Abbasgöl köy
-
Tuzluca -
Iğdır■ 20. yy başında 44 hane Ermeni ve 4 hane Türk nüfusu, Surp Sarkis kilisesi vardı.
SN■ Abasgöl'ün Azerilerinin büyük çoğunluğu Batı'da yaşıyor. Bugün köyün neredeyse tamamı Kürtlerden oluşuyor.
metonio■ Koord: 39° 49' 47'' D, 43° 36' 38'' K
Alem köy
-
Digor -
Kars■ 20. yy başında nüfusu Acem (belki Azeri-Şii) idi. 636 tarihli kümbetli bir metruk kilise mevcuttu. (Epr I.27.)
SN■ Yerli halkı Azeri olup Kürtler sonradan Erivan'dan gelmişlerdir.Azeriler'in dışa göçü sebebiyle Azeri nüfus azalmıştır fakat hali hazırda bir kaç hane Azeri vardır. Azerice adı Alemşah'dır.
emjan■ Bêski, Osmanlı arşivlerinde Pesyan, Besiyan olarak geçer. Sürmeli Mehmet Paşa'nın aşiretidir.
Mar(d)astan■ Koord: 40° 25' 39'' D, 43° 30' 34'' K
Alibeyköy köy
-
Iğdır Merkez -
Iğdır■ Karaçomak köyüne bağlı Gundo mezrası iken 26.03.1999’da Alibeyköy adıyla köy oldu.
SN■ Koord: 39° 49' 3'' D, 43° 56' 22'' K
Aliköse köy
-
Tuzluca -
Iğdır■ 20. yy başında
Azeri yerleşimi. Kısmen
Azeri yerleşimi
■ Köye Alekose derler. Alekose (Türkçe anlamı Köse Ali), Redkan aşiretinden Koseyi sülalesinin sekizinci kuşak dedesidir. Koseyi sülalesi günümüzde Ağrı ve Muş köylerine dağılmış.
Mar(d)astan■ Koord: 39° 52' 58'' D, 43° 36' 49'' K
Aralık ilçe
-
Aralık -
Iğdır■ Yaşlılar Başan derler.
Qazi■ İlçe merkezindeki Türkler ezici çoğunluk olsa da, köylerdeki Kürtler çoğunluğa sahiptir.
Eftalit■ Koord: 39° 52' 31'' D, 44° 30' 54'' K
Aşağıaktaş köy
-
Tuzluca (
Gaziler bucağı) -
Iğdır■ 1910 Rus yıllığı Eski Ağdaş (Azeri), Yeni Ağdaş (Azeri) ve Kürt Ağdaş olmak üzere üç yerleşim kaydeder. Üçüncüsü şimdi boşaltılmış ve tahrip edilmiştir.
SN■ Koord: 40° 4' 37'' D, 43° 31' 27'' K
Bacalı köy
-
Digor -
Kars■ Köyün önceki ahalisi Türk idi. Onlar göçünce Kürtler yakın zamanda bu köye yerleşti.
metonio■ Koord: 40° 19' 3'' D, 43° 31' 52'' K
Bayramyazı köy
-
Taşlıçay -
Ağrı■ Azeri köyü iken tedricen Kürtleşmiştir.
seyyah■ En fazla yüzde onu Azeridir. Azerilerin büyük çoğunluğu köyü terk edip Batıya göçmüştür.
metonio■ Koord: 39° 37' 5'' D, 43° 26' 31'' K
Bendemurat köy
-
Iğdır Merkez -
Iğdır■ 1886 yılı Rus nüfus sayımlarında köyde 158 Kürt, 156 Azeri Türkü yaşamaktaydı. Gelişmeye müsait bir yapısı olmasına rağmen kan davaları yüzünden gelişemedi.
Alper Karaca■ Koord: 39° 47' 17'' D, 43° 57' 32'' K
Büyükkarabağ köy
-
Bolvadin -
Afyon■ 20. yy başında
Azeri yerleşimi.
■ Kasabanın yerli halkı 1813’te Rusların Azerbaycan’ı işgali üzerine Karabağ bölgesinden Türkiye’ye göçen Sünni Azerilerdir. Aynı durum Bolvadin’in Derekarabağ ve Ortakarabağ ve Sultandağı’nın Yenikarabağ köyleri için de geçerlidir.
SN■ Koord: 38° 46' 39'' D, 31° 14' 56'' K
Çakırtaş köy
-
Iğdır Merkez -
Iğdır■ 1862 yılında Rus nüfus sayımına göre köyde 262 Azeri Türkü yaşamaktaydı. Ayrıca günümüzde halen Azeri Türkü aileler ikamet ediyor.
Alper Karaca■ Koord: 40° 1' 0'' D, 44° 4' 59'' K
Davulga belediye
-
Emirdağ (
Davulga bucağı) -
Afyon■ 20. yy başında kısmen
Azeri yerleşimi.
■ Halkının Kürt kökenli olduğu söylenir.
SN■ Kasaba 17. veya 18. yüzyılda Azerbaycan'ın Karabağ ve Gence bölgelerinden gelen Karabağlı Oymağı'dan Türkmenler tarafından kurulmuştur. Karabağlı Oymağı soy itibariyle hem Karluklar'a hem de Oğuzlar'a dayanmaktadır. Aşiret ilk geldiğinde Davulga kasabası, Bolvadin'e bağlı Büyükkarabağ kasabası ve günümüzde Eskişehir'in Çifteler ilçesine bağlı Alikan köyünü kurmuşlardır. Nüfusun artması ile günümüzde sadece Afyonkarahisar'da 30 civarında Karabağlı Aşireti'ne mensup köy vardır.
Alparslan Kartal■ Koord: 38° 58' 45'' D, 31° 22' 23'' K
Eğrekdere köy
-
Tuzluca -
Iğdır■ 1886 Rus nüfus sayımında köyde 19 hanede 128 Azeri nüfusu yaşıyordu. Kürtler köye yakın dönemde yerleşmiştir.
Necmettin Kabirli■ Koord: 40° 0' 10'' D, 43° 38' 26'' K
Elmalık köy
-
Tuzluca -
Iğdır■ 20. yy başında
Azeri yerleşimi. Şimdi
Azeri yerleşimi
■ Şimdi Tuzluca ilçesine dahil olan yerleşim birimlerinden Tuzluca ilçe merkezi, Güllüce ve Mollakamer köylerinin tamamı, Abbasgöl köyünün çoğunluğu Ermenilerden oluşuyordu. 19 yy. ve 20 yy. başında Çarlık Rusya kayıtlarında Tuzluca ilçesindeki diğer yerleşim birimlerinde hiç bir Ermeni nüfus kaydı yoktur.)
Necmettin Kabirli■ Koord: 39° 59' 4'' D, 43° 33' 51'' K
Enginalan köy
-
Iğdır Merkez -
Iğdır■ Enginalan köyü Ermeniler'in tehciri ile 1937 yılına kadar boş kaldı. Sonrasında Bulgaristan'dan gelen Balkan Türkler'i buraya yerleştirildi. Hatta Iğdır Balkan Türkler'i adında dernekleri bile vardır ve her sene Hıdırellez kutlamaları yapılır burada. Köy Bulgaristan Türkleri'nin köyüdür.
Alper Karaca■ 1935 yılında 901 Türkçe anadilli Azerbaycanlı yaşamaktadır. Balkan muhacirleri buraya geldiğinde köy boş değildi. Cumhuriyetin ilk yıllarında kuzeydoğu Bulgaristan'dan gelen Türk göçmenler buraya ve Iğdır Merkez'de bir mahalleye yerleştirilmiştir. Ağırlıkla Razgrad ve Varna civarından gelinmiştir.
metonio■ Koord: 39° 57' 54'' D, 44° 1' 45'' K
Erciş ilçe
-
Erciş -
Van A870 📖:
Erciş (başka yer)
■ Çelebibağı açığında bulunan eski Erciş kalesinin Van Gölüne batması üzerine ilçe merkezi 19. yy’dan önce şimdiki yeri olan Agants/Egans köyüne taşınmıştır. • İlçedeki eski adların yaklaşık yarısı Ermenice, birkaçı Kürtçe, diğerleri Türkçedir. Ermeni nüfusun büyük bölümü 1828 harbinde Rusya’ya göçtü, boşalan köylere Rusyadan göçen Azeri Türkleri iskân edildi, ıssızlaşan Zilan vadisine ise Haydaranlı Kürtleri yerleşti. 19. yy sonunda toplam 120 civarında köyün 20 kadarının nüfusu Ermeni idi. Zilan vadisindeki Kürt köylerinin çoğu 1930 katliamından sonra terk edilmiştir.
SN■ Erciş adının en eski sesletilişi olasılıkla, burada kurulu bulunan ve Urartu kralı Argişti dönemine tarihlenen kaleden gelmektedir. Urartu yazılı belgelerinde Erciş civarında Argiştihinili (Argişti'nin kenti/şehri) adlı bir yerleşimin bulunduğu belirtilmektedir. Sonuç olarak Erciş adı Urartu kralı Argişti'nin isminden bozma olabilir.
ahmet uhri■ © 22.01.1863 Erzurum ve Hakkari eyaletleri dahilinde kain Malazgird, Sarısu, Patnos ve Erciş kazalarında meskun Hasnanlı ve Haydaranlı Aşiretleri aralarındaki husumetten doğan olayları önlemek üzere Anadolu Ordusu tarafından Miralay İsmail Bey'in görevlendirildiği.
deyar heyran■ Yoğun bir Azeri kökenli nüfusu olan Erciş'te Kürtler, Kırgızlar ve az sayıda Romanlar da yaşamaktadır.
■ Koord: 39° 1' 47'' D, 43° 21' 35'' K
Gaziler köy
-
Tuzluca (
Gaziler bucağı) -
Iğdır■ 20. yy başında
Azeri yerleşimi. Şimdi
Azeri yerleşimi
■ Tovma Metsopetsi’nin Timurlenk Harpleri vekayinamesinde Par’nagud adıyla kaydedilmiştir. Aynı ismi taşıyan bir köy Ermenistan’ın Syunik ilindebulunur. Anlamı açık değildir.
SN■ Koord: 40° 5' 3'' D, 43° 27' 11'' K
Gedikli köy
-
Tuzluca -
Iğdır■ Azeri köyü olup Kürtler sonradan yerleşmiştir. Halen Azeriler çoğunluktadır.
metonio■ Koord: 39° 51' 55'' D, 43° 40' 54'' K
Gölköy köy
-
Karakoyunlu -
Iğdır■ 19. yy sonunda 354 Azeri ve 293 Ermeni nüfusu vardı.
SN■ Koord: 40° 0' 59'' D, 44° 7' 13'' K
Hacıağa köy
-
Aralık -
Iğdır■ Yakın dönemde Kürtleşmiş bir köydür.
SN■ Ağrı Mengeser köyündeki Azeri, Karapapaklar bu köyden göç etmişler.
Qazi■ Redkan aşireti haricinde Sipkan aşireti de yaşar.
Mar(d)astan■ 1886 sayımında 511 Tatar (Azerbaycanlı) yaşamaktadır.
metonio■ Koord: 39° 56' 16'' D, 44° 29' 20'' K
Hamidiye mahalle
-
Yazıhan -
Malatya■ Köy 1901 senesinde Azerbaycan'nın Karabağ bölgesinden gelen Azerbaycan Türkleri ile Dağıstan'dan gelen Dağıstanlı Avar ya da Çerkesler'in yerleşmesiyle kurulmuştur.
Kubilay Aldemir■ Koord: 38° 35' 24'' D, 38° 7' 27'' K
Hasanhan köy
-
Aralık -
Iğdır■ Hasanhan (Hesexan) köyü, Ağrı Direnişine kadar (1926-1930) Redkan aşiretinin köyüydü. Redkan aşireti kışın bu köyde, yazın ise Erivan'da Elegez dağındaki Armaxan yaylasına çıkardı. Daha sonrasındaki yıllarda sınırların örülmesi ile artık Elegez'e gidemediler. Ağrı Direnişinde köy yasak bölge olunca, Redkanlılar Ağrı'nın Kazlı ve Keşiş köyleri ile Iğdır'ın Evci köyüne göç ettiler. 1940lı yıllarda yasak bölge kalkınca, devletin Ağrı Direnişinden dolayı İran sınırında yakalayıp Türkiye'nin batısına sürgün ettiği İran Kürtleri olan Saki ve Keleşki aşiretleri sürgünden geri dönünce Hesexan köyüne yerleştirildiler. Günümüzde Hesexan köyünde bir, iki aile tek Redkidir. Rus Devlet arşiv belgelerine göre bu köyde 1897 yılında 88 Kürd (Redkan) yaşıyormuş. Kaynak https://www.prlib.ru
Qazi■ Redkanlılara ait olan köyden 1930da Redkanlılar çıkartılmış. Ağrı İsyanından dolayı Anadoluya sürgün edilen İran Kürtlerinden (isyanda yakalanmışlar) Xelki ve Keleşki aşiretleri, 1943 yılında sürgünden dönünce köy onlara verilmiş.
Mar(d)astan■ Koord: 39° 57' 23'' D, 44° 20' 41'' K
Karakoyunlu ilçe
-
Karakoyunlu (
Taşburun bucağı) -
Iğdır■ 20. yy başında
Azeri yerleşimi. Şimdi
Azeri yerleşimi
■ Xorenli Movses vekayinamesine göre Tsolagerd kalesi efsanevi bir çağda Keğam’ın oğlu Tsolag (`parlakgöz`) tarafından kurulmuştu. İlçe bitişiğindeki Urartu öreni bu yer olmalıdır.
SN■ Azeriler tamamına yakınını oluşturur. Sonradan çevre köylerden az bir miktar Kürd göçü almıştır.
sabri can■ Koord: 39° 58' 15'' D, 44° 10' 23'' K
Kerimbeyli köy
-
Aralık (
Taşburun bucağı) -
Iğdır■ Mıllo köyünde 1886 yılı Rus nüfus sayımın göre 273 Kürt yaşıyormuş. 1897 yılında ise nüfusu baya azalmış. Şu bilgiler verilmiş; 131 Kürd (Redkan.
Qazi■ Azerilerin çoğu köyü terk etti.
metonio■ Koord: 39° 59' 42'' D, 44° 23' 26'' K
Kumluca köy
-
Taşlıçay -
Ağrı■ Gundıkê Elican (Alican köycüğü) isimli bir mezrası vardır.
SN■ Redkan aşireti beyi Guli Cewer Ağa'nın soyu Keleş Bey'in soyu bu köyde yaşar. Keleş Bey'in soyunun bir kısmı da Doğubayazıt Dızê (Ortadirek) köyünde yaşar.
Mar(d)astan■ Azeriler köyü tamamen terk etti. Bugün köyün tamamı Kürtlerden oluşuyor.
metonio■ Koord: 39° 35' 41'' D, 43° 26' 13'' K
Ortaköy mahalle (Aralık bağ)
-
Aralık -
Iğdır■ 20. yy başında
Azeri yerleşimi.
■ Koord: 39° 50' 51'' D, 44° 31' 58'' K
Ramazankent köy
-
Aralık -
Iğdır■ Redkan aşiretinin Erivan’dan Türkiye’ye göçünde rol oynayan aşiret reisi Cevher oğlu Ali Eşref Ağa’nın mezarı buradadır.
SN■ Koord: 39° 57' 48'' D, 44° 27' 38'' K
Samandöken köy
-
Göle -
Ardahan■ Kısmen Haymana'dan göçen Canbeg aşireti mensubudur. (Deli Sülalesi)
Dogukan Canbegî■ Muhtemelen köyün adı Gürcüce yer adı olan 'Sinkot' isminin değişime uğramış halidir.
meriç■ Köy halkı esasen Ahıska Türküdür lakin 93 Harbinden sonra Erzurum ili Aşkale ilçesi Haydarhacı köyüne göçmüştürler. Yerlerine Kürtler yerleşmiştir ve hala köyde bir kaç Ahıska Türkü aile yaşamaktadır.
metonio■ Koord: 40° 50' 38'' D, 42° 30' 33'' K
Saraçlı köy
-
Aralık -
Iğdır■ Kürd (Redkan, Moti) yerleşimi. Buradaki Redkanlıların bir kısmı da Tc'deki uzun askerlik süresinden dolayı 1926'da Ermenistan'a göç edip, 1988 yılında Ermeniler tarafından Kazakistan'a sürgün edildiler. Kazakistan'dan bir kısmı Bakü'ye göç edip, asimile oldular.
Qazi■ Bugün yalnızca iki aile Karapapaktır.
metonio■ Koord: 39° 54' 40'' D, 44° 28' 8'' K
Sürmeli köy
-
Tuzluca -
Iğdır■ Aras kıyısında bulunan tarihi hisar Ermeniler zamanında yapılmış, fakat 11. veya 12. yy’dan itibaren Surmari/Sürmelü adıyla bölgede Türk beyliklerinin hakimiyet merkezi olmuştur. 1878-1918 Rus idaresinde Iğdır-Tuzluca bölgesinin adı Surmalu Uyezd’i (ilçesi) idi. Halen Aras’ın karşı kıyısında bulunan Ermenistan vilayeti Surmalu adını taşır.
SN■ 1583 yılında ilk olarak Kulp'tan Aralık'a kadarki bölgenin merkezi birimi olarak "Sürmeli-çukuru" adıyla anılmıştır. İlk Rus kaydından bu yana Azeri ve Kürt karışık olan bir yerleşimken günümüzde Kürtler çoğunluk olup Azeriler genellikle dış göç vermiştir.
metonio■ Koord: 40° 3' 56'' D, 43° 47' 6'' K
Şenol köy
-
Digor -
Kars■ 10.04.1945’te Acemtaşnik köyünün adı Türktaşnik olarak değiştirildi. ’Acem’ burada Azeri anlamındadır.
SN■ İlk Rus kaydında 43 hane Azeri bulunmaktadır. Köyde halihazırda hala birkaç hane Azeri vardır.
metonio■ Heyderi aşireti haricinde Mılli aşireti de yaşar. Mılliler Erivan muhaciridir.
Mar(d)astan■ Koord: 40° 24' 31'' D, 43° 27' 47'' K
Taşlıca köy
-
Iğdır Merkez -
Iğdır■ 1886 yılı Rus nüfus sayımında köy de 72 Kürt, köye bağlı Tarlabaşı mahallesinde ise 33 Azeri Türkü yaşamaktaydı.
Alper Karaca■ Koord: 39° 49' 59'' D, 43° 47' 50'' K
Taşlıçay ilçe
-
Taşlıçay -
Ağrı■ 19. yy’da Caferi (Şii) Azeriler iskan edildi. 1954’te ilçe oldu. Kürtçe Avekevır adı Türkçeden çeviridir.
SN■ Taşlıçay yerleşimi ilk iskan edildiğinden beri (1828-29) Azeri yerleşimidir. İlçe merkezini oluşturan Aşağıtaşlıçay köyü tamamen Azerilerden oluşuyordu. Kürtler ve bazı Karapapaklar Taşlıçay ilçe merkezine daha sonradan yerleşmiştir. Bugün ilçe merkezinin yüzde altmıştan fazlası Kürtlerden oluşuyor.
metonio■ Koord: 39° 38' 6'' D, 43° 22' 21'' K
Yenidoğan köy
-
Aralık -
Iğdır■ Ağrı Dağına adını veren eski Akori/Agori kasabası yerindedir. 1840 yılındaki büyük deprem ve yer kayması sonucunda toprağa gömülmüş ve daha sonra daha aşağıda Yeni Ağori (Yenidoğan) adıyla yeniden kurulmuştur. (Epr I.81-87).
SN■ Tezxarabe burasıdır, veya buranın bir mahallesidir.
metonio■ Tezxarabe ve Axure(Axura) 1928 de 2 farklı yer olarak kaydedilmiştir.
ishak levent■ Koord: 39° 46' 32'' D, 44° 22' 41'' K
Yukarıçiftlikköy köy
-
Aralık -
Iğdır■ Ermenistan'ın en ünlü tarihi anıtlarından Xor Virap Manastırı bu köyün karşısında, çıplak gözle görünen mesafededir.
SN■ Buradaki Kürdler, Redkan aşiretindendir. Ağrı Direnişinde Konya'ya sürgün edilirler. 20 yıl önce Konyadan köylerine geri dönerler.
Qazi■ Koord: 39° 51' 48'' D, 44° 33' 41'' K
Yukarıtaşlıçay köy
-
Taşlıçay -
Ağrı■ 1828’de Ağrı yöresi Ermenilerinin katliamı ve sağ kalanların Rusya’ya göçünden sonra Azeri ve Karapapak muhacirlerle iskan edilmiş yerleşimlerdendir. Kürtçe adı Paris Kürt Enstitüsü tarafından önerilmiştir.
SN■ Köyün gerçek ismi Avekevıra Jorê olup, sonradan Azeriler yerleştirilmiştir. Taşlıçay ismi, Kürtçe ismi olan Avekevır'i baz alınarak uydurulmuştur. Kurdalya'yı Türkeli, Dutax'ı, Tutak yaptıkları gibi. [Bu bilgi yanlıştır - SN]
Qazi■ Yerlisi tamamen Azeri olup bugün Kürt ve Azeri nüfus birbirine yakındır.
metonio■ Koord: 39° 38' 53'' D, 43° 24' 23'' K
Yukarıtopraklı köy
-
Aralık -
Iğdır■ 2009'da ilk kez Iğdır belediye başkanlığını Kürt kökenli bir adayın kazanması sonucunda Azerilerin göç ettiği ve yerlerine Kürdlerin yerleştiği köylerden biridir. Azeri nüfusu neredeyse kalmamıştır.
sabri can■ Koord: 39° 54' 21'' D, 44° 25' 58'' K