Çelebibağı
mah
-
Erciş -
Van 1928 📖 Çelebibağı
A870 📖 Ercîş
E653 📖 Arcéş
Y150 📖 Arsêsa / Arsissa
As-824 📖 Arzaşkun
■ Asur vekyinamelerinde Urartu'nun eski başkenti olarak anılan Arzaşkun/Arzaştu kenti burası olmalıdır. Eski Erciş kalesi çevresindeki yerleşim Van Gölü yükseldiği için terk edilmiş ve Agants mevkiinde şimdiki Erciş kasabası kurulmuştur. Eski yerleşimin olduğu bölge 19. yy'dan bu yana Çelebibağı adıyla tanınır.
SN■ Çelebibağı Mahallesi'nde eskiden sadece Küresünni Azerbaycan Türkler'i yaşardı. Günümüzde ise ilçedeki Kürt köylerinden göç almıştır.
Murat Çolak■ Şimdi kısmen Kürt (Sünni) yerleşimi, kısmen Azeri (Küresünni) yerleşimi
Cihad Gümüs
Erciş
ilçe
-
Erciş -
Van E1902 📖 Agants [
Erm "gözeler" ]
1925h 📖 Erciş | Akanis (idari bölge)
■ Çelebibağı açığında bulunan eski Erciş kalesinin Van Gölüne batması üzerine ilçe merkezi 19. yy’dan önce şimdiki yeri olan Agants/Egans köyüne taşınmıştır. • İlçedeki eski adların yaklaşık yarısı Ermenice, birkaçı Kürtçe, diğerleri Türkçedir. Ermeni nüfusun büyük bölümü 1828 harbinde Rusya’ya göçtü, boşalan köylere Rusyadan göçen Azeri Türkleri iskân edildi, ıssızlaşan Zilan vadisine ise Haydaranlı Kürtleri yerleşti. 19. yy sonunda toplam 120 civarında köyün 20 kadarının nüfusu Ermeni idi. Zilan vadisindeki Kürt köylerinin çoğu 1930 katliamından sonra terk edilmiştir.
SN■ Erciş adının en eski sesletilişi olasılıkla, burada kurulu bulunan ve Urartu kralı Argişti dönemine tarihlenen kaleden gelmektedir. Urartu yazılı belgelerinde Erciş civarında Argiştihinili (Argişti'nin kenti/şehri) adlı bir yerleşimin bulunduğu belirtilmektedir. Sonuç olarak Erciş adı Urartu kralı Argişti'nin isminden bozma olabilir.
ahmet uhri■ © 22.01.1863 Erzurum ve Hakkari eyaletleri dahilinde kain Malazgird, Sarısu, Patnos ve Erciş kazalarında meskun Hasnanlı ve Haydaranlı Aşiretleri aralarındaki husumetten doğan olayları önlemek üzere Anadolu Ordusu tarafından Miralay İsmail Bey'in görevlendirildiği.
deyar heyran■ Yoğun bir Azeri kökenli nüfusu olan Erciş'te Kürtler, Kırgızlar ve az sayıda Romanlar da yaşamaktadır.
Yukarıtaşlıçay
köy
-
Taşlıçay -
Ağrı K2009 📖 Avkevira Jorê [
Kr "yukaı taşlıçay" ]
1928 📖 Taşlıçay yk.
E1918 📖 Tsünag Ձիւնակ [
Erm "kar pınar" ]
■ 1828'de Ağrı yöresi Ermenilerinin katliamı ve sağ kalanların Rusya'ya göçünden sonra Azeri ve Karapapak muhacirlerle iskan edilmiş yerleşimlerdendir. Kürtçe adı Paris Kürt Enstitüsü tarafından önerilmiştir.
SN■ Köyün gerçek ismi Avekevıra Jorê olup, sonradan Azeriler yerleştirilmiştir. Taşlıçay ismi, Kürtçe ismi olan Avekevır'i baz alınarak uydurulmuştur. Kurdalya'yı Türkeli, Dutax'ı, Tutak yaptıkları gibi. [Bu bilgi yanlıştır - SN]
Qazi
Alem
köy
-
Digor -
Kars E1902 📖 Aleman
1854h 📖 Alem
■ 20. yy başında nüfusu Acem (belki Azeri-Şii) olmakla birlikte, 636 tarihli kümbetli bir metruk kilise yapısı mevcuttu. (Epr I.27.)
SN■ Yerli halkı Azeri olup Kürtler sonradan Erivan'dan gelmişlerdir.Azeriler'in dışa göçü sebebiyle Azeri nüfus azalmıştır fakat hali hazırda bir kaç hane Azeri vardır.Azerice adı Alemşah'dır.
emjan■ Bêski, Osmanlı arşivlerinde Pesyan, Besiyan olarak geçer. Sürmeli Mehmet Paşa'nın aşiretidir.
Mar(d)astan
Sürmeli
köy
-
Tuzluca -
Iğdır 1484 📖 Sürmelü
E1075 📖 Surmari [
Erm surp mari? "kutsal koru (harim-i mukaddes)" ]
■ Aras kıyısında bulunan tarihi hisar Ermeniler zamanında yapılmış, fakat 11. veya 12. yy'dan itibaren Surmari/Sürmelü adıyla bölgede Türk beyliklerinin hakimiyet merkezi olmuştur. 1878-1918 Rus idaresinde Iğdır-Tuzluca bölgesinin adı Surmalu Uyezd'i (ilçesi) idi. Halen Aras'ın karşı kıyısında bulunan Ermenistan vilayeti Surmalu adını taşır.
SN■ 1583 yılında ilk olarak Kulp'tan Aralık'a kadarki bölgenin merkezi birimi olarak "Sürmeli-çukuru" adıyla anılmıştır. İlk Rus kaydından bu yana Azeri ve Kürt karışık olan bir yerleşimken günümüzde Kürtler çoğunluk olup Azeriler genellikle dış göç vermiştir.
metonio