek köy olarak kaydeder.
SN■ Koord: 40° 51' 19'' D, 41° 0' 43'' K
Hacıvanak yayla
-
Çamlıhemşin -
Rize■ Eremya Çelebi Kömürciyan’ın 1691 tarihli haritasına göre Xaçik Hôr veya Xaçekar manastırı Hemşin Ermenilerinin ruhani merkezi ve piskoposluk makamı idi. Kaçkar Dağının adının bu manastırdan türemiş olması güçlü olasılıktır.
SN■ Koord: 40° 48' 29'' D, 41° 2' 12'' K